శ్రీవరగిరిజానాయక
గోవింద లలాటనేత్ర గోకులతిలకా
భావజసంహార హరిహర
భావాత్మక శివముకుంద పరమానందా.

భావం: శివుని మరియు విష్ణువు యొక్క ప్రత్యేకతలను అర్ధం చేసుకోవడానికి సంబంధించినది. శివుడు, గోవిందుని ప్రతీకగా, గోకులతిలకంగా, తన లలాటనేత్రం ద్వారా ప్రపంచాన్ని కాపాడేవాడిగా చెప్పబడతాడు. శివముకుంద (శివుడు మరియు విష్ణువు కలిపి ఉన్న అద్భుతమైన రూపం) పరమానందంగా, తత్త్వ జ్ఞానం మరియు భక్తులకు ఆనందాన్ని ఇచ్చేవాడిగా చూపబడతాడు.

దైవము లిద్దఱు నేకో
దేవాది శ్రుతులవల్ల, దెలియఁగ నొకటే
భావించెద మిము నేకీ
భావంబుగ శివముకుంద పరమానందా.

భావం: దైవం యొక్క శక్తి మరియు దాని ప్రవాహం. దేవాది శ్రుతులు, పుణ్యశ్రవణం మరియు ఆధ్యాత్మిక జ్ఞానం మనల్ని దైవాన్ని అర్ధం చేసుకునే స్థితిలో పెంచుతాయి. భక్తి, భావన, శరణాగతి ద్వారా దైవం పరమానందం మరియు ఆనందాన్ని అందిస్తుంది.

భక్తుల పరిపక్వములకు
వ్యక్తులు రెండౌటగాక వర్ణింపఁగ న
వ్యక్తం బని తెలియుట నిజ
భక్తికదా శివముకుంద పరమానందా.

భావం: భక్తి యొక్క ప్రాముఖ్యత మరియు పరిపక్వత. భక్తులు తమ స్థితిని అవగతం చేసుకోవడం, భక్తి ద్వారా పరిపక్వత చేరుకోవడం నిజమైన భక్తి యొక్క లక్షణంగా చూపబడతాయి. భక్తి, మనసులో ఆధ్యాత్మిక మార్పును తీసుకురావడం, శివముకుంద పరమానందం సంపాదించడం.

పరమానందయతీంద్రుఁడ
సురుచిరముగ మిమ్ము వాక్ప్రసూనంబులచేఁ
గరమర్థిఁ బూజచేసెద
పరమాత్మా శివముకుంద పరమానందా.

భావం: భక్తి మరియు గురువుల మహిమను పేర్కొంటున్నది. గురువు యొక్క శిష్యుల పట్ల శ్రద్ధ మరియు పద్ధతులు, వాక్యప్రసూనం (వాక్యనిధి) వంటి వచనాల ద్వారా, శివముకుంద పరమానందంలో చేరడం మరియు పరమాత్మ యొక్క శరణను పొందడం.

ఒకటై రెండై మూఁడై
సకలంబై యేమిగాని సహజము బయలై
యకలంకమతికిఁ దోఁచును
ప్రకటముగా శివముకుంద పరమానందా.

భావం: ప్రకటన మరియు దైవ స్వరూపం గురించి చెప్పడం. దైవం, తన స్వభావం ప్రకారం, సహజమైన, త్రైమూర్తి రూపంలో అందరూ దాన్ని అంగీకరిస్తారు. శివముకుంద పరమానందం, సృష్టి యొక్క నేటివిటి మరియు స్వభావం ద్వారా అభివృద్ధి చెందుతుంది.

తనమహిమ తనకుఁ దెలిసిన
దనయందేతోఁచి యణఁగుఁ దత్త్వములెల్లన్‌
దనమహిమ తెలియఁ దనకే
పనుపడవలె శివముకుంద పరమానందా.

భావం: దైవం యొక్క మహిమను తెలుసుకున్నప్పుడు, మనసుకు నిజమైన శాంతి మరియు ఆనందం కలుగుతుంది. ఆత్మగతంగా పరమానందం పొందడానికి, వాస్తవికతను గ్రహించాలి. దైవమహిమలో నమ్మకం, దానంలో పూర్ణంగా నిష్ఠ ఉండాలి.

తనుఁ దాఁ దెలిసెడి మార్గం
బనువుగ సద్గురులవలన నతిసులభంబౌ
తనయుక్తుల శాస్త్రంబుల
బనిగొన దది శివముకుంద పరమానందా.

భావం: గురు యొక్క మానసిక స్థితిని మరియు ఆధ్యాత్మిక మార్గం గురించి చెప్పి, గురువుల శరణాలో, శాస్త్రం (వేదాలు, ఉపనిషత్తులు) ద్వారా దైవాన్ని అర్థం చేసుకోవడం. గురు యొక్క మార్గదర్శకత్వం ద్వారా శివముకుంద పరమానందాన్ని పొందడం.

గురువాక్యము శాస్త్రార్థము
గురుతుగఁ దనయనుభవంబుఁ గుదురుగ నొకటై
మది నిల్చునేని యదిగా
పరమార్థము శివముకుంద పరమానందా.

భావం: గురువు యొక్క వాక్యాలు మరియు శాస్త్రాధారం యొక్క విలువను విశదీకరించడం. ఆధ్యాత్మిక విషయాలను విశ్లేషించి, గమనించడం, తద్వారా శివముకుంద పరమానందాన్ని పూర్తిగా అర్థం చేసుకోవడం.

మితిమేరలేని జన్మము
లతికష్టము లనుచు నెంచి యంతటఁ దత్త్వం
బతివిశదముగాఁ దెలియని
బ్రతు కేటికి శివముకుంద పరమానందా.

భావం: జీవన కష్టాలు మరియు శాసనాల గురించి. ఓ వ్యక్తి, జన్మలో అనేక కష్టాలను ఎదుర్కొంటూ, వాటిని తట్టుకుని నిజమైన దైవం లేదా పరమానందంలో చేరడానికి కృషి చేయాలి. శివముకుంద పరమానందం అంటే, కష్టాలను పరిగణించకుండా, జీవితం యొక్క పరమార్థం తెలుసుకోవడం.

అలతత్త్వము గురుకృపచే
నలవడు నని నమ్మి మిగుల నాసక్తుం డై
తలపడవలె గురుభజనకుఁ
బలుమాఱును శివముకుంద పరమానందా.

భావం: గురుకృప, నిజమైన అఖండమైన శాంతి పొందడానికి, మనం గురువులపై ఉన్న నమ్మకంతో సాగించాలి. గురువు యొక్క అనుగ్రహం, ఆయన తత్వాన్ని అర్థం చేసుకోవడం వల్ల, శివముకుంద పరమానందం మనకు దక్కుతుంది. గురుభజనలో నిస్వార్థత మరియు నిస్సంకోచమైన ప్రేమ చూపించాలి.

అల సద్గురుకృప లేకయె
తలపడి చదివితి మటంచుఁ దటవటసుద్దుల్‌
పలుకుచు తిరిగినఁ దెలివికి
ఫలమౌనా శివముకుంద పరమానందా.

భావం: శిష్యుడు సద్గురుని కృప లేకుండా, తన సాధనకోసం శక్తి మరియు విజయం పొందడం కష్టం అని చెప్పారు. ఆయన ప్రశ్నిస్తున్నాడు, తన బోధనను ఆచరించినప్పుడు, అది నిజమైన ఫలితాన్ని ఇచ్చే విధంగా శుభకార్యం అవుతుందా? ఈ ప్రశ్నకు గురు కృపను పొందేంత మాత్రాన మాత్రమే ఆ మోక్షం లేదా సత్యం లభిస్తుంది.

కంటెసఁగఁ గర్మజాలము
లుంటే బంధంబు దీఱదో గురుపదముల్‌
కంటే మోక్షము చేరువ
పంటగదా శివముకుంద పరమానందా.

భావం: ఇక్కడ, ఒక కంటె సూర్య కిరణాల నుండి ఉష్ణాన్ని గ్రహిస్తుంది. అందువల్ల, బంధం కంటే, గురుపదములు అనుసరించడం ద్వారా మనం మోక్షాన్ని పొందగలమని భావిస్తున్నారు. ఇది దుర్మార్గం మరియు కాలభాగం నుండి బయటపడటానికి ఒక మార్గంగా వివరించబడింది.

కొందఱు తత్త్వపుమాటల
సందడిఁ బడి తెలిసినట్ల సద్గురుకృప లే
కుందు రనుభూతిఁ గానని
పందలవలె శివముకుంద పరమానందా.

భావం: కొన్ని వాక్యాలు లేదా తత్త్వాలు ఎవరైనా సాధించలేకపోతారు. కానీ సద్గురుకృప ద్వారా, వాటిని సులభంగా అర్థం చేసుకోవచ్చు. సద్గురు పఠించిన బోధనలు జీవితం సాఫీగా సాగేందుకు మార్గదర్శనాన్ని అందిస్తాయి.

తాఁటాకులు ద్రిప్పుచు పది
కోటులు చదువంగ నేమి గురువాక్యంబుల్‌
పాటించి తెలియ కది యే
ర్పా టౌనా శివముకుంద పరమానందా.

భావం: గురువాక్యాలా శ్రద్ధ వహించడం ఎంతో ముఖ్యం. ఇక్కడ, నిపుణుల నుండి మాత్రమే అసలు జ్ఞానం పొందవచ్చు. కేవలం పుస్తకాలను చదవడం కాదు, గురువు చెప్పినది పాటించటం ద్వారా మనం నిజమైన జ్ఞానాన్ని పొందగలుగుతాము.

నిజమైన ముక్తికొఱకై
సుజనుఁడు సద్గురుని వెదకి సుస్థిరమతి యై
భజియింపక గలదే గతి
ప్రజలకు నిఁక శివముకుంద పరమానందా.

