న అక్షరం

న.. అక్షరం

1.నే నెఁవడను తలపెట్టఁగ
మానసమునఁ దలపకున్న మనుజుని కకటా
కానఁబడు పడకముందే
మానుగఁ గనుగొనఁగవలయు మహిలో వేమా!

అర్థం: నేను (నా) జ్ఞాపకాలను లేదా గతాన్ని గుర్తు చేసి, మానసికంగా లేదా భావపరంగా కష్టాలను అనుభవించిన వ్యక్తి యొక్క కష్టము,పడకముందే లేదా పడక అవసరం లేకుండా,వాస్తవంగా, సహనం, ప్రశాంతత లేదా సుఖాన్ని పొందుటకు అవసరం అని చెప్పబడిన పద్యం.

2.నే నెవ్వండని వలపడు
మానసమునఁ బుడమిలోని మనుజుండటరా
కానడు తనశవమును దా
మానుగఁ గనుగొనుట యెట్లు మహిలో వేమా!

అర్థం: నేను ఏం చేసినా, తప్పకుండా నా గతాన్ని లేదా పూర్వపరిస్థితులను గుర్తుపెట్టుకుంటాను,మానసికంగా బాధపడుతున్న లేదా నిరాశతో ఉన్న వ్యక్తి గురించి,అతడు (ఆ వ్యక్తి) తన శవాన్ని (మరచిపోయిన జీవితాన్ని) లేదా గతాన్ని దాచడం లేదా పరిగణనలోకి తీసుకోకపోవడం,నిజంగా, సన్మార్గం లేదా మంచి జీవితం ఎలా సాధ్యమవుతుందో చెప్పబడినట్లు.

3.నీ వాడిన నే నాడుదు
నీవుండిన నేను నుందు నిర్విణ్ణుఁడనై
నీవు తలంచినఁదలఁపుదు
నీవు నగిన నేను నగుదు నిజముగ వేమా!

అర్థం: నీను (నీవు) వినియోగించిన నాకు నేను తలుచుకుంటాను, అర్థం చేసుకుంటాను,నీవు ఉన్నంత వరకు నేను ప్రశాంతంగా ఉండడం, లేదా స్వయం నిర్వాణం పొందడం,నీవు ఊహించినది లేదా సృష్టించిన దానిని అర్థం చేసుకోవడం,నీవు తప్పుగా చేసే కృషి వల్ల, నేను ఎలా నిజంగా మనసుపరచుకోగలను లేదా సత్యాన్ని తెలుసుకోగలను.

4.నక్క వినయములను నయగారములఁ బల్కి
కుడువకెల్ల ధనము కూడఁ బెట్టు
కుక్క బోను వాతఁ గూడు చల్లిన రీతి
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!

అర్థం: నక్క (చెలి) తమ వినయాన్ని ప్రదర్శించగా, నయములు (నాగరికత లేదా ఆచారాలు) అయినా, ఆ విషయానికి అనుగుణంగా వ్యవహరిస్తుంది,ధనము లేదా సంపత్తి కుడువకెల్ల (తృప్తిగా) సమీకరించడం. ఇది సంపాదించే ఆలోచనతో సంబంధం కలిగి ఉంటుంది,కుక్కలు సాధారణంగా విరక్తిగా ఉంటాయి, మరియు వాటి గూడు నిశ్శబ్దంగా ఉంటుంది. దీని అర్థం, సాధారణంగా గోప్యతలో ఉండటం.

5.నిక్కమైన మంచి నీల మొక్కటి చాలు
తళుకు బెళుకు రాళ్లు తట్టె డేల?
చదువఁ బద్య మరయఁ జాలదా యొక్కటి
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!

అర్థం: నిక్కమైన (నిర్విరామంగా) మంచి నీల మొక్క (ఇది ఒక రకమైన మొక్క లేదా పద్ధతి) చాలదు,తళుకు (సుశీలత) మరియు బెళుకు (పచ్చదన) అయిన రాళ్లు (అంత్యము లేదా నిలువు) తట్టలేదా?చదువులు (పాఠాలు) మరియు బద్య (ఆచారాలు) అనే ఈ జాలం (నేరము) ఎంత మాత్రం ఆర్థం కలిగిస్తుందో?

6.నిఖిలాకారుం డాతఁడు
నిఖిలాత్ముఁడు సర్వసాక్షి నిజముగఁ దానై
నిఖిలంబు నిందుజూఁడగ
నిఖిలంబై యుండు నిచ్చ నిజముగ వేమా!

అర్థం: "నిఖిలాకారుడు" అంటే, అతను (సాధకుడు లేదా దేవుడు) సమస్త రూపాలను, తత్వాలను కలిగి ఉన్నవాడుగా ఉన్నాడు."నిఖిలాత్మ" అంటే, అన్ని స్థితులపై ఏకకాలంలో సాక్షిగా ఉన్న, నిజముగా ఉన్న ఆత్మ."నిఖిలంబు" అంటే సమస్తం. ఈ సమస్తాన్ని నిందించటం లేదా దృష్టిలో పెట్టుకోవటం అనేది దుర్గుణం.సమస్తం, అంటే అన్ని విషయాలు నిజంగా ఉన్నవి.

7.నీచుల వినుతులు సేయుచు
యాచకమున తిరిగి తిరిగి యలయుటకంటె
వీచిన నింద్రియపశువులఁ
గాచినవాఁ డిందు నందు ఘనుఁ డగు వేమా!

అర్థం: "క్రూరమైన, అనర్థకమైన పద్ధతులను అనుసరించేవారు" అని అర్థం.అనగా, "ఒకే పని ఎప్పటికీ నొప్పులు అనుభవించడం కంటే" అని అర్థం,అంటే, "అవగాహన లేని నింద్రియ మరియు పశువుల" అని అర్థం,అనగా, "ఇవి సత్కారాలు ఉన్నటువంటి నిజమైన ప్రవర్తనలు" అని అర్థం.

8.నిజము కల్ల నెఱిఁగి నిత్యుండు గాఁడాయె
పలుకులోన బిందు పదిలపఱచి
వేడుకైన బిందు వెదఁబెట్టకుండదు
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!

అర్థం: "సత్యం (నిజం) కలిగిన వ్యక్తి ఎప్పటికీ అస్థిరతను అనుభవించడు" అని అర్థం,అంటే, "మాటలో చెప్పబడినవన్నీ నిత్యమైన, స్థిరమైనవి" అని అర్థం,అనగా, "అసమానమైన, అశాంతమైన విషయాలు అసలు కనబడవు" అని అర్థం,అంటే, "ఈ విశ్వాన్ని ఆకర్షించే, అందమైన సత్యాన్ని వినరా వేమన!" అని అర్థం.

9.నిజము వరుస నెఱిఁగి నిత్యుండు గావలె
పలుకులోనిపలుకు పదిలపఱపు
పలుకుఁజూడ నెవరొ పరికించి చూడరా
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!

అర్థం: "సత్యం ఎప్పటికీ నిలకడగా ఉండాలి, అంతే కాకుండా అది నిరంతరం అవసరం" అని అర్థం,అనగా, "మాటలు ఎలా ఉన్నా, అవి స్థిరమైనవి, నిశ్చితమైనవి కావాలి" అని అర్థం,అంటే, "మీరు మాటలలో ఉన్న క్షణిక నిశ్చితత్వాన్ని పరిశీలించారా?" అని అర్థం,అనగా, "ఈ విశ్వాన్ని ఆకర్షించే సత్యాన్ని వినరా వేమన!" అని అర్థం.

