జమ్భారాతీభకుమ్భోద్భవ దధతః సాన్ద్రసిన్దూరరేణుం
రక్తాః సిక్తా ఇవౌఘైరుదయగిరితటీధాతుధారాద్రవస్య
ఆయాన్య్తా తుల్యకాలం కమలవనరుచేవారుణా వో విభూత్యై
భూయాసుర్భాసయన్తో భువనమభినవా భానవో భానవీయాః

భావం: ఉదయగిరి నుండి వెలువడే ఎర్రటి సూర్యకాంతులు సింధూరపు రంగును తలపిస్తాయి. ఈ కాంతులు ఉదయాన్నే కాకుండా, ప్రపంచాన్ని కొత్త ఆవిష్కరణలా ప్రకాశింపజేస్తాయి. ఉదయగిరి పర్వతాల నుండి ప్రవహించే తేజస్సు పద్మాల వనాలను రక్తవర్ణంగా మార్చినట్లు కనిపిస్తుంది. సూర్యుని కాంతులు శ్రేయస్సు ప్రసాదించే శక్తిగా ప్రకాశించుగాక.

భక్తిప్రహ్వాయ దాతుం ముకుళపుటకుటీకోటరక్రోడలీనాం
లక్ష్మీమాక్రష్టుకామా ఇవ కమలవనోద్ధాటనం కుర్వతే యే
కాలాకారాన్ధకారాననపతితజగత్సాధ్వసధ్వంసకల్యాః
కళ్యాణం వః క్రియాసుః కిసలయరుచయస్తే కరా భాస్కరస్య

భావం: భక్తులపై కరుణ చూపేందుకు సిద్ధంగా ఉన్న సూర్యుని కిరణాలు, తామర పువ్వులను ఆహ్వానించేలా కనిపిస్తాయి. ఆ కిరణాలు ముదురుతున్న చీకట్లను తొలగించి, ప్రకాశాన్ని ప్రసారం చేస్తాయి. సూర్యుని కాంతి చెడును పారద్రోలి శ్రేయస్సును కరగుచేయగల శక్తి కలిగిఉంది.

గర్భేష్వమ్భోరుహాణాం శిఖరిషు చ శితాగ్రేషు తుల్యం పతన్తః
ప్రారమ్భే వాసరస్య వ్యుపరతిసమయే చైకరూపాస్తథైవ్య
నిష్పర్యాయం ప్రవృత్తాస్త్రిభువనభవనప్రాఙ్గణే పాన్తు యుష్మా
నూష్మాణం సంతతాధ్వశ్రమజమివ భృశం బిభృతో బ్రధ్నపాదాః

భావం: సూర్యకిరణాలు ఉదయాన ప్రారంభంలో, సాయంత్రం అంతమయ్యే సమయంలో తామర పువ్వులపై లేదా పర్వత శిఖరాలపై సమానంగా ప్రసరిస్తాయి. ఈ కిరణాలు విశ్వానికి ఒక సమగ్రమైన ప్రకాశాన్ని అందిస్తాయి. ఇవి మన అలసటను తగ్గించి జీవనశక్తిని పునరుద్ధరించేలా పనిచేస్తాయి.

ప్రభ్రశ్యత్యుత్తరీయత్విషి తమసి సముద్దీక్ష్య వీతావృతీన్ప్రాగ్‌
జన్తూస్తన్తూన్యథా యానతను వితనుతే తిగ్మరోచిర్మరీచీన్‌
తే సాన్ద్రీభూయ సద్యః క్రమవిశదదశాశాదశాలీవిశాలం
శఖ్వత్సంపాదయన్తోమ్బరమమలమలం మఙ్డలం వో దిశన్తు

భావం: చీకట్లు తొలగిపోయినప్పుడు సూర్యకాంతి తన కిరణాలను అటూ ఇటూ వ్యాపింపజేస్తుంది. ఈ కాంతి క్రమపద్ధతిలో అన్ని దిశలకూ సమానంగా విస్తరిస్తుంది. అంతరిక్షం మాసపట్టని రుచివంతమైన చుక్కలతో నిండినట్లు కనిపిస్తుంది. ఆ సుదీర్ఘమైన కాంతి శ్రేయస్సును అందించుగాక.

న్యక్కుర్వన్నోషధీశేముషితరుచి శుచేవౌషధీః ప్రోషితాభా
భాస్వద్‌గ్రావోద్గతేన ప్రథమమివ కృతాభ్యుద్గతిః పావకేన
పక్షచ్ఛేదవ్రణాసృక్స్తృత ఇవ దృషదో దర్శయన్ప్రాతరద్రే
రాతామ్రస్తీవ్రభానోరనభిమతనుదే స్తాద్గభస్య్తుద్గమో వః

భావం: ఉదయపు సూర్యుడు ఆకాశంలో మెరుస్తూ తారాల కాంతిని వెనక్కి నెడతాడు. ఈ కాంతి మహిమ చూసి ప్రకృతి సరికొత్త ఆవిష్కరణలా కనిపిస్తుంది. శిలలపై ఎర్రటి పసుపు పొరలాగా కనిపించే కాంతి ఆకాశాన్ని అద్భుతంగా మార్చుతుంది. ఉదయపు ఆ ప్రకాశం మనకు శ్రేయస్సును ప్రసాదించుగాక.

శీర్ణఘ్రాణాన్ఘ్రిపాణీన్వ్రణిభిరపఘనైర్ఘర్ఘరావ్యక్తఘోషాన్‌
దీర్ఘాఘ్రాతానఘౌఘైః పునరపి ఘటయత్యేక ఉల్లాఘయన్‌ యః
ఘర్మాంశోస్తస్య వోన్తర్వ్దిగుణఘనఘృణానిఘ్ననిర్విఘ్నవృత్తే
ర్దత్తార్ఘాః సిద్ధసంఘైర్విద్‌ధతు ఘృణయః శీఘ్రమంహోవిధాతమ్‌

భావం: సూర్యుని ఉదయ వేళ ఆయన కిరణాలు ప్రపంచానికి శక్తి, జీవనోపాధిని అందిస్తాయి. ఆ కాంతులు ప్రాణజీవులకు విఘ్నం లేకుండా క్రమంగా పనిచేస్తూ, కష్టాలను తొలగించి ఆనందాన్ని కలిగిస్తాయి. సూర్యుని దివ్య కిరణాలు శాంతిని, సమృద్ధిని ప్రసాదించుగాక.