భావం: ముక్తిని, ఆత్మానందాన్ని పొందాలంటే, మనం సద్గురుని జ్ఞానాన్ని ఎప్పుడూ అనుసరించాలి. ఇది మన జీవితానికి అస్తిత్వాన్ని ఇస్తుంది. సద్గురును మాత్రమే చూసి నడవడం ఒక ఆధ్యాత్మిక సాధనగా తెలియజేయబడింది.

గురుభజనఁ బాపములు చెడు
గురుభజనను గర్మ ముడుగుఁ గోరిక లుడుగుం
గురుభజన ముక్తికర మగు
పరమాత్మా శివముకుంద పరమానందా.

భావం: గురుభజన అంటే మన జీవితంలో ధర్మానికి మార్గదర్శకులుగా మారుతుంది. గురువుని భజించడం వల్ల పాపాలు దూరమవుతాయి, మరియు ఆత్మజ్ఞానం మరియు ముక్తి సాదించవచ్చు.

నాటిన యామిక విడిచి ప
టాటోపము లేక నమ్రుఁడై గురుభజం
బాటించక ననుభవ మే
ర్పా టౌనా శివముకుంద పరమానందా.

భావం: సాధనకు ఉన్న అడ్డంకులను తొలగించడం గురించి చెప్పారు. నిజంగా ఆధ్యాత్మిక ప్రయాణంలో, మనసు మరియు శరీరం ఎప్పటికప్పుడు సద్గురువు చూపించిన మార్గంలో నడవాలి. అదేవిధంగా, గమ్యం చేరుకోగలుగుతాం.

ఆదట గురుమతమున దే
హాదులఁ దొలఁగంగ నేర్చునాతని మదిలో
పో దిఁక సహజానందము
పాదుకొనున్‌ శివముకుంద పరమానందా.

భావం: మనిషి సద్గురును తలచుకోవడం, ఆయనే మనకి ధర్మాన్ని, నిజాన్ని నేర్పిస్తారు. గమనించే ఈ శక్తిని పొందడం ద్వారా మనం ఆధ్యాత్మిక ఆనందాన్ని పొందగలుగుతాము.

వినినప్పుడె కనవచ్చును
యనుభవి యౌ యోగివాక్య మాదరమునఁ దా
వినఁగూడని యహమికఁచే
బనుపడ దది శివముకుంద పరమానందా.

భావం: వినడం మరియు అనుభవం పరస్పరం అనుసంధానంగా ఉన్నవి. ఒక శిష్యుడు గురువుని మాటలు వినడం, వాటిని అనుసరించడం ద్వారా అతనికి స్వీయ అనుభవం వస్తుంది. శ్రద్ధగా వినడం చాలా ముఖ్యం.

మాటల వినుకులఁ దగులదు
సూటిగ సద్గురుఁడు చూపఁ జూచినఁ గా కే
ర్పాటును గా దది కుజనులు
పాటింపరు శివముకుంద పరమానందా.

భావం: మాటలు వినడమే కాకుండా, ఆ మాటలను నిజంగా మనసు నెచ్చుకోగలగాలి. సద్గురు చెప్పిన విషయాలను, సాధన ద్వారా అనుభవం చేసేవారు మాత్రమే అవి నిజంగా మన జ్ఞానాన్ని పెంచగలుగుతారు.

అతి చంచల మై తిరిగెడి
మతి మీదయవల్ల నిపుడు మట్టుకు వచ్చెన్‌
గతిచెడి ఱెక్కలు విఱిగిన
పతగమువలె శివముకుంద పరమానందా.

భావం: మానసిక స్థితి కూడా చాలా పావడగా ఉండటం, అది మనలను సకల కష్టాలకు, స్నేహ సంబంధాలకు దూరంగా చేస్తుంది. మనసు నిరాశతో మెలగడం ఒక పతనానికి కారణం అవుతుంది. ఈ దిశలో గురు దృష్టి మరియు స్థిరమైన ఆధ్యాత్మిక జ్ఞానం మనలను పునరుజ్జీవితంగా మారుస్తుంది.

ఇలు వెడలి బయలుదేరక
గెలిచే దేలాగు మాయఁ గినియుచు రాఁగా
నిలు సొచ్చి తలుపు మూసిన
బలిమేదీ శివముకుంద పరమానందా.

భావం: ఎవరో జీవితాన్ని సాధించాలంటే ముందుకు పోవాల్సిన అవసరం ఉందని, ఆ మధ్యే గెలిచే మార్గం కనుగొనబడతుందని చెప్పారు. కానీ మాయలు మనల్ని బంధించి మన ముందే సుఖానుభవాలను తీసుకురావడం కష్టం. మనం గురు సహాయం తీసుకుంటే, నిబద్ధతతో కృషి చేస్తే విజయం సాధించగలము.

బైలుగ మాయాభూతము
హేలాగతి నొప్పుఁ గాక యేలా తొలఁగున్‌
జాల వివేకపుఁ జబుకుల
పాలాడక శివముకుంద పరమానందా.

భావం: మాయాభూతం అనేది మన చేతిలో ఉండే ఒక మార్పు, అది మన జీవితంలో సృష్టించే అపరిశుద్ధతలు, విచలిత భావాలు. దీనిని మరింత స్పష్టంగా అర్థం చేసుకోవడం, బోధనలు అవగతం చేసుకోవడం అనేది మన ఆధ్యాత్మిక అభ్యాసానికి దారితీస్తుంది.

ఏయెడఁ బెద్దలసంగతి
సేయంగా నిత్యసుఖము చేకొనవచ్చున్‌
మాయాభూతము తొలఁగు ను
పాయం బిది శివముకుంద పరమానందా.

భావం: మనం ఎప్పటికప్పుడు మార్పు చెందుతున్న ఈ మాయా ప్రపంచం నుండి ముక్తి పొందవలసిన అవసరం గురించి చెప్పారు. దానిని దాటి, శాశ్వత ఆనందాన్ని పొందాలంటే, సరైన మార్గాన్ని అనుసరించాలి. ఈ మార్గం సాధన, శ్రద్ధ, దైవజ్ఞానం ద్వారా కలుగుతుంది.

చాలం గర్మపుఁ దొట్లన్‌
సోలంగా నుంచి మాయ జోలలు వాడున్‌
లాలీయని జీవులనే
బాలురఁ గని శివముకుంద పరమానందా.

భావం: జీవితంలో ఎన్నో దారులు ఉంటాయి, వాటిలో మాయలు, కష్టాలు అనేకంగా ఉండటానికి కారణం అవుతాయి. ఈ మాయలు మనకి మంచివి కావు. ఇవి మనలను అశాంతిగా, విచలితంగా చేస్తాయి. కానీ గురు ఉపదేశంతో, భక్తితో ఉన్నప్పుడు మనం వాటిని అధిగమించగలుగుతాము.

తానే పరదైవంబని
కానక తనకన్న వేఱు గాఁదలఁచేదే
యూనిన మాయారూపము
భానునుతా శివముకుంద పరమానందా.

భావం: మనం మాయలో పడినప్పుడు, దాన్ని ఆమోదించడమే కాకుండా మన స్వంత దైవ భావనను కూడా కనుగొంటామని చెప్పారు. కానీ అది మాయలు మాత్రమే. ఆ మాయలను దాటి, నిజమైన ఆధ్యాత్మికత, ముక్తి అనేది స్వాతంత్య్రంగా ఉన్న దైవం నుండి మాత్రమే లభిస్తుంది.

తను నే నెఱుఁగనిమునుపే
తనయాటలు చెల్లెఁగాక తా మా యనఁగా
నను నే నెఱిఁగిన పిమ్మట
పనిగలదా శివముకుంద పరమానందా.

భావం: ఒక వ్యక్తి ఆత్మజ్ఞానం కోసం ప్రయత్నం చేస్తుంటే, ముందుగా స్వీయ విశ్లేషణ చేసుకోవాలని, ఆ తర్వాత గురు నేర్పు ద్వారా ఆత్మశుద్ధి పొందాలని చెప్పారు. ఈ మార్గంలోనే మనిషి గమ్యం చేరుకుంటాడు.

అంతా నే నై యుండగ
నింతైనన్‌ మాయ కునికి యెక్కడి దయ్యా
యంతటఁ దొలఁగక నాతోఁ
బంతంబా శివముకుంద పరమానందా.

భావం: సద్గురువు కృపతో, మాయా కష్టాలన్నీ దాటుకుని, సాధారణ జీవనంలో సుఖాలను అనుభవించడం అనేది సాధ్యం అవుతుందని చెప్పారు. అనిశ్చితి, భయాలు మనం సద్గురు పాఠాలు అనుసరిస్తే దూరమవుతాయి.

కట్టిడిమాయ యనంగా
రట్టుకు లోనాయెఁగాక భ్రమ యదికాదా
పట్టఁ బసలేని దది యే
పట్టున నిఁక శివముకుంద పరమానందా.

భావం: మాయా అన్నది నెమ్మదిగా మనలను తమ పాపంలో బంధిస్తుంది. మనం గమనించినప్పటికీ, ఆత్మజ్ఞానం ద్వారా మాత్రం మనం వాటి నుండి విముక్తి పొందగలుగుతాము.

ఔరౌర మాయ కంటెను
యేరీతిని తనగుణంబు లెఱుఁగ రటం చా
నేరమి జీవులపై నిడి
పాఱెడి నిఁక శివముకుంద పరమానందా.

భావం: మాయ కన్నా, నిజమైన దైవగుణాలు మన జీవితంలో ప్రాముఖ్యత కలిగి ఉంటాయి. అప్పుడు మాత్రమే మన జీవితం శాంతితో నిండి ఉంటుంది. ఈ విధంగా, ఆత్మజ్ఞానం ద్వారా సాధ్యమైన ముక్తి సద్గురు దారితీస్తుంది.

నలుదిశల నిక్కడక్కడఁ
దలచూపఁగ లేక మాయ దాగెను కంటే
యలపూర్ణుఁడ నేఁ గాఁగాఁ
బల ముడిగెను శివముకుంద పరమానందా.