10.నిజములాడువాని నిందించు జగమెల్ల
నిజము లాడరాదు నీచుతోడ
నిజమహాత్ముఁగూడ నిజమాడవలయురా
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!

అర్థం: "సత్యంగా మాట్లాడే వ్యక్తిని ఈ ప్రపంచం ఎందుకు నిందిస్తుంది?" అని ప్రశ్నిస్తున్నారు,అనగా, "సత్యం పట్ల నీచమైన వ్యక్తులు తప్పించుకోలేరు" అని అర్థం,అంటే, "సత్యం యొక్క మహాత్ముడు కూడా సత్యం మాత్రమే మాట్లాడాలి" అని అర్థం,అనగా, "ఈ విశ్వాన్ని ఆకర్షించే సత్యాన్ని వినరా వేమన!" అని అర్థం.

11.నోటి పుప్పి కెల్ల నొప్పిలేకుంటకు
నాకు పోకసున్న మౌషధముగ
పెట్ట కుండెనేని పెనురోఁత వేయురా
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!

అర్థం: "మాటలతో సంతోషాన్ని పొందడానికి ఏదైనా నొప్పులు లేకుండా ఉండాలి" అని అర్థం,అనగా, "ఆసక్తిగా ఉండి, నాకు అవసరమైన అశేషమైన మందు" అని అర్థం,అంటే, "నా హృదయంలో లేని వారిని మాత్రం ఏమి చేయగలరు?" అని అర్థం,అనగా, "ఈ విశ్వాన్ని ఆకర్షించే సత్యాన్ని వినరా వేమన!" అని అర్థం.

12.నీటిలోన వ్రాఁత నిలువకయున్నట్లు
పాటిజగతిలేదు పరములేదు
మాటమాటకెల్ల మనసు కోరుచునుండు
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!

అర్థం: "నీటిలో రాసిన పదం నీటిలో సుస్థిరంగా నిలబడదు" అని అర్థం. అంటే, నీటిలో రాసిన గీతం సుదీర్ఘంగా ఉండదు.అనగా, "ఈ ప్రపంచంలో సత్యం లేదా పరమార్థం లేవు" అని అర్థం.అంటే, "మాటలతో సంబంధం లేకుండా, మనసు ఏమి కోరుకుంటుంది" అని అర్థం,అనగా, "ఈ విశ్వాన్ని ఆకర్షించే సత్యాన్ని వినరా వేమన!" అని అర్థం.

13.నాణెమైన చెడిప నయ మెఱింగి తిరుగు
విటుని కుస్తరించు వివర మెఱుఁగు
బానిసైనతొత్తు పాటింపరాదయా
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!

అర్థం: "నాణెం గల్లంతైపోయినప్పుడు, దాని గుణం మాయమవుతుంది" అని అర్థం. నాణెం తన విలువను కోల్పోతుంది.అనగా, "సొమ్ము లేదా మద్యం నిషేధించబడితే, దాని ముద్ర లేదా విలువ మరచిపోతుంది" అని అర్థం.అంటే, "నిర్దేశం పొందిన వ్యక్తి (బానిస) తన స్వేచ్ఛను పాటించదు" అని అర్థం.అనగా, "ఈ విశ్వాన్ని ఆకర్షించే సత్యాన్ని వినరా వేమన!" అని అర్థం.

14.నీతి వైరాగ్యభక్తిని నీచులకును
ఫూతకులు కాని జ్ఞానసంకలితులకును
వ్రాల కందని పద్యముల్‌ వేల సంఖ్య
చేత నందుగ భువినిదాఁ జెప్పె వేమ!

అర్థం: "నీతి, వైరాగ్యం (విరక్తి) మరియు భక్తి (భక్తి) అనే గుణాలు తక్కువ వ్యక్తులకు కూడా అవసరం" అని అర్థం.అంటే, "ఇవి జ్ఞానం ఉన్న, అర్హత గల వ్యక్తులకే సంబంధించినవి" అని అర్థం.అనగా, "సత్యమైన, ప్రామాణికమైన పద్యాలు వేల సంఖ్యలో ఉన్నాయి" అని అర్థం.అనగా, "చెప్పిన ఈ సత్యాన్ని భూమిపై అర్థం చేసుకోనివారికి తెలియజేయు వేమన!" అని అర్థం.

15.నిత్యంబు కానియొడలికి
నిత్యము దుఃఖమునఁబడును నిరతము ధరలో
నిత్యానందపు పదవికి
నిత్యంబును దుఃఖపడఁగ నేరదు వేమా!

అర్థం: "నిత్యముగా (సప్త) లేని వ్యక్తి" అని అర్థం.అనగా, "నిత్యమైన దుఃఖం, నిరంతరంగా దానిని వహించేవారికి" అని అర్థం.అంటే, "నిత్య ఆనందం యొక్క స్థితికి" అని అర్థం,అనగా, "అది నిత్యమైన ఆనందాన్ని కుదిర్చదు; అది నిత్యమైన దుఃఖాన్ని తలపిస్తుంది" అని అర్థం.

16.నది నుదకంబులు చనుక్రియ
మది నొదవెడు తత్వబుద్ధిమగ్నత లెల్లం
దుది పదవి గలయ ఘనుఁడగు
మదధిఁ బ్రవేశించి గంగ యొప్పున వేమా!

అర్థం: "నది నీటితో ముడిపడినంతమాత్రం మాత్రమే" అని అర్థం. అంటే, నది తన నీటిని మాత్రమే కలిగి ఉంటుంది.అంటే, "తత్వాన్ని తెలుసుకోని వ్యక్తి ఎంత కష్టంగా ఉంటాడో" అని అర్థం. అంటే, తత్వబుద్ధి లేని వ్యక్తి బాధ పడుతాడు.అనగా, "ఆ వ్యక్తి, నిజమైన బుద్ధిని కలిగి ఉన్న వ్యక్తి" అని అర్థం.అనగా, "నిజమైన ఆనందం పొందడం కోసం, మదధి (తత్వం) వంటి గురువు లేదా జ్ఞానం అవసరం" అని అర్థం.

17.నాదబిందుకళల నయమొంది యాత్మ
యం దంటి చపలచిత్త మమర నిల్పి
బ్రహ్మరంధ్రమునను బ్రబలిన యోగిరా
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!

అర్థం: "నాదబిందు (ఆధ్యాత్మిక శక్తి లేదా ధ్వని) మరియు క్షేత్రంతో కూడిన ఆత్మ" అని అర్థం.అంటే, "ఇది (ఆత్మ) ఆధ్యాత్మిక చిత్తాన్ని నిలుపుతుంది, స్థిరంగా ఉంచుతుంది" అని అర్థం.అనగా, "బ్రహ్మరంధ్రము (మైక్రోస్కోపిక్ సాకార శక్తి) ద్వారా యోగి నిశ్శబ్దంగా ఉంటాడు" అని అర్థం.అనగా, "ఈ విశ్వాన్ని ఆకర్షించే సత్యాన్ని వినరా వేమన!" అని అర్థం.

18.నిద్రలోనినిద్ర నిజముగాఁ దెలిసిన
భద్రమౌను విద్య బ్రహ్మవిద్య
నిద్రదెలియువాఁడు నిర్మలయోగిరా
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!