బిభ్రాణా వామనత్వం ప్రథమమయ తథైవాంశవః ప్రాంశవో వః
క్రాన్తాకాశాన్తరాళాస్తద్‌ను దశదిశః పూరయన్తస్తతోపి
ధ్వాన్తాదాచ్ఛిద్య దేవద్విష ఇవ బలితో విఖ్వమాఖ్వఖ్నువానాః
కృచ్ఛాణ్యుచ్ఛాయహేలోపహసితహరయో హారిదఖ్వా హరన్తు

భావం: సూర్యుని కిరణాలు తొలి క్షణాల్లో చలువగా కనిపించినా, అవి ఆకాశంలోని చీకటిని తొలగించి, అన్ని దిశల్లో ప్రకాశాన్ని విస్తరించుతాయి. కిరణాలు ప్రపంచాన్ని సంరక్షణతో కాపాడుతూ, శత్రువులను దూరం చేస్తాయి. ఈ కాంతులు జీవితానికి శక్తిని, ధైర్యాన్ని అందించుగాక.

ఉద్‌గాడేనారుణిమ్నా విదధతి బహుళం యేరుణస్యారుణత్వం
మూర్ధోద్ధ్హూతౌ ఖలీనక్షతరుధిరరుచో యే రథాక్ష్వాననేషు
శైలానాం శేఖరత్వం శ్రితశిఖరిశిఖాస్తన్వతే యే దిశన్తు
ప్రేన్ఖన్తః ఖే ఖరాంశోః ఖచితదినముఖాస్తే మయూఖాః సుఖం వః

భావం: సూర్యుని కిరణాలు ఉదయ సమయంలో ఎర్రని రంగుతో ప్రపంచాన్ని అలంకరిస్తాయి. ఆ కాంతులు పర్వత శిఖరాలను తాకుతూ దాని పరాకాష్ఠను పెంచుతాయి. ఇవి ప్రకృతిలో ఒక మహత్తర ప్రభావాన్ని చూపుతూ, జీవితానికి సౌందర్యాన్ని ప్రసాదిస్తాయి.

దత్తానందాః ప్రజానాం సముచితసమయాకృష్టసృష్టైః పయోభిః
పూర్వోహ్యే విప్రకీర్ణా దిశి దిశి విరమత్యహ్ని సంహారభాజః
దీప్తాంశోర్దీర్ఘదుఃఖప్రభవభవభయోద్‌న్వదుత్తారనావో
గావో వః పావనానాం పరమపరిమితాం ప్రీతిముత్పాదయన్తు

భావం: సూర్యుని కిరణాలు ప్రజలకు ఆనందాన్ని ప్రసాదిస్తూ, సమయానికి ప్రకృతిని సక్రమంగా నడిపిస్తాయి. ఆ కాంతులు చీకట్లు, భయాలు తొలగించి జీవితంలో శాంతి, సుఖాన్ని కలిగిస్తాయి. ప్రకాశం జీవితానికి ప్రణాళికగా మారి ప్రకృతిలో సమతుల్యతను అందిస్తుంది.

బన్ధధ్వంసైకహేతుం శిరసి నతిరసాబద్ధసంధ్యాన్జలీనాం
లోకానాం యే ప్రబోధం విదధతి విపులామ్భోజఖణ్డాశయేవ
యుష్మాకం తే స్వచిత్తప్రథితపృథుతరప్రార్థనాకల్పవృక్షాః
కల్పనతాం నిర్వికల్పం దినకరకిరణాఃకేతవః కల్మషస్య

భావం: సూర్యుని కాంతులు ఉదయం నుండి రాత్రివరకు శ్రద్ధతో పనిచేస్తూ, ప్రపంచాన్ని ఉద్ధరించగలవిగా ఉంటాయి. ఆ కాంతులు మానసిక కల్మషాలను తొలగించి స్వచ్ఛతను తీసుకువస్తాయి. సూర్యుని కిరణాలు ఆశయాలను సాకారం చేసే కల్పవృక్షంలా అందరినీ రక్షిస్తాయి.

ధారా రాయో ధనాయాపది సపది కరాలమ్బభూతాః ప్రపాతే
తత్వ్తాలోకైకదీపాస్త్రిదశపతిపురప్రస్థితౌ వీథ్య ఏవ
నిర్వాణోద్యోగియోగిప్రగమనిజతనుద్వారి వేత్రాయమాణా
స్త్రాయన్తాం తీవ్రభానోర్దివసముఖసుఖా రశ్మయః కల్మషాద్వః

భావం: సూర్యుని కాంతులు ఆపద సమయాల్లో రక్షణగా మారి సహాయం చేస్తాయి. ఆ కాంతులు దేవతా పురాలకు చూపించే మార్గదీపాలుగా మారి ప్రకృతిని సంరక్షిస్తాయి. సూర్యకిరణాలు ఆధ్యాత్మికతను, జీవన ప్రాప్తిని అందించే విధంగా సక్రమంగా నడుస్తాయి.

ప్రాచి ప్రాగాచరన్య్తోనతిచిరమచలే చారుచూడామణిత్వం
ముచ్ఛన్య్తో రోచనామ్భః ప్రచురమివ దిశాముచ్చ్కైచ్ఛర్చనాయ
చాటూత్కైచ్ఛక్రనామ్నాం చతురమవిచలైర్లోచనైరర్చ్యమానా
చ్ఛేష్టన్తాం చిన్తితానాముచితమచరమాచ్ఛణ్డరోచీరుచో వః

భావం: ఉదయగిరి మీద సూర్యుని తొలిరేఖలు చంద్రకాంతములా ప్రకాశిస్తాయి. ఆ ప్రకాశం దిశల్ని రమ్యంగా అలంకరించి భూమిని అందంగా చేస్తుంది. సూర్యకాంతి ఆకాశంలో పరమ శోభనంగా విస్తరించి జీవుల ఆశయాలను నెరవేర్చుతుంది.