భావం: మనం మాయను చూసే దిశలను మాత్రమే అనుసరిస్తూ, మన దృష్టి అంగీకరించిన ఒకే దారికి సన్నద్ధమవుతుంటాం. అనుకోకుండా మాయల్లో చిక్కిపోతే, వాటిని చూసి, అంగీకరించకుండా, నిజమైన దైవవిషయాన్ని తెలుసుకోవడం మాములుగా సాధ్యం అవుతుంది. గురు దృష్టి ద్వారా మనం ఈ దారిలో అవగాహన పొందగలుగుతాము.

కడుదబ్బఱలకు నెల్లను
నొడిగట్టిన మాయగుట్టు లొగి నేఁ గనఁగాఁ
బొడచూప వెఱచి తానే
వడిపోయెను శివముకుంద పరమానందా.

భావం: మాయగుట్టు అంటే మానసిక స్థితిలోని మోసాల‌ను, అలా చెడిపోయే మాయలు మన మానసిక విశ్లేషణలను మరింత క్లిష్టం చేస్తాయి. అవి మనను నిజమైన అర్థంతో దూరం చేస్తాయి. కానీ మనం నమ్మకంతో, ఆలోచన మరియు ఆధ్యాత్మిక దారితీస్తే, ఈ మాయలకు పరిష్కారం లభిస్తుంది.

ఇది కల్లర ఛీయన్నా!
వదలక యీమాయ కదియవచ్చిన నేమో
ముదిలంజెవలపు చాలును
పదివే లిఁక శివముకుంద పరమానందా.

భావం: మాయ మన జీవితాన్ని కలుషితం చేస్తుందని చెప్పారు. వాస్తవానికి, మాయలు ఎప్పుడూ వదిలి పోవు. కానీ దానిని దాటేందుకు మన ఆధ్యాత్మిక శక్తి అవసరం, అది ఎంత పెద్దదైనా కాక, కేవలం మన ఆలోచనలను మార్చడమే లక్ష్యంగా ఉంటుంది.

అవిరళతత్త్వం బెఱిఁగెడు
సువిచారం బొకనిపాలిసొమ్మా మనుజుం
డెవఁడైన నేమి తెలివికి
భవమోచన శివముకుంద పరమానందా.

భావం: భౌతిక లోకంలో ఉన్న సమస్యలను దాటి, ఆత్మ యొక్క శుద్ధతకు సంబంధించిన విలువైన జ్ఞానం ఉంటుందని చెప్పారు. ఇది సాధించాలంటే, మనస్సును శాంతిపూర్ణంగా ఉంచుకోవడం, సరైన విచారంతో ప్రవర్తించడం అనివార్యం. ఆ విశ్లేషణ ద్వారా మానవుడు నిజమైన స్వాతంత్ర్యాన్ని పొందగలుగుతాడు.

ఏపాటు లేక తనలోఁ
జూపట్టుచు వెలుఁగుచుండు సూక్ష్మబ్రహ్మం
బేపారఁగఁ దెలియ రయో
పాపాత్ములు శివముకుంద పరమానందా.

భావం: మనం తత్వం తెలుసుకోవాలని, కానీ మన జ్ఞానం యొక్క పరిధి యథార్థంగా ఉండాలి. శుభాకాంక్షలు అంగీకరించకపోతే, వారు అనుభవించే పాపాల ద్వారా, జీవితంలో తమ గమ్యం చేరుకోడానికి అడ్డంకిగా మారిపోతాయి.

శాంతంబై పూర్ణంబై
యెంతయు బ్రహ్మంబు తెలివి కేర్పడ మాయా
క్రాంతముగా మదిఁ దలఁచుట
భ్రాంతిగదా శివముకుంద పరమానందా.

భావం: మాయా అనేది మనలో ఉన్న భ్రమలు. కానీ మనం గమనించే, నిజమైన శాంతి, పూర్ణత, ఆధ్యాత్మిక జ్ఞానం మాత్రమే ఈ భ్రమలను దాటించి, నిజమైన జ్ఞానానికి మార్గం చూపుతుంది. అది ఒక సమాధాన స్థితిని సాధించడమే.

పోషించి తత్త్వరచనల
భాషించినఁ దెలియ లేక పామరమతు లై
దూషణ చేతురు కొందఱు
పాషండులు శివముకుంద పరమానందా.

భావం: తత్వజ్ఞానం మరియు గురు ఉపదేశం అనేది సంస్కారానికి సంబంధించినది. కానీ కొందరు వ్యక్తులు వివిధ కారణాలతో పాశ్చాత్య మతాలను నమ్మి, వాటిని సమర్థించడం లేక వాటిపై దూషణలు చేయడం అనేది తప్పుగా భావించారు.

మెండుకొనుతత్త్వవాసన
లుండదు పరిపక్వహృదయమొగిఁ గాకుంటే
యెండిన కసుగా యైనది
పండౌనా శివముకుంద పరమానందా.

భావం: అర్ధం తెలుసుకోవడమంటే, జీవితంలో ఉన్న అనేక సందర్భాలను పరిష్కరించకపోతే, మనస్సు పరిపూర్ణతకి చేరుకోవడం కష్టమవుతుంది. గమనించడం, అనుభవించడం మరింత శాంతిని అందిస్తుంది.

పుట్టించని సుద్దులు చెవిఁ
బెట్టిన నది లెస్సగాక పిమ్మట ధరలోఁ
బుట్టించెడు సుద్దులఁ జెవిఁ
బట్టుదురా శివముకుంద పరమానందా.

భావం: అనేక కాలంలో మన పాపాలు జారిపోతే, మన స్వభావాలు, విధులు సరిగా ఉండకపోవచ్చు. అయినా, మనం మన విలువలతో, మన లక్ష్యాన్ని సాధించి, ఆత్మవిశ్వాసం పెంచుకోవచ్చు.

వారక సంసారంబునఁ
బోరాడిన నేమి విరతిఁబొందిన నేమీ
యారూఢ యోగి కది వ్యా
పారంబో శివముకుంద పరమానందా.

భావం: ప్రపంచంలోని అనేక కష్టాలు, సంక్షోభాలు ఉంటాయి. కానీ యోగి లేదా ఆధ్యాత్మిక వ్యక్తి తన ధ్యానంతో, శాంతి, ఆత్మవిశ్వాసం పట్ల ధృఢమైన నమ్మకంతో, ఈ ప్రపంచంలోని భ్రమలను అధిగమించగలడు.

ఘోరతర కర్మవాసన
లేరీతిని జుట్టి పట్టి హీనులఁ జేయన్‌
మీఱిన యజ్ఞానుల కది
భారంబో శివముకుంద పరమానందా.

భావం: మన కర్మల నుంచి వచ్చే దుష్ప్రభావాలను సూచిస్తున్నారు. వ్యక్తులు గతకర్మల వల్ల అశుభ వాసనలను తీసుకుని ఉంటారు, వాటి వల్ల వారు ఎన్నో ప్రతికూల పరిణామాలను ఎదుర్కొంటారు. కానీ నిజమైన యజ్ఞం మరియు ఆధ్యాత్మిక దారిలో ఉన్నవారు ఈ కర్మలను దాటిపోతారు. గురువు యొక్క ఆశీస్సులతో, మనం ఈ బాధల నుండి విముక్తి పొందగలుగుతాము.

వేషములవలన జనులఁ బ్ర
మోషించి మనీషివరుల మోదము జెఱిచే
దూషకులఁ గూడి పెద్దలు
భాషింపరు శివముకుంద పరమానందా.

భావం: వ్యక్తులు తమ వేషాల ద్వారా మాయను చూపించి, జనాలను తప్పుదోవ పట్టిస్తారు. వారు ఆధ్యాత్మిక వ్యక్తులుగా పేరొందినా, వారి వక్రదృష్టి మరియు అసత్య వాదనలతో ప్రజలను మరింత తప్పుదోవ పట్టిస్తారు. కానీ, నిజమైన ఆధ్యాత్మిక తత్వం అనేది సమ్మోహనాలతో లేదా వేషాలతో మారదు.

అచ్చట నచ్చట నేర్చిన
తచ్చన లొక కొన్ని యఱచి తత్త్వం బని తా
మెచ్చిన నేమగు మాటల
పచ్చ ళ్లది శివముకుంద పరమానందా.

భావం: మనం దైవ తత్త్వాన్ని అర్థం చేసుకోవడం కోసం జ్ఞానం అనేది బోధించబడిన స్థలంలో మాత్రమే పరిమితమవుతుందో అనే సందేహం వ్యక్తం చేస్తున్నారు. నిజమైన జ్ఞానం అనేది, అనుభవాల ద్వారా, పరిపూర్ణతకు చేర్చే మార్గం చూపుతుంది. కేవలం మాటలతో మాత్రమే అర్థం కాదని, అనుభవమే ఆత్మజ్ఞానాన్ని అందిస్తుందనేది ఇక్కడ భావం.

అలయంగ భూమి నుదధి
స్థలి కృష్ణనివాసమైన ద్వారక నడుమన్‌
లలిఁ దను గను శివయోగియె
బలవంతుఁడు శివముకుంద పరమానందా.

భావం: భూమి మరియు సముద్రం అనేవి శక్తి యొక్క ప్రతీకలు. కృష్ణుడు తన యోగీ ధర్మం ద్వారా, దుష్టవాదుల నుండి తన భూమిని రక్షించాడు. ఈ దారిలో, శివయోగి వారి శక్తిని దృష్టిలో ఉంచుకుని, ఉన్నత స్థాయికి చేరుకుంటారు.

నెల ప్రొద్దులోన గట్టిగ
నెలకొని చూడంగ వలయు నీలజ్యోతిన్‌
వెలి లోను గానిచూపున
బలిబంధన శివముకుంద పరమానందా.

భావం: చంద్రుడు పూర్ణిమలో ఉన్నప్పుడు, నీలజ్యోతిని వెలిగించే ప్రతీకగా ఉంటాడు. దీని ద్వారా మనం, భౌతిక ప్రపంచంలో ఉన్న కట్టడాలు మరియు బంధాలను అర్థం చేసుకుంటాము. మన ఆధ్యాత్మిక దృక్పథం ద్వారా, ఈ బంధాలను తొలగించి, పరమానందానికి చేరుకోగలుగుతాము.