అర్థం: "నిద్రలో, నిద్రను నిజంగా తెలుసుకునే వ్యక్తి" అని అర్థం. ఇది ఆధ్యాత్మిక చింతన లేదా లోతైన జ్ఞానం గురించి సూచిస్తుంది.అంటే, "బ్రహ్మవిద్య (సత్యము మరియు తత్వము) అనే మంచి విద్య" అని అర్థం.అనగా, "నిర్మలమైన యోగి, నిద్రలో కూడా సత్యాన్ని తెలుసుకోగలడు" అని అర్థం.అనగా, "ఈ విశ్వాన్ని ఆకర్షించే సత్యాన్ని వినరా వేమన!" అని అర్థం.

19.నిన్నుఁ జూచె నేని తన్నుఁ దా మఱచును
తన్నుఁ జూచె నేని నిన్ను మఱచు;
నే విధమున జనుఁడు నెఱుగు, నిన్నును దన్ను?
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!

అర్థం: "నువ్వు చూసినప్పుడు నేను నీకు తక్కువగా ఉంటాను, నేను మరచిపోతాను" అని అర్థం. అంటే, ఒకరు తమను తక్కువగా చూస్తే, అది మనసులో నిలబడుతుంది.అనగా, "నేను నిన్ను చూసినప్పుడు, నువ్వు నన్ను మరచిపోతావు" అని అర్థం. అంటే, ఒకరికి ఒకరు పక్కన ఉన్నప్పుడు, మనసు ఇతర విషయాలలో ఉండటం.అనగా, "ఈ పరిస్థితి ఏ విధంగా ఉంటుంది? జనం ఎలా ఉంటారు, తమను స్వీకరించగలరా?" అని అర్థం.అనగా, "ఈ విశ్వాన్ని ఆకర్షించే సత్యాన్ని వినరా వేమన!" అని అర్థం.

20.నిన్నుఁజూచుచుండ నిండును దత్వంబు
తన్నుఁ జూచుచుండఁ దగులు మాయ
నిన్ను నెఱిఁగినపుడె తన్నుఁదా నెఱుఁగును
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!

అర్థం: "నీ (దైవం లేదా ఆత్మ) పై దృష్టిని పెట్టినప్పుడు, మనస్సు సత్యంతో నిండి ఉంటుంది" అని అర్థం.అనగా, "తనను (స్వయాన్ని) చూసినప్పుడు, కేవలం మాయ మాత్రమే కనిపిస్తుంది" అని అర్థం.అంటే, "నీ (దైవం లేదా ఆత్మ) గురించి తెలుసుకున్నప్పుడే, తన (స్వయాన్ని) గురించి తెలుసుకోగలడు" అని అర్థం.అనగా, "ఈ విశ్వాన్ని ఆకర్షించే సత్యాన్ని వినరా వేమన!" అని అర్థం.

21.నమశివ యనవచ్చు నారాయ ణనవచ్చు
మేలువారి నమ్మి మెచ్చవచ్చు
కొంగుకాసు విడిచి గొబ్బున నీరాదు
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!

అర్థం: "నమశివాయ అని పిలవచ్చు లేదా నారాయణ అని పిలవచ్చు" అని అర్థం.అనగా, "మంచి వారికి నమ్మకం ఉంచి మెచ్చవచ్చు" అని అర్థం. అంటే, ఎవరికి నమ్మకం ఉందో వారిని నమ్మి, వారిని మెచ్చుకోవచ్చు.అంటే, "కొంగు కాసును (ఒక చిన్న ధనాన్ని) విడిచి పెట్టకుండా గొప్ప నీరు (పుణ్యం లేదా ధర్మం) పొందలేం" అని అర్థం.అనగా, "ఈ విశ్వాన్ని ఆకర్షించే సత్యాన్ని వినరా వేమన!" అని అర్థం.

22.నెయ్యి లేనికూడు నీయాన కసవది
కూరలేని తిండి కుక్కతిండి
ప్రియములేనికూడు పిండపుఁ గూడురా
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!

అర్థం: "నెయ్యి (గీ) లేకుండా తయారు చేసిన భోజనం రుచికరంగా ఉండదు" అని అర్థం. నెయ్యి ఒక భోజనానికి రుచి మరియు సువాసనను ఇస్తుంది.అనగా, "కూరగాయలు లేకుండా చేసిన భోజనం కుక్కలకు తినదగినది" అని అర్థం. కూరగాయలు లేకుండా చేసే ఆహారం పూర్తి పౌష్టికాహారం కాదు.అంటే, "ప్రేమ లేకుండా ఇచ్చిన భోజనం కేవలం పదార్థపు గూడేనని" అర్థం. ప్రేమ లేకుండా ఇచ్చిన ఆహారం ఆత్మను తృప్తి పరచదు.అనగా, "ఈ విశ్వాన్ని ఆకర్షించే సత్యాన్ని వినరా వేమన!" అని అర్థం.

23.నర జన్మము తానెత్తియు
పరమాత్మ నెరుంగలేక పాపాత్ముఁడై
కొరగాని పనులొనర్చిన
తిరిగి యధోగతికి నేగు దిరముగ వేమా!

అర్థం: "మానవ జన్మను పొందినప్పటికీ" అని అర్థం.అంటే, "పరమాత్మను (దైవాన్ని) తెలుసుకోలేక, పాపాత్ముడిగా మారడం" అని అర్థం.అనగా, "ప్రయోజనంలేని, వ్యర్థమైన పనులను చేసి" అని అర్థం.అంటే, "మళ్ళీ యధా స్థితికి (తన మొదటి స్థితికి) చేరుకుంటాడు, అది నాశనమవడం" అని అర్థం.

24.నరకులమునఁ దాఁబుట్టియు
నరకులమునఁ దాని బెరిగి నరుఁడయ్యును దా
నరకులమును ఛీ ఛీ యని
హరకులమునఁ దిరిగెనేని హరుఁడగు వేమా!

అర్థం: "నరకంలోనే పుట్టినప్పటికీ" అని అర్థం.అంటే, "నరకంలోనే పెరిగి, దానిలోనే మునిగిపోయి, నరుడిగా (పాపి) మారడం" అని అర్థం.అనగా, "తన పాపకార్యాలపై విచారం చెందుతూ 'అయ్యో, ఛీ ఛీ' అని అనుకోవడం" అని అర్థం.అంటే, "హరకులు (పవిత్రత, మంచి మార్గం) వైపుకు మళ్ళి, హరుడయ్యే (పవిత్రుడయ్యే) మార్గం ఎంచుకుంటాడు" అని అర్థం.

25.నేర్చి నడుతునన్న నేరమి తా వచ్చు
నోర్చి నడతునన్న నోర్పురాదు
కూర్చి నడతునన్నఁ గూడంగ నీయదు
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!

అర్థం: "నేర్చుకున్న పాఠాలను ఆచరణలో పెట్టినప్పటికీ, ఏదో ఒక విధంగా తప్పులు (నేరాలు) కలుగుతాయి" అని అర్థం.అనగా, "ధైర్యంగా, నిబద్ధతతో నడుస్తున్నప్పటికీ, సమర్థత (నిష్ప్రయోజనం లేదా ఫలితం) రాదు" అని అర్థం.అంటే, "చెదిరిపోకుండా, నిలకడగా కూర్చుని ఉండాలనుకున్నా, సమర్థతను చేరుకోనివ్వదు" అని అర్థం.అనగా, "ఈ విశ్వాన్ని ఆకర్షించే సత్యాన్ని వినరా వేమన!" అని అర్థం.

26.నిరతం బెడతెగ కుండక
బరిపూర్ణ బ్రహ్మ మాత్మపదమున నుండ
నిరవద్యమయిన యడవిని
జరియించును జగమెఱుంగ సత్యము వేమా!