ఏకం జ్యోతిర్దృశౌ ద్వే త్రిజగతి గదితాన్యబ్జజాస్యైచ్ఛతుర్భి
ర్భూతానాం పన్చమం యాన్యలమృతుషు తథా షట్‌సు నానావిధాని
యుష్మాకం తాని సప్తత్రిదశమునినుతాన్యష్టదిగ్భాన్జి భానో
ర్యాన్తి ప్రాహ్యే నవత్వం దశ దధతు శివం దీధితీనాం శతాని

భావం: సూర్యుడి కాంతులు పంచభూతాలు, ఋతువులు, సకల జీవరాశులకు జీవనాధారమవుతాయి. ఆయా కాంతులు దశ దిశల్లో విస్తరించి సకల లోకాలకూ శాంతిని, శ్రేయస్సును అందిస్తాయి. సూర్యుడి మహిమను అనేక రీతులుగా కీర్తించగలుగుతారు.

ఆవృత్తిభ్రాన్తవిశ్వాః శ్రమమివ దధతః శోషిణః స్వోష్మణేవ
గ్రీష్మే దావాగ్నితప్తా ఇవ రసమసకృద్యే ధరిత్య్రా ధయన్తి
తే ప్రావృష్యాత్తపానాతిశయరుజ ఇవోద్వాన్తతోయా హిమర్తౌ
మార్తణ్డస్యాప్రచణ్డాచ్ఛిరమశుభభిదేభీషవో వో భవన్తు

భావం: సూర్యుడు వివిధ ఋతువుల్లో ప్రకృతి మీద తన ప్రభావాన్ని చూపిస్తాడు. గ్రీష్మంలో ఉష్ణతతో భూమిని ఆరబెట్టినా, ప్రావృషిలో తేజస్సుతో ప్రకృతికి అవసరమైన జీవరసాలను, శక్తిని అందిస్తుంది. హేమంతంలో మృదువైన కాంతితో జీవుల కష్టాలను తొలగిస్తాడు.

తత్వానా దిగ్వధూనాం సమధికమధురాలోకరమ్యామవస్థా
మారుఢప్రౌఢిలేశోత్కళితకపిలిమాలంకృతిః కేవలైవ
ఉజ్జృమ్భామ్భోజనేత్రద్యుతిని దినముఖే కించిదుద్భిద్యమానా
శ్మశ్రుశ్రేణీవ భాసాం దిశతు దశశతీ శర్మ ఘర్మత్విషో వః

భావం: సూర్యుని కాంతి దశ దిశలకూ ప్రసరించి ప్రకృతికి అందమును చేకూరుస్తుంది. ఉదయ సమయంలో కనిపించే ఆ కాంతులు శోభాయమానమైన వెలుగులను అందిస్తూ జీవనానికి శ్రేయస్సు అందిస్తాయి. సూర్యుడి కాంతి అందరి ఆశయాలను నెరవేర్చుగాక.

మౌళీన్ద్రోర్మైష మోషీద్య్దుతిమితి వృషభాన్కేన యః శన్కినేవ
ప్రత్యగ్రోద్ఘాటితామ్భోరుహకుహరగుహాసుస్థితేనేవ ధాత్రా
కృష్ణేన ధ్వాన్తకృష్ణస్వతనుపరిభవత్రస్నునేవ స్తుతోలం
త్రాణాయ స్తాత్తనీయానపి తిమిరరిపోః స త్విషాముద్‌గమో వః

భావం: సూర్యుడు చీకటికి ప్రత్యక్ష శత్రువుగా నిలిచి ప్రకాశాన్ని విస్తరిస్తాడు. ఆ కాంతులు భూమి మీద చెడు ప్రభావాలను తొలగించి ప్రకృతిని సమతుల్యంగా ఉంచుతాయి. సూర్యుడి కాంతి ప్రపంచానికి ఆధ్యాత్మిక, శారీరక శ్రేయస్సు అందించగల శక్తిగా నిలుస్తుంది.

విస్తీర్ణం వ్యోమ దీర్ఘాః సపది దశ దిశో వ్యస్తవేళామ్భసోబ్ధీన్‌
కుర్వద్భిర్దృశ్యనానానగనగరనగాభోగపృథ్వీం చ పృథ్వీమ్‌
పద్మిన్యుచ్ఛ్వాస్యతే యైరుషసి జగదపి ధ్వంసయిత్వా తమిస్రా
ముస్రా విస్రంసయన్తు ద్రుతమనభిమతం తే సహస్రత్విషో వః

భావం: సూర్యుని కిరణాలు వ్యోమాన్ని విస్తరించి, భూమిని అందంగా అలంకరిస్తాయి. ఆ కాంతులు పద్మాల సౌందర్యాన్ని మరింతగా వెలుగులోనికి తెస్తూ, చీకటిని పూర్తిగా తొలగిస్తాయి. సూర్యకాంతులు అన్ని దిశల్లో విస్తరించి, మనస్సుకు ఆనందాన్ని చేకూర్చాలి.

అస్తవ్యస్తత్వశూన్యో నిజరుచిరనిశానశ్వరః కర్తుమీశో
విశ్వం వేశ్మేవ దీపః ప్రతిహతతిమిరం యః ప్రదేశస్థితోపి
దిక్కాలాపేక్షయాసౌ త్రిభువనమటతస్తిగ్మభానోర్నవాఖ్యాం
యాతః శాతక్రతవ్యాం దిశి దిశతు శివం సోర్చిషాముద్‌గమో వః

భావం: సూర్యుడు దిక్కులను, కాలాన్ని అధిగమిస్తూ తన ప్రకాశంతో ప్రపంచాన్ని వెలుగునింపుతాడు. చీకటిని తొలగించి, విశ్వానికి శ్రేయస్సు చేకూర్చగల సూర్యుడు, తన కాంతితో అంతులేని శ్రేయస్సును ప్రసాదించుగాక.