పరకార్యపరులు లోకులు
పరమజ్ఞానులు స్వకార్యపరు లై ధరలో
నిరతిశయసుఖముఁ గాంతురు
పరమాత్మా శివముకుంద పరమానందా.

భావం: పరమజ్ఞానుల కృషి గురించి మాట్లాడటం జరిగింది. వారు శాస్త్రాలను, తత్త్వాలను నేర్చుకుని, స్వయంగా ఆత్మవిశ్వాసంతో దైవపరమైన పరమ సుఖాన్ని అనుభవిస్తారు. వారి ద్వారా సాధించిన సుఖం నిత్య మరియు శాశ్వతంగా ఉంటుంది.

మేటైన బ్రహ్మవిద్యకు
సూటై తగు రాజయోగసుస్థిరు లెచటన్‌
బూటకపు మంత్రవిద్యలఁ
బాటింపరు శివముకుంద పరమానందా.

భావం: బ్రహ్మవిద్య అనేది ఒక గొప్ప, మహానుభావమైన విద్యగా భావించబడుతుంది. అయితే, అవాస్తవ మంత్రాలతో లేదా దారితప్పిన పద్ధతుల ద్వారా మోసపోయే వ్యక్తులు ఈ విద్యను సరైన రీతిలో అనుసరించలేరు. రహస్యాలపైన ఆధారపడే అస్తిత్వం కాదు, కేవలం యోగ మరియు శివభక్తి ద్వారా పరమపదం పొందవచ్చు.

నలుగురి నొక్కటిఁ జేసిన
నలుగురిలో బ్రతుకవచ్చు నాణెముగాఁ దా
నలుగురిపనులకుఁ దిరిగిన
ఫల మంటదు శివముకుంద పరమానందా.

భావం: మన జీవితంలో సామాజిక సంబంధాలు, ఇతరులతో కలిసి పనిచేసే విధానం గురించి మాట్లాడుతున్నారు. నలుగురితో సాంఘికంగా ఉన్నప్పుడు, వాస్తవిక జ్ఞానం అనేది ప్రత్యక్షంగా తెలియదు. దానితో పాటు, మన పనులు మరియు దానిప్రభావం పరమాణందానికి నిశ్చితమైన మార్గంగా మారిపోతాయి.

నలుగురిలోఁ దలవంచుక
నలుగురిలోఁ గూడి మాడి నడువక వేఱై
పలుపోకలఁ దిరుగును ఛీ!
బలహీనుఁడు శివముకుంద పరమానందా.

భావం: మన మనస్సు విభిన్నతలు మరియు కలహాలతో నిండిపోయినప్పుడు, మనం నిష్కల్మషంగా మరియు ఉచితంగా జీవించడం కష్టం అవుతుంది. సామాన్యమైన వ్యక్తి సరైన దారిలో నడవకపోతే, అతని కర్మలు తిరుగుబాటులో మారిపోతాయి.

నలుగురికిం దా గుఱియై
మెలఁగిన నది ముక్తిగతికి మేలై రాదే
నలుగురితో గూడనిదే
పలుచనయా శివముకుంద పరమానందా.

భావం: యోగులు లేదా ఆధ్యాత్మికంగా అభివృద్ధి చెందిన వ్యక్తులు తమ అనుభవం ద్వారా, మరొకరి కోసం మంచి మార్గదర్శకత్వం కలిగి ఉంటారు. కానీ సామాన్య వ్యక్తులు, శివభక్తిలో సహకారం లేదా ఆధ్యాత్మిక మార్గదర్శకత్వం లేకుండా జీవిస్తే, ముక్తి పొందడం సాధ్యం కాదు.

తనయింటం దా నుండినఁ
దనయిల్లే తనకుఁ జేటు దాఁ దెచ్చునయా
తనయిల్లు కాలవేసిన
పనిమే లది శివముకుంద పరమానందా.

భావం: వ్యక్తి తన జీవితంలో సమయాన్ని, ప్రాధాన్యతను మరియు కర్మలను ఎలా ఉపయోగించుకుంటాడో అన్న దానిపై చర్చ చేస్తున్నాడు. శివభక్తి, సమయాన్ని సద్వినియోగం చేయడం, తప్పు దారి తీసే నిరాశలనుంచి బయటపడి పథ్యాన్ని అనుసరించడం మొదలైన వాటి ద్వారా అర్థం పొందవచ్చు. కేవలం కాలాన్ని వ్యర్థం చేయడం కాకుండా, మన లక్ష్యాలను సాధించడం ముఖ్యమైనది.

అద్దిర యనుభవ మెఱుఁగక
వద్దనువా రెవరు లేక వదరుచుఁ దిరిగే
పెద్దలసుద్దులు గిద్దులు
బద్దలునా శివముకుంద పరమానందా.

భావం: అనుభవాల పరంగా ఎదురయ్యే అవరోధాల గురించి చెప్పారు. మనస్సులో ఉన్న ఎటువంటి అవిశ్వాసం లేదా అనుమానాలు మనం ఎదుర్కొనే ప్రతికూలతలను పెంచుతాయి. అయితే, ఆధ్యాత్మిక జ్ఞానం, మార్గదర్శకత్వం మరియు దైవశక్తి ద్వారా ఈ అవరోధాలను దాటవచ్చు. మన అనుభవాలకు కారణమైన అవగాహనను వదిలి, శివభక్తి మరింత బలపడి, జీవితం యొక్క సత్యాన్ని అర్థం చేసుకోవడం అవసరం.

తలఁపు చెడఁ గర్మములు చెడుఁ
దలఁపు చెడన్‌ మాయ చెడును దా ననుట చెడున్‌
తలఁపు చెడినతఁడె ముక్తికి
బలవంతుఁడు శివముకుంద పరమానందా.

భావం: చెడు ఆలోచనలు, భావనలు మరియు చేదు చర్యలను మానవుడు ఎలా అంగీకరించవచ్చో చెప్పడం జరిగింది. మనం చెడ్డ ఆలోచనలు, వక్రపరమైన స్వభావాన్ని విడిచిపెడితే, మనం వాస్తవమైన ధర్మాన్ని అంగీకరించి శివానందాన్ని పొందగలుగుతాము. దేహాన్ని, మనస్సును పవిత్రంగా చేయడం మాత్రమే ముక్తిని అందిస్తుంది.

భావంబుఁ దలఁచుటెల్ల న
భావము తలఁపుడుగు టెల్లఁ బన్నుగ భావా
భావాతీతము సహజము
పావన మది శివముకుంద పరమానందా.

భావం: భావాలని అర్థం చేసుకోవడం, భావాతీతం అనేది ఒక సహజ స్థితి అని చెబుతున్నారు. మనం మన ఆలోచనలు, భావనలను శుద్ధిగా మార్చుకుంటే, మోక్షం అవుతుంది. ఆత్మవిశ్వాసంతో, యోగ అభ్యాసం ద్వారా మనం ఈ అద్భుతమైన మార్గాన్ని అనుసరించవచ్చు.

అసమానరాజయోగా
భ్యసనంబునఁ బడమటింటఁ బదిలుం డైతే
దొసఁ గేమిలేనిముక్తికిఁ
బస వట్టిది శివముకుంద పరమానందా.

భావం: ఏదైనా అధిక అధికారంలో ఉన్న వ్యక్తులు, అన్యాయం, అహంకారం చేయడం వల్ల మోక్షాన్ని పొందలేరు. ఉన్నత స్థానంలో ఉన్నవారు తమ అహంకారాన్ని, దుర్మార్గాన్ని దూరం పెట్టి, సరైన మార్గం అనుసరించాలి. అసమానమైన లక్ష్యాలను చేరుకోవడం కంటే, నిజమైన జ్ఞానాన్ని పొందడం ముఖ్యం.

కలపండ్రెండు పదాఱును
నలువదిరెండైనచోట నయముగ నొకటై
తెలివొందు వెరవుఁ గూడిన
ఫలసిద్ధౌ శివముకుంద పరమానందా.

భావం: వివిధ పథాలు లేదా దారులు ఉన్నప్పటికీ, వాటన్నింటిలో ఒకే దైవాన్నిప్రశంసించి, ఒకే పథంలో సాగడం వల్ల, చివరకు ఆధ్యాత్మిక విజయాన్ని సాధిస్తామని చెప్పారు. అనేక మార్గాలు ఉన్నప్పటికీ, మనం బద్ధతల నుండి విముక్తి పొందడానికి సరైన మార్గాన్ని అనుసరించడం అవసరం.

ఇల బొమ్మరిండ్లలోపల
నలువున మఱి చిన్ని పాప లాడుచు నుండే
సులు వెఱిఁగి యచటఁ దనుఁగన
ఫలసిద్ధౌ శివముకుంద పరమానందా.

భావం: సమాజంలో ఉన్న అనేక మాయలు మరియు అశుభాలనుబట్టి మనం ఎలా తప్పుదోవ పట్టగలుగుతామో అన్న దానిపై చర్చ చేస్తున్నారు. కానీ ఆధ్యాత్మికత ద్వారా, మనం ఈ దుష్టవిశ్వాసాల నుండి తప్పించుకుని నిజమైన శాంతిని పొందవచ్చు.

మీఱిన దుర్వాసనలను
గూరిన మతి నణఁపనేర్చుఁ గుశలుఁడు ధరలో
నారూఢియోగవిద్యా
పారీణుఁడు శివముకుంద పరమానందా.

భావం: అనేక దుష్టభావనలు, చెడు ఆలోచనలు మనిషి యొక్క మానసిక దృక్పథంలో చోటుచేసుకుంటాయి. కానీ, యోగ శిక్షణ, గమనించడం మరియు ధ్యానం చేయడం ద్వారా మనసు శుభ్రపడి, ముక్తి సాధించవచ్చు.

లో వెలి చూపులు రెండును
బో విడువఁ దదంతరమున బొలుపగుతత్త్వం
బావిధ మెఱుఁగును నిర్గుణ
భావజ్ఞుఁడు శివముకుంద పరమానందా.