అర్థం: "ఎప్పటికీ బెడతెగకుండా (తప్పు చేయకుండా) ఉండడం" అని అర్థం.అంటే, "పరిపూర్ణమైన బ్రహ్మ మరియు ఆత్మ సత్యంలో నిలకడగా ఉండడం" అని అర్థం.అనగా, "నిరవధి, పరిపూర్ణమైన ఆత్మ స్థితిని" అని అర్థం.అంటే, "ఈ సత్యం ద్వారా జగత్ (ప్రపంచం) ఎలా ఏర్పడుతుందో తెలుసుకోలేకపోవడం" అని అర్థం.

27.నేరనిజనులకును నేర్పు నేరము లెల్లఁ
జక్కఁజేయరిల నసాధుజనము
లొప్పుదుర్జనులను తప్పుగనెంతురు
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!

అర్థం: "నిజమైన, నిస్వార్థమైన (నేరనిజ) వ్యక్తులకు నేర్పించే ప్రతి పాపం (తప్పు) కూడా నిజమే" అని అర్థం. అంటే, మంచి వ్యక్తులు నిజాయితీగా ఉంటారు, వారు చేసే పనులు ధర్మబద్ధంగా ఉంటాయి.అనగా, "చెడువారిని (అసాధుజనులు) మార్చడం కష్టం" అని అర్థం. అంటే, చెడు వ్యక్తుల మనస్సులను మార్చడం చాలా కష్టం.అంటే, "మంచి వ్యక్తులు చెడు వ్యక్తులను తప్పుగా చూస్తారు, తప్పు చేద్దామనే ప్రయత్నం చెయ్యరు" అని అర్థం.అనగా, "ఈ విశ్వాన్ని ఆకర్షించే సత్యాన్ని వినరా వేమన!" అని అర్థం.

28.నేరనన్నవాఁడు నెరజాణ మహిలోన
నేర్తునన్నవాఁడు వార్తకాఁడు
ఊరకున్నవాఁడె యుత్తమోత్తముఁ డెందు
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!

అర్థం: "తన తప్పులను ఒప్పుకునే వ్యక్తి ఈ భూమిపై నిజంగా ఉత్తముడు" అని అర్థం. అంటే, తప్పు చేసినప్పుడు దానిని అంగీకరించే ధైర్యం ఉన్న వ్యక్తి నిజాయితీగలవాడు.అంటే, "తన తప్పును సరిదిద్దుకునే వ్యక్తి గురించి మంచి వార్తలు వస్తాయి" అని అర్థం. అంటే, తన తప్పులను సరిదిద్దుకోవడానికి ప్రయత్నించే వ్యక్తి మంచి పేరు తెచ్చుకుంటాడు.అనగా, "ఏమీ చెయ్యకుండా ఉంటున్న వ్యక్తి ఎక్కడా ఉత్తముడు కాదు" అని అర్థం. అంటే, ఏమీ చేయకుండా ఉండేవాడు ఉత్తమ వ్యక్తిగా గుర్తింపు పొందడు.అనగా, "ఈ విశ్వాన్ని ఆకర్షించే సత్యాన్ని వినరా వేమన!" అని అర్థం.

29.నోరెఱిఁగి తాము నేమియు
నేరజంతువులఁ జంపి నెమ్మదిఁ దినునా
క్రూరపు సంకర జాతుల
మారణ మేమందు నింక మహిలో వేమా!

అర్థం: "తమకు మాట్లాడే శక్తి ఉంది, తమ ఆలోచనలను వ్యక్తపరచగలరు" అని అర్థం. మనిషి తనకు ఉన్న జ్ఞానం, బుద్ధి, సంస్కారం గురించి తెలుసుకునే సామర్థ్యం ఉంది.అనగా, "అయితే కూడా నిస్సహాయమైన (నేరజంతువులు) జంతువులను వధించి, హింసించి తనకు కావలసినది సాధించుకోవడం" అని అర్థం. జంతువులను అనవసరంగా హింసించడం, వాటిని చంపడం పాపం.అంటే, "క్రూరమైన, దుర్మార్గమైన మనుషుల సమూహం" అని అర్థం.అంటే, "ఇలాంటి క్రూరమైన పనులతో ఈ భూమిపై మనకు మరేం ఉండాలి, మరేం ఇవ్వగలవు?" అని అర్థం.

30.నీరు కార మాయె కారంబు నీరాయె
కారమైన నీరుకార మాయె
కారమందు నీరు కడురమ్యమైయుండు
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!

అర్థం: "నీరు (తొరుగు) కారికట్టు (వర్ణం) ఏంటి? అది నీరై మారుతుంది" అని అర్థం. నీరు తన యొక్క వర్ణం లేకుండా, అది వేరే వస్తువుతో పోలిస్తే, కేవలం నీటిగా ఉంటుంది.అనగా, "నీరు తన వర్ణంలో మారడం కూడా మాయ మాత్రమే" అని అర్థం. అంటే, నీరు దానిలో మార్పులు ఎటు చూసినా, అది మాయమనే భావాన్ని సూచిస్తుంది.అనగా, "నిజానికి, నీరు ఎటువంటి వర్ణం లేకుండా ఉండి, అదే నిజమైన స్వభావం" అని అర్థం.అనగా, "ఈ విశ్వాన్ని ఆకర్షించే సత్యాన్ని వినరా వేమన!" అని అర్థం.

31.నరుఁడటు పరమాత్మ గురుని జేరునపుడు
హస్తమందె మోక్ష మపుడె చూపు
విఱివిసంపదలను విఱ్ఱవీగినజీవి
పర మెఱుఁగక యమునిపాలు వేమ!

అర్థం: "మానవుడు (మనిషి) పరమాత్మ గురువు (దైవ) చేరినప్పుడు" అని అర్థం.అంటే, "ఆ సమయంలో, మోక్షం (ముక్తి) దోచుకోవడం, అది ఎంత సులభంగా కనిపించాలో" అని అర్థం. అంటే, పరమాత్మను చేరుకోవడం ద్వారా, మోక్షం సులభంగా సాధ్యమవుతుంది.అనగా, "అంతర్జన్మ (పునర్జన్మ) మరియు విరివిసంపదలను విడిచి పెట్టిన జీవి" అని అర్థం. దీనితో, మనకు అసాధారణమైన ధనధాన్యాలు లేదా భౌతిక వస్తువులను విడిచిపెట్టి, శాశ్వత సత్యాన్ని పొందడానికి ఉన్న జీవితమని సూచిస్తోంది.అనగా, "పరమాత్మను చేరుకోవడం ద్వారా యముని దండనలకు సదా ముక్తిగా (నిర్వాచిత) ఉండటం" అని అర్థం.

32.నరుడయినను లేక నారాయణుండైన
తత్వబద్ధుడైన ధరణిమీద
కర్మభావములను ఘనతనొప్పగవలె
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ!

అర్థం: "అయినా, ఆ వ్యక్తి నరుడు (మనిషి) అయినా, నారాయణుడు (దైవం) అయినా" అని అర్థం.అనగా, "ప్రకృతిని (ప్రమాణాలను) గ్రహించగలిగిన వ్యక్తి, ఈ భూమిపై" అని అర్థం. అంటే, ఆ వ్యక్తి సత్యాన్ని, తత్వాన్ని అర్థం చేసుకోగలిగినవాడై ఉండాలి.అనగా, "తన కర్మల (పనులు) యొక్క భావాలను (నిజములను) తగిన విధంగా గ్రహించాలి" అని అర్థం. ఈ భావంలో, వ్యక్తి తన పనుల యొక్క సత్యాన్ని, వాటి ఫలితాలను అర్థం చేసుకోవాలి.అనగా, "ఈ విశ్వాన్ని ఆకర్షించే సత్యాన్ని వినరా వేమన!" అని అర్థం.