మా గాన్మ్లానిం మృణాళీ మృదురితి దయయేవాప్రవిష్టోహిలోకం
లోకాలోకస్య పార్శ్వం ప్రతపతి న పరం యస్తదాఖ్యార్థమేవ
ఊర్వ్ధం బ్రహ్మాణ్డఖణ్డస్ఫుటనభయపరిత్యక్తదైర్య్ఘో ద్యుసీమ్ని
స్వేచ్ఛావశ్యావకాశావధిరవతు స వస్తాపనో రోచిరోఘః

భావం: సూర్యుడు తన కాంతిని లోకాలకు సమానంగా పంచుతూ జీవులకు ప్రాణశక్తిని అందిస్తాడు. సూర్యుని కాంతి నిరంతరం విశ్వాన్ని సంరక్షిస్తూ, భూమిపై జీవరాశులకు శ్రేయస్సును ప్రసాదిస్తుందిగాక.

అశ్యామః కాల ఏకో న భవతి భువనాన్తోపి వీతేన్ధకారే
సద్యః ప్రాలేయపాదో న విలయమచలశ్చన్ద్రమా అప్యుపైతి
బన్ధః సిద్ధాన్జలీనాం న హి కుముదవనస్యాపి యత్రోజ్జిహానే
తత్ప్రాతః ప్రేక్షణీయం దిశతు దినపతేర్ధామ కామాధికం వః

భావం: సూర్యుని ఉదయకాంతి ప్రపంచాన్ని అందంగా మార్చుతుంది. ఆ కాంతి వల్ల చీకటి తొలగి, ప్రకృతి తేజోవంతమవుతుంది. సూర్యుని ప్రభావం శాశ్వతంగా ఉండి, ప్రతి ఒక్కరికి ఆనందాన్ని అందించుగాక.

యత్కాన్తిం పఙ్కజానాం న హరతి కురుతే ప్రత్యుతాధిక్యరమ్యాం
నో ధత్తే తారకాభాం తిరయతి నితరామాశు యన్నిత్యమేవ
కర్తుం నాళం నిమేషం దివసమపి పరం యత్తదేకం త్రిలోక్యా
శ్చక్షుః సామాన్యచక్షుర్విసదృశమఘభిద్భాస్వతఃస్తాన్మహో వః

భావం: సూర్యుడి కాంతి పద్మాల అందాన్ని మరింత ఇనుమడింపజేస్తుంది కానీ తారకల కాంతి కన్నా విభిన్నంగా ఉంటుంది. సూర్యుడి కాంతి త్రిలోకానికి సామాన్య కాంతిలా కనిపించగా, అది ఆధ్యాత్మికమైనది మరియు అపారమైనది. ఆ కాంతి మన జీవితాలకు వెలుగునందించుగాక.

క్ష్మాం స్కేపీయః క్షపామ్భఃశిశిరతరజలస్పర్శతర్షాదృతేవ
ద్రాగాశా నేతుమాశాద్విరదకరసరఃపుష్కరాణీవ బోధమ్‌
ప్రాతః ప్రోల్లన్య్ఘ విష్ణోః పదమపి ఘృణయేవాతివేగాద్దవీయ
స్యుద్దామ ద్యోతమానా దహతు దినపతేర్దుర్నిమిత్తం ద్యుతిర్వః

భావం: ఉదయ కాలంలో సూర్యుడి కాంతి వేగంగా వ్యాపించి, ప్రణయంగా భూమిని స్పృశిస్తుంది. ఆ కాంతి మనసుకు శాంతిని, ప్రకృతికి జీవాన్ని అందిస్తుంది. చీకటిని తొలగించి, జీవజాతుల ఆధ్యాత్మిక అభివృద్ధికి మార్గం చూపే ఆ కాంతి అనుభవించటానికి అందించబడుగాక.

నో కల్పాపాయవాయోరదయరయదళత్మ్క్షాఘరస్యాపి గమ్యా
గాఢోదీర్ణోజ్వ్జలశ్రీరహని న రహితా నో తమఃకజ్జలేన
ప్రాప్తోత్పత్తిః పతఙ్గాన్న పునరుపగతా మోషముణ్ణాత్విషో వో
వర్తిః సైవాన్యరూపా సుఖయతు నిఖిలద్వీపదీపస్య దీప్తిః

భావం: సూర్యుడు తన కాంతితో పర్వతాలపై నుండి సముద్రాల వరకు అన్ని ప్రాంతాలను వెలిగిస్తాడు. అతని కాంతి అపారమైనది మరియు కాలానుగుణంగా మారిపోయే అద్భుత గుణాలను కలిగి ఉంటుంది. ఆ కాంతి విశ్వానికి వెలుగు నింపి శాంతిని అందించుగాక.

నిఃశేషాశావపూరప్రవణగురుగుణశ్లాఘనీయస్వరూపా
పర్యాప్తం నోదయాదౌ దినగమసమయోపప్లవేష్య్తుౖన్నెవ
అత్యన్తం యానభిజ్ఞా క్షణమపి తమసా సాకమేకత్ర వస్తుం
బ్రధ్నస్యేద్ధా సచిర్వో రుచిరివ రుచితస్యాప్తయే వస్తునోస్తు

భావం: సూర్యుడి కాంతి ప్రకృతికి జీవాధారంగా నిలుస్తుంది. ఆ కాంతి చీకటిని పూర్తిగా తొలగించి, సర్వత్ర ఆనందాన్ని పంచుతుంది. సూర్యకాంతి విశ్వంలో శాశ్వతంగా ప్రకాశిస్తూ, అన్ని ప్రాంతాల్లో శ్రేయస్సును తీసుకురావాలి.

విభ్రాణః శక్తిమాశు ప్రశమితబలవత్తారకౌర్జిత్యగుర్వీం
కుర్వాణో లీలయాఘః శిఖినమపి లసచ్చన్ద్రకాన్తావభాసమ్‌
ఆదధ్యాదన్ధకారే రతిమతిశయినీమావహన్వీక్షణానాం
బాలో లక్ష్మీమపారామపర ఇవ గుహోహర్పతేరాతపో వః

భావం: సూర్యుడి కాంతి చీకటిని తొలగించి, ఆత్మీయ ఆనందాన్ని అందిస్తుంది. ఆ కాంతి జీవితానికి శక్తిని అందిస్తూ, ఆధ్యాత్మిక సంపదను పంచుతుంది. ఆ కాంతి జీవనానికి ప్రేరణగా నిలిచి, జీవాలకు శాంతిని ప్రసాదించుగాక.