భావం: రెండు ప్రత్యక్ష దృష్టికోణాలు ఉన్నాయని చెప్పారు. ఒకటి బాహ్య ప్రపంచం (బాహ్య గుణాలు) మరియు మరొకటి ఆత్మ యొక్క లోకంలో ఉన్న నిర్గుణ స్వభావం. ఈ రెండు దృష్టులను అనుసరించి, జీవితం లోతైన అర్థాన్ని పొందవచ్చు.

తలఁచినయది జడిమం బగు
తలఁ పుడిగిన శూన్యమగును దలఁచిన తలఁపే
సలలిత మగు చిద్బ్రహ్మము
బలిబంధన శివముకుంద పరమానందా.

భావం: మనస్సు మరియు భావాలు, జడమైన (ఆకృత్యమైన) పరిస్థితులు గురించే బుద్ధిని సూచిస్తున్నారు. చిత్‌బ్రహ్మం అనేది ఒక అద్భుతమైన పవిత్ర స్థితి, ఇది శివముకుంద యొక్క ఆధ్యాత్మిక దిశలో మనం చేరుకోవలసిన స్థానం. అన్ని బంధాలు తొలగించి, ఈ స్థితిలో చేరడం సత్యమైన ముక్తికి దారితీస్తుంది.

కన్నుల ముందఱఁ దెలివై
కన్నది యదికాన్పటంచుఁ గన్న యతండే
పన్నుగ నిజవిద్యాసం
పన్నుఁడగున్‌ శివముకుంద పరమానందా.

భావం: మన దృష్టి మరియు మనస్సు ఎలా పనులను అర్థం చేసుకుంటాయి అనే విషయం చెప్పారు. మన కన్నుల ముందు ఏదో కనిపిస్తుంటే, అది మన దృష్టికి మాత్రమే అర్థమవుతుంది. కానీ శివముకుందం యొక్క నిజమైన విద్య అనే విశ్వాసం కలిగి ఉన్నప్పుడు, దృష్టి పరిమితి తప్పి, నిజమైన ఆధ్యాత్మిక అనుభవం పొందవచ్చు. విశ్వమంతా ఒక గొప్ప విద్యను, జ్ఞానాన్ని మనకు అందించే శివముఖం ఆధారంగా, ఆధ్యాత్మిక పద్ధతులు మనకు దివ్యమైన ఆనందాన్ని ఇచ్చే వంటివి.

కను వెలుఁగుననే చూచినఁ
గనవచ్చును జీఁకటైనఁ గానఁగ వశమా
గను గంటనె తనుఁ గనవలెఁ
బనివడి తా శివముకుంద పరమానందా.

భావం: కర్మా, శక్తి మరియు స్వాతంత్ర్యాన్ని గురించి చెప్పారు. మనం మన హృదయాన్ని, మనస్సును, శక్తిని సరైన దారిలో నడిపిస్తే, మనం ఆధ్యాత్మికంగా బలంగా ఎదగవచ్చు. గమనించడం, ఒక దృక్పథంతో స్వాధీనం చేసుకోవడం అవసరం. శివభక్తి ఈ దిశలో మనకు దారి చూపిస్తుంది.

లో వెలిఁ జూచిన నొకటే
లో వెలిఁ గాకుండఁ జూడ లోనగు నొకటే
లో వెలిఁ దానై కనుఁబో
భావజ్ఞుఁడు శివముకుంద పరమానందా.

భావం: లోపల ఉన్న మనస్సు మరియు బయట కనిపించే ప్రపంచం మధ్య వ్యత్యాసాన్ని చెప్పారు. మనసులో ఉన్న భావాలు, అవగాహన పద్ధతులు మాత్రమే మనం అర్థం చేసుకునే దృశ్యాన్ని ప్రభావితం చేస్తాయి. ఈ ప్రపంచంలో సమస్తం ఒకే ఉన్నదిగా, దైవం యొక్క రూపంలో మొత్తం జ్ఞానం పొందే మార్గం ఎప్పటికీ మన కోసం ఉంటుంది.

ఒకటే రెండై తోఁపఁగ
నొకటిని జెప్పంగ వలసె యొకటై యున్నన్‌
యొకటి నొక టేల సేయను
బ్రకటముగా శివముకుంద పరమానందా.

భావం: శివముకుందం యొక్క అనుగ్రహం, ఆధ్యాత్మిక సాధనకు ఇచ్చే క్రమాన్ని చెబుతున్నారు. ఏదైనా ఒకే దారిలో నడుస్తున్నప్పుడు, మనం అన్నిటికీ ఒకే దృష్టితో చూస్తాము. ప్రణాళికలలో, దైవం యొక్క అనుగ్రహం వల్ల, బ్రహ్మం లేకుండా శివము మాత్రం తిరుగుతూ, సత్యమనే దానిని పొందించడానికి మార్గదర్శకత్వం అందిస్తాడు.

త న్నెఱుఁగనిదియు ఒకటే
త న్నెఱిఁగినయదియు నొకటె తా నన రెండై
యున్నది యొకటే సత్యము
పన్నుగ నిఁక శివముకుంద పరమానందా.

భావం: వ్యక్తి తన మనస్సులో, శరీరంలో ఏ విధమైన భ్రమను తొలగించుకుంటే, అదే పరమసత్యం అనే విషయాన్ని తెలియజేస్తున్నారు. అన్ని భ్రమలు, మార్పులు మన నుండి పోయి, ఒకే దైవత్వం లో విలీనమయ్యే దశకి చేరుకోవడం అవసరం. ఈ దిశలో శివభక్తి అనుగ్రహం వల్ల పునరుద్ధరణ సాధ్యం.

మఱచినయదియును నొకటే
మఱపున నెఱిఁగెడిది యొకటె మఱువని దొకటే
మఱ పెఱుక కాని దొకటే
పరమాత్మా శివముకుంద పరమానందా.

భావం: మార్పుల గురించి చెబుతున్నారు. ప్రపంచం మొత్తం ఒకే స్థితిలో ఉండదు. మార్పులలో ఆత్మ నిజమైన స్థితిని, పరమాత్మా దివ్యతను తలపెడుతుంది. మన చరిత్ర, మన జీవనాధారం భ్రమలో ఉండవచ్చు, కానీ పరమాత్మా, శివానందం మాత్రం ఏమైనా శాశ్వతమైనది.

చూడఁగఁబడినది యొకటే
వేడుకఁ జూచెడిది యొకటె వీనికి వెలియై
చూడఁగవలసిన దొకటే
పాడి యిదే శివముకుంద పరమానందా.

భావం: ఒకదానిని చూసే దృష్టి పద్ధతిని వివరించారు. వీధి దృశ్యాలన్నింటిలో ఉన్న అనేక భ్రమలను తొలగించి, ఒకే దైవాన్ని చూస్తూ, పరమానందాన్ని పొందాలి. ఇది ఆధ్యాత్మిక జీవితం లో ఎంతో ముఖ్యమైన భావన.

కానఁగఁబడినది కాన్పును
మానుగఁ గనుఁగొన్నవాఁడు మఱివీనికి లోఁ
గానియతండును దానే
భానునుతా శివముకుంద పరమానందా.

భావం: శివముఖంలో దివ్య ప్రకాశం అనేది పూర్ణంగా మన మీద వెలుగుతుంది అని చెప్పారు. కనుబొమ్మకరమైన అవగాహన తప్ప, నిజమైన ఆత్మయాత్ర, సత్యానికి అనుగుణంగా కొనసాగడానికి, అనుభవాల పరిమితిని పారద్రోలాలి.

ఇలఁ బసిఁడి లేక యేసొ
మ్ములు గలుగునె తాను లేక మునుకొని జగముల్‌
పొలుచునె యది తాఁ గాదా
బలిబంధన శివముకుంద పరమానందా.

భావం: శక్తి, జీవితం, మరియు శాంతి గురించి చెప్పారు. దైవ దిక్కు చెక్కిడి, జీవితాన్ని పూర్తిగా గమనించి, అతివిశాలమైన దృష్టితో అన్నీ పూర్ణంగా అర్థం చేసుకోవాలి. దైవం ఇంత సుస్థిరమైన సమాజంలో ప్రతి ఒక్కరికీ పరిష్కారాన్ని ఇచ్చేస్తాడు.

జీవునకుఁ గాక దేవుఁడు
దేవునికి న్వేఱె యొక్క దేవుఁడు గలడే
దేవుఁడు తానే యనఁ గను
భావజ్ఞుఁడు శివముకుంద పరమానందా.

భావం: జీవులు మరియు దేవుని సంబంధాన్ని గురించి చెప్పారు. మానవుడు మరియు దేవుడు, ఇవి అన్ని ఒకే పద్ధతిలో మిశ్రమం అవుతాయి. నిజమైన భక్తి, ఆత్మవిశ్వాసం ద్వారా శివభక్తి గొప్పతనం మరియు సమస్తంగా పరమానందం పొందడమే నిజమైన ఆధ్యాత్మిక జీవితం.

మొదటను విత్తే జగమై
యదియే లేనట్టు దాని కగునాధారం
బది దీనియందె నిలుచును
పదిలముగా శివముకుంద పరమానందా.

భావం: జీవితం యొక్క సారాన్ని మరియు ఆధ్యాత్మికతను గుర్తుచేస్తున్నారు. మొదటను (ప్రారంభాన్ని) విత్తే, ఈ ప్రపంచం యొక్క అన్ని అంశాలు దాని ఆధారంగా కాపాడబడ్డాయి. మొదటి ధ్వనితో, మొదటి సిద్ధాంతం కాపాడతుంది. జీవితం లేదా జగత్తు వసతిలో నిలబడేందుకు ఒకే దైవ ధర్మం ఆధారంగా ఉంటుంది. శివముఖం ద్వారా పరమానందం పెరుగుతుంది, అన్ని విషయంలో శాంతి మరియు స్థితి అందించడమే నిజమైన సాధన.