33.నరుడెయైన లేక నారాయణుండైన
తత్త్వబద్ధుడైన దరణి నరయ
మరణమున్నదనుచు మదిని నమ్మగవలె
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ!

అర్థం: "వ్యక్తి మానవుడిగా (నరుడు) లేదా దైవంగా (నారాయణుడు) ఉన్నా" అని అర్థం. ఇది వ్యక్తి యొక్క స్థానాన్ని చూపుతుంది.అనగా, "తత్త్వాన్ని (సత్యాన్ని) అర్థం చేసుకున్న వ్యక్తి (మానవుడు)" అని అర్థం. ఈ భూమిపై ఆధ్యాత్మికమైన సత్యాలను గ్రహించగలిగిన వ్యక్తి.అనగా, "మరణం నిజమైనదని, దాన్ని అంగీకరించగలగడం" అని అర్థం. అంటే, జీవితం మరియు మరణం గురించి సత్యాన్ని అంగీకరించాలి.అనగా, "ఈ విశ్వాన్ని ఆకర్షించే సత్యాన్ని వినరా వేమన!" అని అర్థం.

34.నిరుపేదల రక్షించెడు
సరసుఁడు నెఱవాతగాక సంపన్నులఁ దా
భరియించువాఁడు దాతయె
మెరమెచ్చులదాత యతఁడు మేదిని వేమా!

అర్థం: "పేదవారి పట్ల రక్షణ కల్పించేవాడు" అని అర్థం. అంటే, పేదలని, నిసహాయుల్ని సహాయం చేసే వ్యక్తి.అనగా, "సంపన్నులు (ఆర్థికంగా సద్గుణాలు కలిగిన వ్యక్తులు) కాదేమో, శ్రద్ధ, దాతృత్వం కలిగిన వారికి" అని అర్థం. అంటే, సంపన్నులు మాత్రమే కాదు, పేదలపట్ల సానుభూతి మరియు సహాయం చేసేవాడు అనే సందేశం.అనగా, "దాత (కార్యాచరణలు చేసే వ్యక్తి) సద్గుణాలు కలిగినవాడె" అని అర్థం. అంటే, నిజమైన దాతగా ఉండటానికి నిజాయితీ మరియు ఆత్మీయత కావాలి.అనగా, "ఎలా అద్భుతమైన దాత గౌరవం పొందుతాడు!" అని అర్థం.

35.నల్లబోడితలలు తెల్లనిగొంగళ్లు
ఒడల బూడ్దెపూత యొంటిరోఁత
యిట్టివేషములును పొట్టకోసము సుమీ
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!

అర్థం: "నల్ల రంగు ఉన్న బొట్టు తెల్లగా కనబడినట్లు" అని అర్థం. అంటే, గోపురపు కళ్ళు లేదా వేషాలు రంగులు ఎలా మారుతాయో, సత్యం మాత్రం మార్చబడదు అని సూచిస్తోంది.అనగా, "పరిశుద్ధి లేకుండా, కేవలం మాయమయమైన శరీరములు" అని అర్థం. అంటే, వ్యాకరణం లేకుండా, ఆత్మీయమైన స్వభావం లేకుండా ఉన్న వ్యక్తి పూరణం మరియు శ్రద్ధతో నిండి ఉండదు.అనగా, "మోసపూరితమైన వేషాలు లేదా రూపాలు కేవలం ఆకర్షణకు మాత్రమే" అని అర్థం. వ్యక్తి నిజమైన సత్యాన్ని, ఆధ్యాత్మికతను తన లోపల భావించకుండా, బయట ఆకర్షణతో మాత్రమే ఉంటారు.అనగా, "ఈ విశ్వాన్ని ఆకర్షించే సత్యాన్ని వినరా వేమన!" అని అర్థం.

36.నీళ్లమీద బుగ్గ నిలచిన యప్పుడు
తళ్లువేగవచ్చి తాకుఁ గాక
విడెడుకుండకింత విభ్రాంతి పడుదురు
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!

అర్థం: "నీటిపై బుగ్గ (బొట్టు) నిలిచినప్పుడు" అని అర్థం. ఇది సాంకేతికంగా కదలిక లేని ఒక స్థితిని సూచిస్తుంది.అనగా, "తక్కువ వేగంతో వచ్చి, తాకే స్థితి" అని అర్థం. అంటే, కదలిక లేకపోవడం వల్ల, అలా తాకినప్పుడు ఏమి జరగకపోవచ్చు.అనగా, "అలా ఉంచడం వల్ల, ప్రజలు విభ్రాంతి చెందుతారు" అని అర్థం. అంటే, గమనించిన వారికి అసంతృప్తి, కలత ఏర్పడుతుంది.అనగా, "ఈ విశ్వాన్ని ఆకర్షించే సత్యాన్ని వినరా వేమన!" అని అర్థం.

37.నీళ్లలోన నోడ నిగిడి తిన్నగఁ బ్రాకు
బైట మూరెడైనఁ బ్రాక లేదు
నెలవు దప్పు చోట నేర్పరి కొఱ గాడు!
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!

అర్థం: "నీటిలో నన్ను చూడగానే, నేను ఏదీ చూడలేను" అని అర్థం. నీటిలో కనిపించని, అవగాహన లేకుండా క్రమంగా పోతున్న అనుభవం.అనగా, "బయట కూర్చునే స్థితిలో, ఏమీ చూడలేం" అని అర్థం. అంటే, బయట అనుభవం లేకుండా, నిజం ఏమిటో అర్థం కాకపోవడం.అనగా, "నిజమైన నేర్పు లేకుండా, సత్యాన్ని గ్రహించలేని వ్యక్తి" అని అర్థం. కొద్ది మందికి మాత్రమే, నిజమైన సత్యాన్ని అర్థం చేసుకోగలిగిన వారు ఉంటారు.అనగా, "ఈ విశ్వాన్ని ఆకర్షించే సత్యాన్ని వినరా వేమన!" అని అర్థం.

38.నీళ్లలోనిచేప నెఱమాంస మాశకు
గాలమందుఁజిక్కి కూలినట్లు
ఆశపుట్టి మనుజుఁ డారీతి జెడిపోవు
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!

అర్థం: "నీటిలో చేపలుగా నీరంతటా నెఱమాంసంగా మిగిలిపోతుంది" అని అర్థం. ఇది చెప్తుంది, చేప నీటిలో ఉండే ప్రతి చోట, అదే సత్యం కనిపిస్తుంది.అనగా, "గాలిలో చుట్టుకుంటూ కూలినట్లు" అని అర్థం. అంటే, గాలిలో చుట్టుకుంటూ ఉన్నప్పుడు, స్థిరత్వం లేకుండా కూలిపోతుంది.అనగా, "ఆశ పెరిగినప్పుడు, వ్యక్తి ధైర్యం, స్థిరత్వం తీసుకోగలడు" అని అర్థం. అంటే, ఆశలు పెరిగే ప్రతిసారీ, మనిషి సవ్యంగా ఉండకపోతే, అస్థిరత్వం ఏర్పడుతుంది.అనగా, "ఈ విశ్వాన్ని ఆకర్షించే సత్యాన్ని వినరా వేమన!" అని అర్థం.

39.నీళ్ళ మునుఁగనేల నిధుల మెట్టఁగనేల
మొనసి వేల్పులకును మ్రొక్కనేల
కపటకల్మషములు కడుపులో నుండఁగా
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!