జ్యోత్స్నాంశాకర్షపాణ్డుద్యుతి తిమిరమషీశేషకల్మాషమీష
జ్జృమ్భోద్భూతేన పిఙ్గం సరసిజరజసా సంధ్యయా శోణశోచిః
ప్రాతఃప్రారమ్భకాలే సకలమపి జగచ్చిత్రమున్మీలయన్తీ
కాన్తిస్తీక్ష్ణత్విషోక్ష్ణాం ముదముపనయతాత్తూలికేవాతులాం వః

భావం: ఉదయకాంతి చీకటిని తొలగించి, ప్రపంచాన్ని చైతన్యంతో నింపుతుంది. సూర్యుడి కాంతి జీవాల ఆనందానికి కారణం అవుతూ, ప్రకృతిని మరింత అందంగా మార్చుతుంది. ఆ కాంతి ప్రకాశంతో జీవితాలకు వేడి, వెలుగు, శ్రేయస్సు చేకూర్చుగాక.

ఆయాన్తీ కిం సుమేరోః సరణిరరుణితా పాద్మరాగైః పరాగై
రాహోస్విత్స్వస్య మాహారజనవిరచితా వైజయన్తీ రథస్య
మాన్జిష్ఠీ ప్రష్ఠవాహావలివిధుతశిరశ్చామరాలీ ను లోకై
రాశన్క్యాలోకితైవం సవితురఘనుదే స్తాత్ప్రభాతప్రభా వః

భావం: ప్రభాత కాంతి తేజస్సుతో కూడిన సూర్యోదయం మెరుస్తూ, ఉదయగిరులను అందంగా అలంకరించుతుంది. అది రత్నాల వంటి ప్రకాశాన్ని పంచుతూ, అరణ్యాలపై ఆడే సూర్యరథపు వైజయంతి మాలలా కనిపిస్తుంది. ఆ సౌందర్యమంతా చూడ్డానికి ఒక ఆహ్లాదకరమైన దృశ్యం అందించుగాక.

ధ్వాన్తధ్వంసం విధత్తే న తపతి రుచిమన్నాతిరూపం వ్యనక్తి
న్యక్వ్తం నీత్వాపి నక్తం న వితరతితరాం తావదహ్నస్వ్తిషం యః
స ప్రాతర్మా విరంసీదసకళపటిమా పూరయన్యుష్మదాశా
మాశాకాశావకాశావతరణతరుణప్రక్రమోర్కప్రకాశః

భావం: సూర్యోదయంతో చీకట్లు పారిపోయి, ప్రపంచం వెలుగుతో నిండిపోతుంది. ఆ వెలుగు పగలు, రాత్రి తేడాను చక్కగా సమతలపరుస్తుంది. సూర్యుడి కాంతి ఉదయాన నిలకడగా ఉంటుంది, ప్రపంచానికి జీవితాన్ని అందించి ఆశాజనకంగా మారుతుంది.

తీవ్రం నిర్వాణహేతుర్యదపి చ విపులం యత్ప్రకర్షేణ చాణు
ప్రత్యక్షం యత్పరోక్షం యదిహ యదపరం నశ్వరం శాశ్వతం చ
యత్సర్వస్య ప్రసిద్ధం జగతి కతిపయే యోగినో యద్విదన్తి
జ్యోతిస్తద్‌ ద్విప్రకారం సవితురవతు వో బాహ్యమాభ్యన్తరం చ

భావం: సూర్యుడు వెలుగుతో బాహ్యంగా ప్రకాశిస్తాడు కానీ ఆత్మీయతతో లోపల వెలుగును కూడా నింపుతాడు. ఈ కాంతి కొన్ని ఆసక్తి ఉన్నవారికి మాత్రమే గోచరిస్తుంది, అయితే ఇది శాశ్వతమైనది, విశ్వస్వరూపం. ఆ వెలుగు ప్రపంచానికి అన్ని విధాల శ్రేయస్సును అందించుగాక.

రత్నానాం మణ్డనాయ ప్రభవతి నియతోద్దేశలబ్ధావకాశం
వహ్నేర్దార్వాది దగ్ధుం నిజజడిమతయా కర్తుమానన్దమిన్దోః
యచ్చ ్తౖత్రెలోక్యభూషావిధిరఘదహనం హ్లాది వృష్య్టాశు తద్వో
బాహుల్యోత్పాద్యకార్యాధికతరమవతాదేకమేవార్కతేజః

భావం: సూర్యుడు రత్నాల కాంతిని పెంచడంలో, అగ్నికి తేజస్సు ఇవ్వడంలో, ప్రకృతికి ఆనందాన్ని పంచడంలో పాత్రవహిస్తాడు. అతని కాంతి ప్రకృతికి ఒక ఆభరణంగా నిలుస్తూ, జీవానికి అవసరమైన వర్షాలు పండించే శక్తిగా మారుతుంది. ఆ ప్రకాశం లోకానికి శ్రేయస్సు తీసుకురావాలి.

మీలచ్చశ్రుర్విజిహ్నశ్రుతి జడరసనం నిఘ్నితఘ్రాణవృత్తి
స్వఖ్యాషారాక్షమత్వక్పరిముషితమనః శ్వాసమాత్రావశేషమ్‌
విస్రస్తాఙ్గం పతిత్వా స్వపదపహరతాదశ్రియం వోర్కజన్మా
కాలవ్యాళావళీఢం జగదగద ఇవోత్థాపయన్ప్రాక్ప్రతాపః

భావం: సూర్యుడు చీకటిని నశింపజేస్తూ, ప్రపంచాన్ని మేల్కొలిపే శక్తిగా నిలుస్తాడు. చీకటి, నిశ్చేష్టత కలిగిన భూమిని జీవంతో నింపుతూ, లోకానికి శ్రేయస్సును అందించగల సూర్యుడు జీవాలకు ఆనందాన్ని ప్రసాదించుగాక.