అతులిత సుజ్ఞానముచే
క్షితిలోపల జీవముక్తిఁ జెందకయుంటే
వెతగాదె తాను బ్రతికిన
బ్రతుకెల్లను శివముకుంద పరమానందా.

భావం: ఆత్మవిశ్వాసం మరియు జీవితం యొక్క ఆత్మిక ముక్తి గురించి చెప్పారు. మనం జ్ఞానం మరియు ధర్మం ద్వారా ఎప్పటికీ విముక్తి పొందవచ్చు. ఎవరైనా తమ జీవన మార్గం యొక్క అర్థాన్ని, బుద్ధిని, సత్యాన్ని అవగాహన చేసుకుంటే, వారి జీవితంలో ప్రామాణికత ఉనికిలో ఉంటుంది. శివముకుందం ఇచ్చే అద్భుతమైన జ్ఞానం జీవాన్ని విముక్తి చేసేందుకు అవసరం.

తనువెత్తఁ జేటు కింకా
తను వెత్తఁగఁజూతు రేమొ తామసులు భువిన్‌
దనువు చెడి ముక్తి దొరకే
పని బూనరు శివముకుంద పరమానందా.

భావం: ప్రపంచంలో జీవించడానికి అవసరమైన సరైన విధానం గురించి చెబుతున్నారు. మన తత్వాన్ని ఎప్పటికీ నిలబెట్టుకొని, శరీరాన్ని మరియు మనస్సును పరిమితి లేకుండా, నిజమైన ఆనందాన్ని అన్వేషిస్తూ జీవించాలి. మోక్షం అనేది మనకు అర్ధం కావలసిన విధానం, ఆత్మవిశ్వాసం ద్వారా మాత్రమే మనం మన పరిష్కారాలను పొందగలుగుతాం.

తలఁపునఁ గలిగినబంధము
తలఁపున నూడంగఁగొట్టి తా మించవలెన్‌
ములు ముంటఁ బుచ్చువిధమున
బలిబంధన శివముకుంద పరమానందా.

భావం: మనిషి యొక్క బంధాలు, మరియు అవి ఎలా తొలగించబడతాయో అనే విషయాన్ని చెప్పారు. మనం మన దృష్టిని మారుస్తూ, శక్తిని మనసులో అంగీకరించి, అన్ని బాధల నుండి విముక్తి పొందవచ్చు. శివముఖం ద్వారా, పరమానందం పొందేందుకు మన కర్మలను శుద్ధి చేస్తుంది.

యాగంబులు మంత్రంబులు
యోగంబులు మగుడజన్మ మొసఁగును నకటా
యోగులకర్మము లుడుగఁగ
బాగాయెను శివముకుంద పరమానందా.

భావం: యోగం, ధ్యానం, మంత్రాలు, యాగాలు గురించి చెప్పారు. అవి అన్ని పరమవేదంలో నిక్షిప్తమైన దివ్యశక్తిని అవగాహన చేసుకోవడానికి మార్గాలను సూచిస్తాయి. యోగులు చేసే కర్మలు, ఆధ్యాత్మిక జ్ఞానం ద్వారా మంచి ఫలితాలను పొందుతాయి, అది శివముఖం ద్వారా మరింత సమర్థవంతంగా ఉంటుంది.

దానంబులు సత్క్రియలును
​బూని మఱెన్నైనఁ జేయఁ బుట్టుక చెడునే
దానికి వైరి వివేకము
భానునుతా శివముకుంద పరమానందా.

భావం: మంచి పనులు, దానం, మంచి క్రియలు అనేవి ఎంత ముఖ్యమైనవో చెప్పారు. ప్రతి కార్యానికి వివేకంతో దృష్టి పెట్టి, దైవ సహాయం తీసుకుంటే, జ్ఞానం పెరుగుతుంది. దానాలు, మంచి పనులు, జీవనశైలి సమర్థవంతంగా, దైవం అనుగ్రహం పొందే దిశలో మనకు మోక్షం చూపిస్తాయి.

చేయఁగవలసినపని విధి
సేయుటగా కనుచు నెంచి సేయుచుఁ జేసీ
జేయని యాపని యదియును
బాయరయా శివముకుంద పరమానందా.

భావం: మన పనులలో బాధ్యత, విధి, మరియు ఆధ్యాత్మికత గురించి చెప్పారు. మనం చేసే ప్రతి పనికి ఒక నిర్దిష్టమైన విధి ఉంటుంది. ఆ పనిని సరైన దృష్టితో, శాంతితో చేయడం అవసరం. శివభక్తి లేదా విశ్వాసం అనేది మన పనులను పవిత్రతతో చేయడానికి మార్గాన్ని చూపిస్తుంది.

సృష్టికిఁ గలిగినతను విది
నష్టం బని తొలఁగి తన్ను నయముగ నంత
ర్దృష్టిఁ గనలేని మనుజుఁడు
భ్రష్టుఁ డయా శివముకుంద పరమానందా.

భావం: భవిష్యత్తు గురించి మరియు జీవితం యొక్క వైఖరి గురించి చెప్పారు. సృష్టి దేన్ని కూడా పునరుత్థానానికి, శక్తికి మరొక దృష్టిని చూపిస్తుంది. నష్టం, ఏ విధంగా జీవన ప్రక్రియలో ఏర్పడినా, దైవం యొక్క శక్తితో అది మారిపోతుంది. దృష్టి కనుగొన్న వ్యక్తి మాత్రమే నిశ్చితమైన మార్గం మీద అడుగులు వేసి, భవిష్యత్తును మంచి దిశలో చూపవచ్చు.

ఊనము జడమును విత్తును
గానిది చైతన్య మెట్లు గానేర్చునయా
తానే దానికి మూలము
భానునుతా శివముకుంద పరమానందా.

భావం: అవగాహన, చైతన్యం మరియు జీవితం యొక్క ప్రగతిని గురించి చెప్పారు. సమస్తం అవగాహన ద్వారానే ఆధారపడినది. శివముఖం ద్వారా మనస్సు పరివర్తన చెందుతుంది, మరియు శక్తిని అనుభవించడానికి మార్గాన్ని చూపిస్తుంది.

తానెఱుఁగనిపని యైనన్‌
బూనఁగ మది కెట్టు లింపు పుట్టును జెపుమా
దానికి నేరం బే దిఁక
భానునుతా శివముకుంద పరమానందా.

భావం: మన చర్యలు మరియు ఆధ్యాత్మికత గురించి చెప్పారు. అవగాహన లేకుండా చేసే పనులు పుణ్యాన్ని, శాంతిని సాధించవు. శివముఖం ద్వారా, మనం కేవలం శాంతి మరియు సత్యం సాధించేందుకు మాత్రమే కాదు, ప్రతి చర్య ద్వారా పరమానందాన్ని పొందగలుగుతాము.

అన్నియుఁ దానై యుండగ
నన్నియుఁ దాఁగాక తోఁచె నణఁగక వేఱా
యన్నియుఁ దనలో నైక్యము
పన్నుగ నిఁక శివముకుంద పరమానందా.

భావం: శివభక్తి అనేది అన్ని దానాలన్నింటిని కలిపి ఒకే ఆధ్యాత్మిక అనుభూతి కలిగించే దానంగా చెప్పబడింది. మనం దేవుణ్ని మాత్రమే ఆరాధించుకుంటే, ఇతర దానాలు, ప్రపంచ విషయాలు తక్కువ ప్రాముఖ్యం పొందవు. ఒకే దైవంతో కలిపి, శివముఖం ద్వారా అనుభవించబడే నైక్యము (ఒకరిపోవడం) అనేది శాశ్వత ఆనందాన్ని ప్రసాదిస్తుంది.

ఎఱిఁగెడి యెఱుకను గొని తా
నెఱుఁగుదుననువాఁడు జడుఁడు యెఱిఁగెడు నెఱుకన్‌
మఱచిన యెఱుకే తా నగుఁ
బరమాత్మా! శివముకుంద పరమానందా.

భావం: మానవుని తత్వం మరియు జీవితంలో ఉన్న పరిణామాలు గురించి వివరించబడింది. జీవితం అనేది క్రమమైన మార్పులతో కూడుకున్నది. బోధించే వ్యక్తి, శివముఖం యొక్క జ్ఞానం ద్వారా, అంతిమ సత్యాన్ని తెలుసుకుంటారు. శివభక్తిలో మన ఆత్మ మార్పు చెందుతుంది, అలా చెడు పుణ్యాలతో పరమానందాన్ని పొందవచ్చు.

ఒండెఱుఁగక తనుగంటే
పండినకాన్పగుచు సర్వపరిపూర్ణం బై
​యుండును నదియే కన్నుల
పండు వయా శివముకుంద పరమానందా.

భావం: ఆత్మ పరిణామం గురించి చెప్పారు. మన ఆధ్యాత్మిక ప్రయాణం మొదలవుతూ, ప్రపంచం మన దృష్టిలో భిన్నంగా కనబడుతుంది. అప్పుడు మనం సర్వసిద్ధిని, పరిపూర్ణతను పొందగలుగుతాము. శివముఖం ద్వారా మనం అన్ని అనుభవాలను సంతోషంగా, సంపూర్ణంగా అనుభవించగలుగుతాము.

యెఱిఁగినయది జడిమంబగు
యెఱుకవిడన్‌ శూన్యమగును యెఱుకే యెఱుకై
నిరతిశయానందం బగు
పరమాత్మా! శివముకుంద పరమానందా.

భావం: మానసిక స్థితి గురించి చెప్పారు. దేహం పరిమితి, మనస్సు జడతనాన్ని ఎదుర్కొంటూ, మనం శివానందాన్ని అనుభవించగలుగుతాము. భగవాన్‌ శివం మనం తీసుకునే ప్రతి దిశలో ప్రేమతో, ఆనందంతో జీవించడానికి మార్గాన్ని చూపిస్తాడు.

కన్నది కన్నట్టే చనె
విన్నది విన్నట్టె యణఁగె వినకే కనకే
యున్నది యే నై యుంటిని
బన్నుగ నిఁక శివముకుంద పరమానందా.