అర్థం: "నీటిలో నాణ్యతల వంటి, సృష్టి వాస్తవాలు కూడా అలానే ఉంటాయి" అని అర్థం. అంటే, నీటిలో ఏమి కనిపించిందో, అది సృష్టి యొక్క అచలమైన స్వభావం అని చెప్పడం.అనగా, "మనసు వేసే ఆకాంక్షలు, అజ్ఞానం వంటి అనుభవాలను పెంచగలదు" అని అర్థం. ఇది మనసులో ఉండే స్నేహం మరియు ఆశలు ఎలా పెరుగుతాయో సూచిస్తుంది.అనగా, "సత్యం లేకుండా, కపట మరియు కల్మషం మనసులోనే ఉంటాయి" అని అర్థం. మనసులో శుద్ధి లేకుండా, కపటాలు మరియు మురుగు ఉండడం.అనగా, "ఈ విశ్వాన్ని ఆకర్షించే సత్యాన్ని వినరా వేమన!" అని అర్థం.

40.నీళ్ళ లోన మొసలి నిగిడి యేనుఁగుఁ బట్టు
బైట కుక్క చేత భంగ పడును
స్థాన బలిమి గాని తన బలిమి కాదయా
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!

అర్థం: "నీటిలో మొసలి తన ప్రదర్శనలో ఉన్నా, అది సత్యం కాదు" అని అర్థం. అంటే, నీటిలో మొసలిని చూడటం, నిజమైన శక్తిని లేదా శ్రేయస్సును తెలియజేయదు.అనగా, "బయట కుక్క చేత పీడన పొందుతుంది" అని అర్థం. అంటే, మానవుడి శక్తి మరియు సమర్థత బయటపడి, నిజం తెలియకపోతే అవమాన పడుతుంది.అనగా, "తన స్వంత శక్తి కాకుండా, స్థానాన్ని ఆధారపడి శక్తిని ఉపయోగించడం" అని అర్థం. అంటే, స్థానిక ప్రభావం లేదా అధికారాన్ని ఆధారపడి ఉండటం.అనగా, "ఈ విశ్వాన్ని ఆకర్షించే సత్యాన్ని వినరా వేమన!" అని అర్థం.

41.నీళ్ళఁబోసి కడిగి నిత్యంబు శోధించి
కూఁడుబెట్టి మీఁద కోకగట్టి
యేమి పాట్లఁబడుదు రీ దేహమున కిల
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!

అర్థం: "నీటిని పోసి, శరీరాన్ని శుభ్రపరచడం, నిత్యం శోధించడం" అని అర్థం. అంటే, శరీరాన్ని నిరంతరం శుభ్రపరచడం మరియు శోధించడం.అనగా, "మీ పై పరిక్ష పెట్టడం, నిఖార్సైన లక్షణాలను పరిశీలించడం" అని అర్థం. అంటే, శరీరంలోని మానసిక మరియు శారీరక లక్షణాలను పరిక్ష పెట్టడం.అనగా, "ఈ శరీరానికి ఏదైనా అర్థం లేదా మూల్యం ఉంది?" అని అర్థం. అంటే, ఈ శరీరం నిజంగా ఏమి సూచిస్తుంది, ఎందుకంటే అది ఆత్మ యొక్క స్థితిని తెలియజేయదు.అనగా, "ఈ విశ్వాన్ని ఆకర్షించే సత్యాన్ని వినరా వేమన!" అని అర్థం.

42.నీళ్ళమీఁదజూడు నెఱయ నోడలబల్మి
బట్టబయలఁ జూడు బండిబలిమి
ఆఁడుదాని బలిమి నాడనే చూడరా
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!

అర్థం: "నీటిలో కనిపించే చేపల బలాన్ని చూసి, ఇది నిజంగా బలమైనదా?" అని అర్థం. నీటిలో కనిపించే చేపలు, వాటి శక్తి బయటపడి ఉండకపోవచ్చు.అనగా, "బట్టపై కనిపించే బండిని చూడడం, దాని బలాన్ని అర్థం చేసుకోవడం" అని అర్థం. బండిని బయట చూస్తూ, దాని శక్తిని మునుపటి స్థితిలోనే అర్థం చేసుకోవచ్చు.అనగా, "ఆది బలాన్ని, శక్తిని అర్థం చేసుకునేందుకు, దాని అసలు శక్తిని చూడగలరా?" అని అర్థం. అంటే, శక్తిని, శారీరక సామర్థ్యాన్ని అసలు దానికి అర్థం చేసుకోవడం.అనగా, "ఈ విశ్వాన్ని ఆకర్షించే సత్యాన్ని వినరా వేమన!" అని అర్థం.

43.నీళ్ళమీదఁ జూడు నెరయ నోడలపర్వు
బయలుమీఁదఁ జూడు పక్షిపర్వు
నాఁడువారిగమన మీలాగు నుండురా
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!

అర్థం: "నీటిపై కనిపించే చేపల బలాన్ని చూసి, అది నిజమైన శక్తి కాదా?" అని అర్థం. నీటిలో చేపలు తేలేకపోతే, అవి నిజమైన శక్తిని తెలియజేయవు.అనగా, "బయట పక్షుల బలాన్ని చూసి, అది నిజమైన శక్తి కాదా?" అని అర్థం. పక్షులు తమ స్వభావాన్ని చూపకపోవచ్చు, కేవలం వాటి బయటి లక్షణాలు మాత్రమే కనిపిస్తాయి.అనగా, "మన వ్యక్తిత్వం ఎలా ఉండాలో, నమ్మకంగా గ్రహించగలరా?" అని అర్థం. నిజమైన శక్తి మరియు స్వభావాన్ని సరిగా అర్థం చేసుకోవడం.అనగా, "ఈ విశ్వాన్ని ఆకర్షించే సత్యాన్ని వినరా వేమన!" అని అర్థం.

44.నవ్వును చదువును పాడును
నొవ్వక తానిట్లు మెచ్చు నుడువును మఱచు
నివ్వటిలియుండు ముదిమియు
నివ్విధమునఁ జూడఁజూడ నెవ్వడు వేమా!

అర్థం: "ఆత్మవిశ్వాసం లేకుండా, పాఠాలు మరియు మెచ్చుకోలు మర్చిపోతుంది" అని అర్థం. స్వీయ విశ్వాసం లేకపోతే, సాధనాలు మరియు అనుభవాలు ప్రభావవంతం కాకపోవడం.అనగా, "నివ్వటికి సంబంధించిన ముద్దు మరియు విజయం" అని అర్థం. వ్యక్తిగత విజయం మరియు అభివృద్ధిని సూచిస్తుంది.అనగా, "నిర్విధంగా ఒకరి విశ్వాసం లేకుండా, ఎవరు గౌరవించగలరు?" అని అర్థం. ఇది వ్యక్తి యొక్క నిజమైన సత్యాన్ని మరియు విశ్వాసాన్ని నిర్ధారించుకోవడం అవసరం అని సూచిస్తుంది.

45.నీవు నిలిచియుండు నిఖిలంబు నిలువదు
నిలిచియుండు నెండు నీరువలెను
నీవు నిశ్చయంబు నిఖిలంబు మాయయౌ
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!