నిఃశేషం నైశమమ్భః ప్రసభమపనుదన్నశ్రులేశానుకారి
స్తోకస్తోకాపనీతారుణరుచిరచిరాదస్తదోషానుషఙ్గః
దాతా దృష్టిం ప్రసన్నాం త్రిభువననయనస్యాశు యుష్మద్విరుద్ధం
వధ్యాద్‌ బ్రధ్నస్య సిద్ధాన్జనవిధిరపరః ప్రాక్తనోర్చిఃప్రచారః

భావం: సూర్యుడు చీకటి నీడలను తొలగించి, అందరికీ ఉజ్జ్వలమైన కాంతిని అందిస్తాడు. ఆ కాంతి ప్రపంచంలోని దుఃఖాలను తొలగించి, అందరికీ శాంతి, ఆనందం ప్రసాదించుగాక.

భూత్వా జమ్భస్య భేత్తుః కకుభి పరిభవారమ్భభూః శుభ్రభానో
ర్బిభ్రాణా బభ్రుభావం ప్రసభమభినవామ్భోజజృమ్భాప్రగల్భా
భూషా భూయిష్ఠశోభా త్రిభువనభవనస్యాస్య వైభాకరీ ప్రాగ్‌
విభ్రాన్తి భ్రాజమానా విభవతు విభవోద్భూతయే సా విభా వః

భావం: ప్రభాత కాంతి త్రిభువనానికి ఒక ఆభరణంగా నిలుస్తుంది. అది ప్రతి ప్రదేశంలో ప్రకాశాన్ని ప్రసరిస్తూ, జీవితానికి అవసరమైన శక్తిని అందిస్తుంది. ఆ వెలుగు లోకానికి శ్రేయస్సు తీసుకురావగల గొప్పదైనది.

సంసక్తం సిక్తమూలాదభివనోద్యానకౌతూహలిన్యా
యామిన్యా కన్యయేవామృతకరకలశావర్జితేనామృతేన
అర్కాలోకః క్రియాద్వో ముదముదయశిరశ్చక్రవాళాలవాలా
దుద్యన్బాలప్రవాళప్రతిమరుచిరహఃపాదపప్రాక్ప్రరోహః

భావం: ఉదయ వేళలో సూర్యుని కాంతి వనాలపై పడి, చెట్ల మొగ్గలపై పరుచుకుంటూ వాటిని ప్రాణవంతంగా చేస్తుంది. ఆ కాంతి అమృతసమానంగా, ప్రపంచానికి ఆనందాన్ని పంచే శక్తిగా నిలుస్తుంది. ప్రకృతి జీవంతో నిండిపోవడం సూర్యుని కాంతి మహిమను తెలిపుతుంది.

భిన్నం భాసారుణస్య క్వచిదభినవయా విద్రుమాణాం త్విషేవ
త్వ మ్గన్నక్షత్రరత్నద్యుతినికరకరాళాన్తరాళం క్వచిచ్చ
నాన్తర్నిఃశేషకృష్ణశ్రియముదధిమివ ధ్యాన్తరాశిం పిబన్స్తా
దౌర్వః పూర్వోప్యపూర్వోగ్నిరివ భవదఘప్లుష్టయేర్కావభాసః

భావం: సూర్యుని ఉదయ కాంతులు ప్రకృతి భిన్నభిన్న రంగులతో ఆకర్షిస్తాయి. అది నక్షత్రాల మధ్య ప్రకాశించేవిధంగా, చీకట్లను తొలగిస్తూ, ప్రపంచాన్ని కొత్త శక్తితో నింపుతుంది. ఈ కాంతి లోకానికి దుఃఖాలను దహించి ఆనందాన్ని తీసుకురావాలనే లక్ష్యంతో పనిచేస్తుంది.

గన్ధర్వైర్గద్యపద్యబ్యతికరితవచోహృద్యమాతోద్యవాద్యై
రాద్యైర్యో నారదాద్యైర్మునిభిరభినుతో వేదవేద్యైర్విభిద్య
ఆసాద్యాపద్యతే యం పునరపి చ జగద్యౌవనం సద్య ఉద్య
న్నుద్యోతో ద్యోతితద్యౌర్య్దతు దివసకృతోసావవద్యాని వోద్య

భావం: సూర్యుడు గానాలు, సంగీతంతో స్వాగతించబడుతూ, వేదాలు మరియు మహర్షులు ప్రశంసించినవాడు. అతని ఉదయ కాంతితో ప్రపంచం మళ్లీ యౌవనంతో నిండిపోతుంది. సూర్యుడి కాంతి దోషాలను తొలగించి విశ్వానికి శ్రేయస్సును అందించాలి.

ఆవానైశ్చన్ద్రక్తాౖనెశ్చ్యుతతిమిరతయా తానవాత్తారకాణా
మేణాఙ్కాలోకలోపాదుపహతమహసామోషధీనాం లయేన
ఆరాదుత్ప్రేక్ష్యమాణా క్షణముదయతటాన్తర్హితస్యాహిమాంశో
రామా ప్రాభాతికీ వోవతు న తు నితరాం తావదావిర్భవన్తీ

భావం: ప్రభాత కాంతి చంద్రున్ని మరియు తారకాలను చక్కగా ఒడిసి పట్టుకుని, ప్రకాశాన్ని ప్రపంచంపై చల్లుతూ ప్రకృతికి మధుర దృశ్యం అందిస్తుంది. ఆ కాంతి జీవాలకు ఆనందాన్ని ప్రసాదిస్తూ, లోకానికి శ్రేయస్సును అందించాలి.

సానౌ సా నౌదయే నారుణితదళపునర్యౌవనానాం వనానా
మాలీమాలీఢపూర్వా పరిహృతకుహరోపాన్తనిమ్నా తనిమ్నా
భా వోభావోపశాన్తిం దిశతు దినపతేర్భాసమానా సమానా
రాజీ రాజీవరేణోః సమసమయముదేతీవ యస్యా వయస్యా

భావం: ఉదయగిరులపై పడే సూర్యకాంతి వనాలను నూతనంగా అలంకరించి, వాటికి జీవితం ఇస్తుంది. ఆ కాంతి జీవనానికి కొత్త ఉత్సాహాన్ని అందించి, లోకానికి శ్రేయస్సును ప్రసాదించాలి.