భావం: భావం మరియు స్వరం మధ్య సూత్రాన్ని తెలిపింది. మనం అనుభవించడానికి ప్రస్తుత క్షణాన్ని, దృష్టిని నిరంతరం శివభక్తిలో అంగీకరించాలి. శివముఖం ద్వారా అవగాహన పెరుగుతుంది, దైవం యొక్క అనుకూలత ద్వారా మనం అసమర్థత నుండి విముక్తి చెందుతాము.

కన్నది విన్నది గాకే
యున్నది తుదముట్టఁ గంటి నోహో! యిది నే
నెన్నఁడు నెఱుఁగనిదే సం
పన్నత యో శివముకుంద పరమానందా.

భావం: ప్రతి కర్మలో శివముఖం యొక్క పాత్రను ప్రశంసించటం జరిగింది. ఈ జీవితంలో అన్ని అనుభవాలు, జ్ఞానం, మరియు అనుభూతులు శివదర్శనం నుండి, శివముఖం ద్వారా ప్రాప్తి అవుతాయి. శివ భక్తి మనం చేసే ప్రతి కార్యం, సమయం, మరియు స్థితిని పూజగా మారుస్తుంది.

మాటల సందెడు నిడఁగను
తాటోటులు గాక దానఁ దత్త్వంబగునే
మాటల తత్త్వము లవి పరి
పాటిగదా! శివముకుంద పరమానందా.

భావం: మాటలపై శివభక్తి ఎలా ప్రభావితం చేస్తుందో చెప్పారు. జీవనంలోని మాటలు, సంభాషణలు, మరియు ధ్వనులు ఒకే దైవాన్ని ప్రతిబింబించాలన్న దృష్టితో అవగాహన చెయ్యాలి. ఈ విధానం ద్వారా మనం సత్యం, అర్ధం, మరియు శాంతి అందిస్తాము.

మేదినిఁ గుజనులు ఘనులతొ
వాదింతురు నిజముఁ గన్నవారింబలెనే
యేదైనను దూషణ సం
పాదింతురు శివముకుంద పరమానందా.

భావం: నిజం మరియు దోషం గురించి చెప్పారు. మనం స్వయంగా నిజం వెతకడం, దానిని ప్రపంచానికి తెలియజేయడం తప్ప, మనం ఇతరుల దుష్ప్రవర్తనను అంగీకరించకూడదు. సత్యం అనేది శివముఖం ద్వారా మనం విశ్వసించే మార్గం.

కోటివగవిద్య లెల్లను
కూటికిఁ గా కాత్మవిద్యకును సరియగునే
బూటకము లనక కుజనులు
పాటింపరు శివముకుంద పరమానందా.

భావం: అనేక విద్యలు మరియు జ్ఞానం గురించి చెప్పారు. వాటిలో, పరమాత్మ జ్ఞానం మాత్రమే నిజమైన జ్ఞానం. భవన శాస్త్రాలు లేదా ఇతర సాధనలను తప్ప, నిజమైన జ్ఞానం శివముఖం ద్వారా మాత్రమే తెలుసుకోవచ్చు.

యోగంబందురు కొందఱు
యోగముగా జ్ఞానమందు రొగిఁ గొంద ఱిలన్‌
యోగజ్ఞానంబులు సమ
భాగంబులు శివముకుంద పరమానందా.

భావం: యోగం మరియు జ్ఞానం అనేవి సంబంధం ఉన్నాయని చెప్పారు. ప్రతి యోగికి, జ్ఞానాన్ని అనుసరించడం అత్యంత ముఖ్యమైనది. శివముఖం ద్వారా, ఆధ్యాత్మిక జ్ఞానం మరియు యోగం ఒకే దిశలో సమన్వయంగా ఉంటాయి.

జ్ఞానం బన యోగం బనఁ
గానఁగవలె నొకటికొకటి కావడికుండల్‌
పూనిక నొక్కట నిలువదు
భానునుతా శివముకుంద పరమానందా.

భావం: జ్ఞానం మరియు యోగం అనేవి పరస్పరం అనుసంధానించుకున్నవిగా చెప్పారు. జ్ఞానం, యోగం, మరియు భక్తి అన్నీ ఒకే మార్గం ద్వారా శివముఖాన్ని చేరుకుంటాయి. ఈ మూడు మార్గాలు ఒక్కటి అవ్వకపోతే, చివరికి శివప్రాప్తి సాధ్యం కాదు. ఈ శ్లోకంలో వివరణ అందించినది మనోమి ఆత్మానుభూతిని, జ్ఞానాన్ని మరియు యోగాన్ని కలిసి పొందాలి, అవి పరమానందానికి దారితీస్తాయి.

ఈకంటఁ జూడ లేఁడట
యేకంటను జూచుటింక నెఱుఁగుట యేలా
గాకన్నే యీకన్నౌ
ప్రాకటముగ శివముకుంద పరమానందా.

భావం: కంటి ద్వారా అనుభూతి పొందే విషయాలు, కంటి కాబట్టి పరిమితమైనవి అన్నది చెప్పబడింది. ఒకే దృష్టితో ప్రపంచాన్ని చూడగలిగితే, అవి తాత్కాలికంగా ఉంటాయి. కేవలం ఇంద్రియాల పరిమితిని తీసుకొని, ఆధ్యాత్మిక దర్శనాన్ని గ్రహించడం తాత్కాలికం కాకుండా, శివప్రపంచంలో పరమాత్మాత్మక అనుభూతి నుండి శాశ్వత ఆనందాన్ని పొందవచ్చు.

ఈకనుచూ పాకనుచూ
పేకంబై నిండి నిండి హెచ్చిన సుఖమౌ
వాకునఁ జెప్పఁగ వశమా
ప్రాకటముగ శివముకుంద పరమానందా.

భావం: మానసిక స్థితిని అనువదించినట్లు, ప్రతిదీ పూర్ణంగా పొందే దిశలో శివభక్తి యొక్క క్రమాన్ని వివరించారు. మీరు ధైర్యంగా, జ్ఞానంతో ప్రవేశించేవారు, అవి మనస్సులో పూర్తి సుఖాన్ని కలిగిస్తాయి. ఆ సమయంలో మనం చేసే ప్రతి పనీ, జ్ఞానం మరియు శివముఖం ద్వారా ప్రయోజనకరంగా మారుతుంది.

దృశ్యము కూడిన తెలివి య
వశ్యము బంధంబుసుమ్ము వర్ణింపంగా
దృశ్యముఁ బాసినతెలివి యు
పాస్యం బది శివముకుంద పరమానందా.

భావం: దృష్టి మరియు జ్ఞానం యొక్క సంబంధం వివరించబడింది. దృష్టి (ఇంద్రియాలతో పొందే అనుభూతి) మరియు జ్ఞానం (ఆధ్యాత్మిక అవగాహన) మధ్య తేడా ఉంది. జ్ఞానం మాత్రమే శివప్రాప్తి కోసం మార్గాన్ని స్ఫుటంగా తెలియజేస్తుంది. ఈ సమయంలో దృష్టి పరిమితమైనది, కానీ జ్ఞానం శివముఖం ద్వారా పరిమితుల్ని అధిగమిస్తుంది.

బంధములగు కర్మంబులు
సంధింపక దృశ్యములను జ్ఞానాగ్నికిఁ దా
నింధనములు సేయఁగవలె
బంధురగతి శివముకుంద పరమానందా.

భావం: కర్మలు మరియు బంధాలు (నేస్తాలు) బాహ్యమైన అనుభూతులతో సంబంధం కలిగి ఉంటాయి. అవి నిజమైన జ్ఞానంతో శాశ్వతంగా అదుపులో ఉండవు. కర్మలను, మానవతలను శివజ్ఞానంలో మనము పూర్ణంగా అంగీకరించాలి, అప్పుడు మనం శివముఖంలో ఏ స్థితిలో అయినా ఉండగలుగుతాం.

చెన్నుగ దీపముఁ జూడఁగ
నెన్నగఁ వేఱొక్కదీప మేఁటికిఁ జెపుమా
తన్నుండే తనుఁ గనవలెఁ
బన్నుగ నిఁక శివముకుంద పరమానందా.

భావం: దివ్యజ్ఞానం మరియు దివ్యమార్గం గురించి చెప్పారు. దీపం వెలిగించి, మనం చేసే ప్రతి పని, ప్రతి కార్యం అంధకారాన్ని తొలగించి పరమానందాన్ని సంప్రాప్తిస్తుంది. శివముఖంలో మనం ఏ క్షణాన్ని అనుభవిస్తే, అది ఇంద్రియాలందులో కృప నుండి, శాశ్వత శాంతిని చూపుతుంది.

అజ్ఞాని యొకఁడు గల్గఁగ
సుజ్ఞానిఁగఁ జేయవలసె సుజ్ఞానైతే
సుజ్ఞాని నేల చేయను
ప్రాజ్ఞుఁడనా శివముకుంద పరమానందా.

భావం: జ్ఞానం యొక్క స్థితి గురించి చెప్పారు. అజ్ఞానం నుండి సుజ్ఞానం (సిద్ధజ్ఞానం)కు మార్పు జరగడం అవసరం. సుజ్ఞాని దివ్యవిశ్వాసాన్ని, జ్ఞానాన్ని, వివేకాన్ని పొందినప్పుడు, భవిష్యత్తులో అది ప్రపంచంతో జ్ఞానం మరియు శివప్రేమలో అనుసంధానింపబడుతుంది.

ధరలో విధియు నిషేధము
నెఱుఁగడు తద్‌జ్ఞుండు మింటి కెగిరెడు తురగం
బెఱుఁగునె మిట్టయుఁ బల్లముఁ
బరమాత్మా శివముకుంద పరమానందా.

భావం: జీవితం యొక్క విధిని, నియమాలను, మరియు శాసనాలను వివరించారు. ఒక వ్యక్తి శివముఖంలో భయభ్రాంతుల నుండి, ధర్మం యొక్క మార్గాన్ని అనుసరించి, ఆత్మశాంతిని పొందగలుగుతాడు.