అర్థం: "నీవు నిలిచినా, సర్వత్రా నిఖిలం నిలువదు" అని అర్థం. అంటే, ఒక్క వ్యక్తి నిలిచినప్పటికీ, విశ్వం స్థిరంగా ఉండదు.అనగా, "నిలిచిన నీరు కూడా అడ్డంగా ఉంటుంది" అని అర్థం. నీటిలో నిలిచే ప్రదేశం లేదా స్థితి కూడా క్రమం తప్పదు.అనగా, "నీవు ఉన్న స్థితి లేదా నిశ్చయమూ నిఖిలం మాయలా మారుతుంది" అని అర్థం. మనం చూసే దృశ్యాలు లేదా స్థితులు స్వభావంలో తాత్కాలికంగా ఉంటాయి, అవి నిజమైన సత్యాన్ని సూచించవు.అనగా, "ఈ విశ్వాన్ని ఆకర్షించే సత్యాన్ని వినరా వేమన!" అని అర్థం.

46.నీవుగలుగుచోటు నెళువు దెలియువాఁడు
వసుధయందు త్రోవ వదలఁ డెందుఁ
కాలు కదలనీక గ్రక్కునఁ జేరురా
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!

అర్థం: "నీకు సాధ్యమైన ప్రదేశంలో కూడా, నిజమైన స్థితిని తెలుస్తుంది" అని అర్థం. అర్థం చేసుకునే స్థితి మరియు సత్యం ఎలా ఉంటుందో తెలుసుకోవడం.అనగా, "భూమి మీద త్రోవ వదలడం ఎందుకు?" అని అర్థం. జీవనములో సత్యం మరియు సాధన మార్గం తెలుసుకోవడంలో ఎందుకు అవరోధాలు ఉంటాయి?అనగా, "నీ కాలం కదలకుండా, సత్యం ఎలా చేరుతుంది?" అని అర్థం. మన శరీరం లేదా మన స్థితి ఎంతగా కదలకుండా ఉంటే, నిజమైన స్థితి ఎలా చేరుకోగలదు?అనగా, "ఈ విశ్వాన్ని ఆకర్షించే సత్యాన్ని వినరా వేమన!" అని అర్థం.

47.నాసికంబునడుమ ననుఁజూచు యోగికి
వాసి వన్నె లేదు వసుధలోన
కాశినాథునైనఁ గనఁగలఁ డాయోగి
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!

48.నొసలు బత్తుఁడయ్యె నోరు తోడే లయ్యె
మనసు భూతమువలె మలయఁగాను
శివునిఁ గనియె నన్నసిగ్గెట్లు గాదొకొ
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!

అర్థం: "నోరు నెచ్చెదురుగా ఉంటే, నొసలవంటి సమస్యలు తప్పవు" అని అర్థం. మనస్సు, మాటలు మరియు శారీరక స్థితి అనేవి ఒకదానికొకటి అనుసంధానంగా ఉంటాయి.అనగా, "మనస్సు భూతములా, భరితంగా ఉంటుంది" అని అర్థం. మనస్సు ఆత్మలో మరియు అనుభూతులలో అవినాశిగా ఉంటుంది, అది ఏదో మూలమైనా అవలంబిస్తుంది.అనగా, "శివుని దర్శనం పొందడం వల్ల నన్ను గర్వంగా చేస్తుందా?" అని అర్థం. శివుని లేదా దైవాన్ని తెలుసుకోవడం వల్ల మనం ఏవైనా ఆశయాలు లేదా గర్వం కలుగుతాయా అని ప్రశ్నిస్తారు.అనగా, "ఈ విశ్వాన్ని ఆకర్షించే సత్యాన్ని వినరా వేమన!" అని అర్థం.

49.నూఱుపలుకవచ్చు నొకటి వ్రాయఁగరాదు
వ్రాఁతకన్న సాక్షి వలవ దెన్న
పరగవ్రాతలేని పక్షానికప్పుడు
సుద్దిసాక్షి తగనిబుద్ధి వేమా

అర్థం: "ఎన్ని మాటలు చెప్పినా, ఒకదాన్నే వ్రాయవద్దు" అని అర్థం. అంటే, కేవలం మాటలు చెప్పడం ఎంతగానో, వాటి విలువ గమనించాలి.అనగా, "వ్రాయగలిగిన సాక్షి, ఎంతగానో ఉన్నదేనా?" అని అర్థం. సాక్ష్యాన్ని వ్రాయడం కంటే, నిజమైన సాక్ష్యాన్ని తెలుసుకోవడం అవసరం.అనగా, "సత్యమైన సాక్ష్యానికి లేకుండా" అని అర్థం. పక్షి లేదా సాక్ష్యం లేకుండా సత్యం అర్థం కావదు.అనగా, "సత్యమైన సాక్ష్యాన్ని తెలపడం ద్వారా, మంచి బుద్ధి కలుగుతుంది కదా" అని అర్థం.అనగా, "ఈ విశ్వాన్ని ఆకర్షించే సత్యాన్ని వినరా వేమన!" అని అర్థం.

50.నడుచునిచ్చు నతని బత్తెమిచ్చిన వాని
కడుపు చల్లజేసి ఘనత విడుచు
నడుప నేర నేర నతడు నాలి ముచ్చేగదా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ!

అర్థం: "నడచే వారు ఇచ్చిన క్షమతను స్వీకరించే వారు" అని అర్థం. ఈ పద్యం అర్థం చేసుకోవడంలో, "నడచు" అంటే అందరికీ సహాయం చేసే వ్యక్తిని సూచించవచ్చు.అనగా, "కడుపు శాంతింపజేసి, ఘనతను విడిచిపెట్టు" అని అర్థం. ఇక్కడ "కడుపు చల్లజేసి" అంటే మనస్సు లేదా ఆత్మను శాంతంగా ఉంచడం ద్వారా, మనం మంచి సాధన లేదా ఘనతను పొందగలమని సూచిస్తుంది.అనగా, "వారు నేరాన్ని నడపడం లేదా నియమాలను తప్పించడమా?" అని అర్థం. నిజమైన నేరాలను తట్టుకునేందుకు, వ్యక్తి యొక్క నిజాయితీపై ఆధారపడి ఉంటుంది.అనగా, "ఈ విశ్వాన్ని ఆకర్షించే సత్యాన్ని వినరా వేమన!" అని అర్థం.

51.నలుగురు కల చోటను దా
దల చూపుచు మెలగుచుండి ధన్యాత గనగా
దలచెడి యాతడు నిచ్చలు
గల మాటలే పలుకుచుండగా దగు వేమా!

అర్థం: "నలుగురు కలిసిన ప్రదేశం" అని అర్థం. ఇక్కడ "నలుగురు" అనేది సమాజంలోని వ్యక్తుల గుంపును సూచిస్తుంటుంది.అనగా, "తమ ధన్యత్వాన్ని చూపిస్తూ, ధన్యమైనట్లు వ్యవహరించడం" అని అర్థం. సమాజంలో వ్యక్తి తన ధన్యత్వాన్ని మరియు మంచితనాన్ని ప్రదర్శించడాన్ని సూచిస్తుంది.అనగా, "ఆ వ్యక్తి తన మనస్సును ఏదో ధ్యానంతో నింపుతుంది" అని అర్థం. ఇక్కడ "దలచెడి" అంటే ధ్యానం లేదా గౌరవం.అనగా, "తన మాటలను మాట్లాడే వేమన, నిజంగా ఎంతగానో ఉంటాడు" అని అర్థం. వ్యక్తి చెప్పే మాటలు మరియు చర్యలు అనేక విషయాలను ప్రతిబింబిస్తాయి.

52.నిజమాకల్ల రెండు నీలకంఠుడెఱుంగు
నిజములాడకున్న నీతిదప్పు
నిజములాడునపుడు నీ రూపమనవచ్చు
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ!