ఉజ్జృమ్భామ్భోరుహాణాం ప్రభవతి పయసాం యా శ్రియే నోష్ణతాయై
పుష్ణాత్యాలోకమాత్రం న తు దిశతి దృశాం దృశ్యమానా విధాతమ్‌
పూర్వాద్రేరేవ పూర్వం దివమను చ పునః పావనీ దిఙ్ముఖానా
మేనాంస్యైనీ విభాసౌ నుదను నుతిపదైకాస్పదం ప్రాక్తనీ వః

భావం: ఉదయగిరి పైన వెలుగు ప్రసరించి, ప్రకృతిని పావనంగా మార్చుతుంది. ఆ వెలుగు నీటిని త్రాగించి, కల్మషాన్ని తొలగించి, జీవాలను ఆనందభరితంగా చేస్తుంది.

వాచాం వాచస్పతేరప్యచలభిదుచితాచార్యకాణాం ప్రపన్చై
ర్వైరశ్చానాం తథోచ్చారితచతుర చాం చాననానాం చతుర్ణామ్‌
ఉచ్యేతార్చాసు వాచ్యచ్యుతిశుచి చరితం యస్య నోచ్చైర్వివిచ్య
ప్రాచ్యం వర్చశ్చకాసచ్చిరముపచినుతాత్తస్య చణ్డార్చిషో వః

భావం: సూర్యుని కాంతి వాక్కునకు వేగాన్ని, చాతుర్యాన్ని అందిస్తుంది. ప్రపంచంలోని అన్ని ప్రదేశాలకు ఆ కాంతి శక్తి ప్రసరించి, జీవితం ఉజ్జ్వలంగా మారుతుంది.

మూన్య్ధద్రేర్ధాతురాగస్తరుషు కిసలయో విద్రుమౌఘః సముద్రే
దిఙ్మాతఙ్గోత్తమాన్గేష్వభినవనిహితః సాన్ద్రసిన్దూరరేణుః
సీమ్ని వ్యోమ్నశ్చ హేమ్నః సురశిఖరిభువో జాయతే యః ప్రకాశః
శోణిమ్నాసౌ ఖరాంశోరుషసి దిశతు వః శర్మ శోభైకదేశః

భావం: ఉషోదయం సూర్యుని కాంతి ప్రకృతికి ఒక కొత్త అందాన్ని అందిస్తుంది. ఆ కాంతి లోకాల మీద విస్తరించి, జీవాలకు శ్రేయస్సును అందించాలి.

అస్తాద్రీశోత్తమాఙ్గే శ్రితశశిని తమఃకాలకూటే నిపీతే
యాతి వ్యక్తిం పురస్తాదరుణకిసలయే ప్రత్యుషఃపారిజాతే
ఉద్యన్య్తారక్తపీతామ్బరవిశదతరోద్వీక్షితా తీక్ష్ణభానో
ర్లక్ష్మీర్లక్ష్మీరివాస్తు స్ఫుటకమలపుటాపాశ్రయా శ్రేయసే వః

భావం: సూర్యుడు అస్తమించే వేళ ప్రకాశంతో చీకట్లను తొలగించి, కొత్త దిశగా జీవన శక్తిని ప్రసరింపజేస్తాడు. ఆ ప్రకాశం జీవనానికి శ్రేయస్సును అందించి, లోకానికి శాంతిని ప్రసాదించాలి.

నీదన్వాన్జభూమిర్న తదుదరభువో బాన్ధవాః కౌస్తుభాద్యా
యస్యాః పద్మం న పాణౌ న చ నరకరిపూరఃస్థలీ వాసవేశ్మ
తేజోరూపాపరైవ త్రిషు భువనతలేష్వాదధానా వ్యవస్థాం
సా శ్రీః శ్రేయాంసి దిశ్యాదశిశిరమహసో మణ్డలాగ్రోద్గతా వః

భావం: ఈ పద్యం శ్రీఋతు, ఒక ప్రేరణాత్మకమైన ప్రకాశంగా భావించబడుతుంది, ఇది అన్ని భువనాల్లో ప్రాప్తించేది. శ్రీఋతు కాంతి పల్లకీగా, అది అద్భుతమైన శక్తిని ప్రతిబింబిస్తుంది. దాని కాంతి ద్వారా అనేక దిక్కులు, శ్రేయస్సు, శాంతి అనుభవించబడుతుంది.

రక్షన్వ్తక్షుణ్ణహేమోపలపటలమలం లాఘవాదుత్పతన్తః
పాతఙ్గాః పన్వ్గవజ్ఞాజితపవనజవా వాజినస్తే జగన్తి
యేషాం వీతాన్యచిహ్నోన్నయమపి వహతాం మార్గమాఖ్యాతి మేరా
వుద్యన్నుద్దామదీప్తిర్య్దుమణిమణిశిలావేదికాజాతవేదాః

భావం: ఈ పద్యం ప్రకృతిలోని శక్తుల గురించి మాట్లాడుతూ, గాలివానులు, పవనాలు, ధ్వనులు అనుభవించే శక్తిని కళ్లలో సమకూర్చుతుంది. ఇది గగనంలో ప్రయాణించే ప్రాణాలను, కొత్త మార్గాలను తొలగించి, పరిష్కారాన్ని ప్రతిపాదిస్తుంది.

ప్లుష్టాః పృష్టేంశుపాతైరతినికటతయా దత్తదాహాతిరేకై
రేకాహాక్రాన్తకృత్స్నత్రిదివపథపృథుశ్వేసశోషాః శ్రమేణ
తీవ్రోదన్యాస్వ్తరన్తామహితవిహతయే సప్తయః సప్తసప్తే
రభ్యాశాకాశగఙ్గాజలసరలగలావాన్నతాగ్రాననా వః

భావం: ఈ పద్యం ప్రకృతి సమ్మోహనంగా ఉంటుందని, ఈ మార్గంలో మానవులు అనేక దారుల్లో ప్రయాణిస్తూ, శక్తి సేకరిస్తున్నారని సూచిస్తుంది. ప్రకృతి వర్షాలు, నదులు, వాయుగుండాలు మానవ శక్తిని నిరంతరం పెంచుకుంటాయి.