దూషణ యసూయకొఱకే
భాషాంతరరచన లెల్ల బ్రతుకులకొఱకే
వేషము వంచనకొఱకే
పాషండము శివముకుంద పరమానందా.

భావం: వ్యక్తిగత క్రమం, వృత్తి మరియు సమాజానికి సంబంధించిన తప్పుల గురించి చెప్పారు. దూషణ, అసూయ మరియు వంచన మొదలైనవి మనకు కర్మబంధాలకు దారితీస్తాయి. ఈ తప్పుల నుండి విముక్తి, శివముఖంలో కనుగొనబడుతుంది.

మెండుగ లోకులవలెఁ దా
నుండఁగవలెఁ గూడకున్న నొక్కెఁడ మౌనై
యుండఁగవలె నేర్పరియగు
పండితునకు శివముకుంద పరమానందా.

భావం: శాస్త్రజ్ఞానంపై అంగీకారం మరియు తన ప్రవర్తనలపై నియంత్రణ గురించి చెప్పారు. మౌనాన్ని పాటించడం, జ్ఞానాన్ని సాధించడం, మరియు దైవజ్ఞానం యోచించడం మరింత శాంతిని కలిగిస్తుంది. పండితుడు ప్రపంచంలోనే పరమానందాన్ని పొందతాడు.

ఇద్ధర నయ్యష్టమహా
సిద్ధులు వలె ననుచు భ్రాంతిఁ జెందుదురేమో?
సిద్ధం బగుముక్తికిఁ బ్రతి
బద్ధంబులు శివముకుంద పరమానందా.

భావం: సిద్ధులు అనగా ఆధ్యాత్మికంగా పరిపూర్ణమైన వారు, తమ దృష్టితో, వారి సాధనలో ఉండటం ద్వారా జ్ఞానాన్ని పొందినవారు. కానీ, ఈ వ్యక్తులు వారి మార్గాన్ని తప్పుగా అర్థం చేసుకుంటే, వారు బ్రాంతి అనే తప్పు వైఖరిని దాచిపెట్టే అవకాశం ఉంది. శివప్రభాతంలో సంపూర్ణంగా ఉత్తమ మార్గం యొక్క అనుభవం పొందటానికి, నమ్మకం మరియు సాధన వలన ముక్తి సాధ్యం అవుతుంది.

అణిమాదిసిద్ధపురుషులు
గుణవంతులుగాఁగ జనులు కొనియాడుదు రా
గుణహీనులఁ బొగడుదురే
ఫణిశాయీ శివముకుంద పరమానందా.

భావం: అణిమా, లగిమా వంటి సిద్ధులు అనగా పరమశక్తిని సాధించినవారు, అనుగ్రహించేందుకు ఒక వ్యక్తిగత సాంప్రదాయంతో ఉంటారు. వారు గుణవంతులైన వారు, ఉన్నత స్థాయిలో ఉంటారు. కానీ గుణహీనులు మరి పకడ్బందీతో ఉన్నారు, వారి జీవితం గమనిస్తున్నప్పుడు, వారు శివముఖం పొందే దిశగా మోకలుగా ఉంటారు.

ఒకతుచ్ఛసిద్ధిఁ జూపిన
సకలజనుల్‌ వానిఁ జూచి సన్మానముగా
సకలంకజ్ఞా నందురు
ప్రకటముగా శివముకుంద పరమానందా.

భావం: జ్ఞానాన్ని పొందినవారు తమ పరిసరాలలో ఉన్నవారిని గౌరవించుకుంటారు, మరియు వారు సాధించినవారి కోసం ఆధ్యాత్మిక ప్రతిష్టా కూడా పెరుగుతుంది. అదృష్టవంతమైన వారు తమ నైపుణ్యాన్ని మరియు జ్ఞానాన్ని ప్రకటించగలుగుతారు. ఈ శ్లోకంలో చెప్పారు, పరమానందం నుండి, పరిపూర్ణ ఆనందం మరియు శివనాధితములో అనుభవం పొందడం అత్యున్నత స్థాయి జీవనదశ.

అణిమాదిసిద్ధు లెల్లను
గణుతింపఁగ మోక్షవిధము గా దెట్లంటే
నణిమాదులు సగుణంబులు
ఫణిశాయీ శివముకుంద పరమానందా.

భావం: అణిమా సిద్ధులు మరియు సగుణమైనవారు యోగా ద్వారా శివజ్ఞానం అంగీకరించుకుంటారు. వాటిని అనుసరించి, మోక్ష సాధన చేయడమే వారి జీవనచరితమని ఈ శ్లోకం బోధిస్తుంది. నిష్కళంక శివముఖం వైపు ప్రయాణం మాత్రమే ఉన్నతమైన జ్ఞానాన్ని పొందుతుంది.

సిద్ధులు జ్ఞానం బగునా
సిద్ధియు దృశ్యంబు లవియుఁ జేపట్టుదురా
శుద్ధములు గానిసిద్ధు ల
బద్ధంబులు శివముకుంద పరమానందా.

భావం: శుద్ధమైన జ్ఞానం, లేదా చిత్తశుద్ధి, మరియు సాధన ద్వారా లభించిన సిద్ధి గురించి చెప్పారు. ఒక వ్యక్తి పూర్తిగా శుద్ధినై, జ్ఞానాన్ని పొందగలిగితే, ఆ స్థితిలో జీవితం పరమానందాన్ని అందిస్తుంది. శివం ద్వార అనుభూతిలో ఎటువంటి బంధాలు లేకుండా, అభ్యాసం, కర్మ మరియు కృషి కలిసి శివముఖాన్ని పొందే దిశగా దారితీస్తాయి.

మహిమఁ గనలేరు లోకులు
మహిలో బోధం బపారమహిమ యదెగదా
మహిమవలె నందురజ్ఞులు
బహుళముగా శివముకుంద పరమానందా.

భావం: ప్రపంచంలోని మహిమా గురించి వివరణ ఇచ్చారు. "మహిమ" అంటే గౌరవం, విశ్వాసం మరియు శక్తి. ఈ శ్లోకంలో, మహిమ అనే ఈ భావనను గణించకుండా, విశ్వంలోని అతి పెద్ద ఆనందం శివప్రభలో ఉండటం, పరమానందంలో ఉన్నట్లుగా నిర్వచించారు.

ఇహమందలి మంత్రౌషధ
విహితము లీవిధులలో వివేకములేకే
మహి మని చూతురు మూఢులు
బహుమతిగా శివముకుంద పరమానందా.

భావం: మంత్రాలు, ఔషధాలు మరియు వివేకం గురించి చెప్పారు. వివేకం లేకుండా, శిక్షణ ప్రకారం, మీరు జీవించే విధానం అసంపూర్ణంగా ఉంటుందని చెబుతారు. ఈ శ్లోకంలో, పరిజ్ఞానం లేకుండా మరొకరు చేసినప్పుడు, వారు తలుపులో పడిపోతారు. శివజ్ఞానంలో, ప్రతి పద్ధతి, మనోభావాలను ఆవిష్కరించేలా ప్రామాణికంగా ఉంటుంది.

సుజ్ఞాన మహిమ యెప్పుడు
సుజ్ఞానియె యెఱుఁగనేర్చు సుస్థిరమతి యై
యజ్ఞాని తెలియనేర్చునె
ప్రాజ్ఞునిగతి శివముకుంద పరమానందా.

భావం: మంచి జ్ఞానం మరియు అది ఎలా మిగిలిపోతుంది అనేది వివరణ ఇవ్వబడింది. ఒకవేళ నిష్ఠాపూర్వకంగా, శాస్త్రబద్ధంగా మనం జ్ఞానాన్ని సంపాదిస్తే, అది జీవితం మొత్తానికి బలమైన నమ్మకం, స్థిరమైన విధానంగా మారుతుంది.

పరమానందయతీశ్వర
విరచిత మీశతక మిలను విఖ్యాతముగా
కరుణింపు త్రిజగధీశ్వర
పరమాత్మా శివముకుంద పరమానందా.

భావం: పరమానందం ఉన్నతమైన ప్రదేశమని మరియు త్రిజగధీశ్వరునిగా శివముఖాన్ని ప్రకటించారు. వారి కరుణతో ప్రపంచాన్ని ప్రసన్నం చేసేందుకు, వారు శివజ్ఞానాన్ని ప్రసారం చేస్తున్నారు. భగవాన్ శివా, ఈ లోకం యొక్క ఆదిపురుషుడు, తన అనుగ్రహంతో పరమానందాన్ని అందిస్తారు.

పరతత్త్వం బిది శతకము
పరమరహస్యంబు ముక్తిభాజన మిలలో
వరయోగివిలాసం బిది
పరమాత్మా శివముకుంద పరమానందా.

భావం: పరమతత్త్వం అంటే శివసాక్షాత్కారమైన ఆత్మతత్త్వం, మరియు ఈ జ్ఞానాన్నే సాధించడం ముక్తి తీసుకురావడం అని చెప్పారు. పరమరహస్యాలు అనేవి దైవం యొక్క అత్యున్నత స్థితి లేదా శక్తి, అది చాలా దూరంలో అందించిన ముక్తి యొక్క మార్గం.

హరిహర గిరిధర పురహర
గరుడధ్వజ నీలకంఠ కనకాంబర శం
కర మాధవ గౌరీధవ
పరమాత్మా శివముకుంద పరమానందా.

భావం: శివుని అనేక రూపాలను మరియు లక్షణాలను ప్రస్తావించారు: హరిహర (విష్ణు మరియు శివ సంయుక్త రూపం), గిరిధర (గిరి పర్వతాలపై నివసించే శివ), మరియు గరుడధ్వజ (గరుడునితో శివం), తదితరులు. ఈ రూపాలు, లక్షణాలు కేవలం శివశక్తి యొక్క వివిధ రూపాలే, అవి అన్ని శివప్రభలో పరమానందం ని ప్రకటిస్తాయి.