అర్థం: "నిజం లేకుండా రెండు నీలకంఠుల్లా, (అంటే) శివుడిలా ఉంటుందని" అర్థం. ఇక్కడ, "నీలకంఠుడు" అంటే శివుడు, నిజం లేకుండా ఉన్న పరిస్థితిని వర్ణించడానికి ఉపయోగించబడింది.అనగా, "నిజం లేకుండా మాట్లాడితే, నీతి తప్పుతుందని" అర్థం. నిజమైన మాటలు లేకుండా మాట్లాడటం వల్ల, నైతిక విలువలు లేదా నీతి క్షీణిస్తుందని సూచిస్తుంది.అనగా, "నిజంగా మాట్లాడినప్పుడు, నీ స్వభావం స్పష్టంగా ఉంటుంది" అని అర్థం. నిజం చెప్పడం ద్వారా మన వ్యక్తిత్వం మరియు స్వభావం అవగతమవుతుంది.అనగా, "ఈ విశ్వాన్ని ఆకర్షించే సత్యాన్ని వినరా వేమన!" అని అర్థం.

53.నిజము తెలిసియున్న సుజినుడానిజమునె
పలుకవలయుగాని పరులకొరకు
చావకూడ దింక నోపదవ్యం పల్క
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ!

అర్థం: "నిజాన్ని తెలుసుకున్న మంచి వ్యక్తి" అని అర్థం. ఇక్కడ "సుజినుడు" అంటే మంచి వ్యక్తి లేదా పరమములలో ఉన్నవాడు.అనగా, "తనకు అవసరం లేకుండా, ఇతరుల కోసం మాట్లాడటం" అని అర్థం. నిజంగా తెలుసుకున్న వ్యక్తి తన అవసరాలు లేదా ప్రయోజనాలు లేకుండా, ఇతరులకు సహాయం చేయాలని సూచిస్తుంది.అనగా, "చావు కూడా గనక అనేకమయినా, నీతి లేదా అద్భుతం లేకుండా జీవనాన్ని పాలించు" అని అర్థం. మనం ఏ స్థితిలోనూ సత్యాన్ని పాటించాలి, ఇష్టమైనా లేదా నష్టమైనా.అనగా, "ఈ విశ్వాన్ని ఆకర్షించే సత్యాన్ని వినరా వేమన!" అని అర్థం.

54.నిమిషమైనను మది నిల్చి నిర్మలముగ
లింగ జీవావేశులను గాంచి భంగపడక
పూజ మదియందు జేరుట పూర్ణపదవి
పరము గోరిన నిదిచేయ బాగు వేమా!

అర్థం: "నిమిషం అంతకు మదిని స్థిరంగా ఉంచి, శుభ్రంగా ఉంచడం" అని అర్థం. ఇక్కడ "నిమిషమైనను" అంటే స్వల్ప సమయం అని, "మదిని నిల్చి" అంటే మనసును స్థిరంగా ఉంచడం, "నిర్మలముగ" అంటే శుభ్రంగా ఉండడం.అనగా, "లింగం లేదా శివుని జీవములను గమనించి, భంగపడి పతనముకాదు" అని అర్థం. ఇది ఆధ్యాత్మిక లక్ష్యాన్ని సాధించేందుకు మనం మనిషి హృదయాన్ని భంగపరచకుండా ఉంచాలి అని సూచిస్తుంది.అనగా, "పూజలో చేరటం లేదా ఆధ్యాత్మిక ప్రక్రియలో చేరటం పూర్తి స్థాయిలో సాధన" అని అర్థం. పూజలో, ఆధ్యాత్మికతను సంపూర్ణంగా సాధించటం ద్వారా మనం పూర్ణతను పొందవచ్చు.అనగా, "మంచి నిద్రను పొందడం పరమ సుఖం" అని అర్థం. ఆధ్యాత్మిక దృక్పథంలో, మంచి నిద్ర పొందటం సాధనకు ఒక భాగం అని సూచిస్తుంది.

55.నీవనినను నేననినను
భావమ్మున నెఱుకయొక్క పద్ధతియగునా
భావంబు దెలిసి మదిని
ర్భావముగా నిన్ను గనుట పరమగు వేమా

అర్థం: "నీవు మరియు నేనే, నేను నిన్ను మరియు నీవు నన్ను" అని అర్థం. ఇది సంబంధాలను లేదా పరస్పర అనుసంధానాన్ని సూచిస్తుంది.అనగా, "భావం ద్వారా, తెలుసుకునే పద్ధతి" అని అర్థం. భావనతో, మనం నిజమైన అర్థాన్ని లేదా అనుభవాన్ని గ్రహించే విధానం అని సూచిస్తుంది.అనగా, "భావనను తెలుసుకోవడం ద్వారా" అని అర్థం. భావనను తెలుసుకోవడం అనేది ఒక ఆధ్యాత్మిక అనుభవం అని సూచిస్తుంది.అనగా, "భావనలో నిన్ను తెలుసుకోవడం పరమమైనదిగా అవుతుంది" అని అర్థం. సత్యాన్ని భావన ద్వారా గ్రహించడం పరమ ఆధ్యాత్మిక అనుభవం అని సూచిస్తుంది.

56.నీళ్ల మునుగునేల? నిధుల మెట్టగనేల
మొనసి వేల్పులకును మ్రొక్కనేల
కపట కల్మషములు కడుపులో నుండగా
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ!

అర్థం: "నీళ్లలో మునుగుతున్న నీరు ఎలా? నిధుల పైకప్పులలో మునిగినట్లు" అని అర్థం. ఇది, మనసు నెమ్మదిగా, శాంతిగా ఉండాలి అనే భావనను సూచిస్తుంది.అనగా, "మనసు తన కోరికలను మరియు భావనలను ఎలా నియంత్రించాలో" అని అర్థం. మనసు తన కోరికలను నియంత్రించడం, అదుపులో ఉంచడం అవసరమని చెప్పటమే.అనగా, "కపటము మరియు కల్మషాలు (తప్పుడు భావనలు) మన కడుపులో లేదా మనసులో ఉండడం" అని అర్థం. ఈ భావనలు మనసును కుదుపుతాయి, అందువల్ల మనసును స్వచ్ఛంగా ఉంచడం అవసరం.అనగా, "ఈ విశ్వాన్ని ఆకర్షించే సత్యాన్ని వినరా వేమన!" అని అర్థం.

57.నేయి వెన్న కాచి నీడనే యుంచిన
బేరి గట్టిపడును పెరుగురీతి
పోరిపోరి మదిని పోనీక పట్టుము
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ!

అర్థం: "నెయ్యి, వెన్న, మరియు నీడను ఎలా రక్షించాలో" అని అర్థం. ఇక్కడ, నెయ్యి, వెన్న మరియు నీడ లాంటి సాధారణ వస్తువులు, వాటి సంతులనాన్ని మరియు భద్రతను సూచిస్తాయి.అనగా, "బేరి (నెయ్యి) గట్టి మార్పును ఎలా పెరిగింది" అని అర్థం. ఇది మంచి పద్ధతులు లేదా మార్గాలను సూచిస్తుంది.అనగా, "పోరాటం, యుద్ధం మరియు ఇతర పోరాటాలను ఎంతగానో తట్టుకో" అని అర్థం. ఇది కఠిన పరిస్థితులను ఎదుర్కొనడానికి సహనాన్ని సూచిస్తుంది.అనగా, "ఈ విశ్వాన్ని ఆకర్షించే సత్యాన్ని వినరా వేమన!" అని అర్థం.