మత్వాన్యాన్పార్శ్వతోశ్వాన్‌ స్ఫుటికతటదృషద్దృష్టదేహా ద్రవన్తీ
వ్యస్తేహన్యస్తసంధ్యేయమితి మృదుపదా పద్మరాగోపలేషు
సా దృశ్యాదృశ్యమూర్తిర్మరకతకటకే క్లిష్టసూతా సుమేరో
ర్మూర్ధన్యావృత్తిలబ్ధధ్రువగతిరవతు బ్రధ్నవాహావలిర్వః

భావం: ఈ పద్యం ఒక సాధువు యొక్క సహనాన్ని, దృఢమైన సంకల్పాన్ని వ్యక్తం చేస్తుంది. అతడు ఎప్పుడూ కొత్త మార్గంలో ప్రయాణిస్తాడు, కానీ అతని దృష్టి ఎప్పుడూ ఆత్మస్థితిని మరింత బలపరిచే దిశగా ఉంటుంది.

హేలాలోలం వహన్తీ విషధరదమనస్యాగ్రజేనావకృష్టా
స్వర్వాహిన్యా సుదూరం జనితజవజయా స్యన్దనస్య స్యదేన
నిర్వ్యాజం తాయమానే హరితిమని నిజే స్ఫీతఫేనాహితశ్రీ
రశ్రేయాంస్యశ్వపన్క్తిః శమయతు యమునేవాపరా తాపనీ వః

భావం: ఈ పద్యం హిమశీలకాల కాంతిని తెలిపే శక్తి గురించి వివరిస్తుంది. స్వర్గభూమి నుండి వచ్చిన శక్తి శరీరాన్ని, ప్రాణాలను దాహంతో నింపుతుంది, కాని అది మనకు శాంతిని, ప్రకృతి శ్రేయస్సును అందిస్తుంది.

మార్గోపాన్తే సుమేరోర్నువతి కృతనతౌ నాకధామ్నాం నికాయే
వీక్ష్య వ్రీడానతానాం ప్రతికుహరముఖం కింనరీణాం ముఖాని
సూతేసూయత్యపీషజ్జడగతి వహతాం కంధరార్ధైర్వలద్భి
ర్వాహానాం వ్యస్యతాద్వః సమమసమహరేర్హేషితం కల్మషాణి

భావం: ఈ పద్యం మనస్సుకు ఒక కొత్త మార్గం చూపించే ప్రకృతిని ప్రతిబింబిస్తుంది. ప్రకృతి శాంతి మరియు శ్రేయస్సుని పునరావృతం చేస్తుంది. లోకంలో గొప్పతనంతో, అది సరళంగా ఉంటూనే అనేక సానుభూతులను ఏర్పరుస్తుంది.

ధున్వన్తో నీరదాలీర్నిజరుచిహరితాః పార్శ్వయోః పక్షతుల్యా
స్తాలూత్తానైః ఖలీనైః ఖచితముఖరుచశ్చ్యోతతా లోహితేన
ఉడ్డీయేవ వ్రజన్తో వియతి గతివశాదర్కవాహాః క్రియాసుః
క్షేమం హేమాద్రిహృద్యద్రుమశిఖరశిరఃశ్రేణిశాఖాశుకా వః

భావం: ఈ పద్యం ప్రకృతి గొప్పతనాన్ని వ్యక్తం చేస్తుంది. నదులు, వాయు మార్గాలు దిశలన్నీ శాంతియుతంగా ఉంటాయి. ఈ ప్రకృతి ప్రపంచంలో జీవించడం ప్రకృతి ప్రక్రియకు అనుగుణంగా ఉంటుంది, ప్రతి జీవితం అదృష్టంగా మారుతుంది.

ప్రాతఃశైలాగ్రరన్గే రజనిజవనికాపాయసంలక్ష్యలక్ష్మీ
ర్విక్షిప్తాపూర్వపుష్పాన్జలిముడునికరం సూత్రధారాయమాణః
యామేష్వన్కేష్వివాహ్నః కృతరుచిషు చతుర్వ్షేవ జాతప్రతిష్ఠా
మవ్యాత్ప్రస్తావయన్వో జగదటనమహానాటికాం సూర్యసూతః

భావం: ఈ పద్యం సూర్యుని ఉదయం ప్రకాశాన్ని సూచిస్తుంది, ఇది ప్రకృతి కాంతితో నిండి ఉంటుంది. సూర్యుడు నూతన మార్గాన్ని తయారుచేసి, లోకానికి శ్రేయస్సు మరియు శాంతిని అందించడానికి పని చేస్తాడు.

ఆక్రాన్య్తా వాహ్యమానం పశుమివ హరిణా వాహకోగ్య్రో హరీణాం
భ్రామ్యన్తం పక్షపాతజ్జగతి సమరుచిః సర్వకర్మైకసాక్షీ
శత్రుం నేత్రశ్రుతీనామవజయతి వయోజ్యేష్ఠభావే సమేపి
స్తామ్నాం ధామ్నాం నిధిర్యః స భవదఘనుదే నూతనః స్తాదనూరుః

భావం: ఈ పద్యం సాధువు యొక్క ప్రగతిని ప్రతిబింబిస్తుంది. అతను తన మార్గం పై ముందుకు సాగిపోతున్నప్పుడు, అతని కృషి శత్రువులను కూడా పరాజయపరిచే శక్తిని కలిగి ఉంటుంది.

దత్తార్ఘైర్దూరనమ్రైర్వియతి వినయతో వీక్షితః సిద్ధసార్థైః
సానాథ్యం సారథిర్వః స దశశతరుచేః సాతిరేకం కరోతు
ఆపీయ ప్రాతరేవ ప్రతతహిమపయఃస్యన్దినీరిన్దుభాసో
యః కాష్ఠాదీపనోగ్రే జడిత ఇవ భృశం సేవతే పృష్ఠతోర్కమ్‌

భావం: ఈ పద్యం ప్రేరణాత్మకంగా మార్పును సూచిస్తుంది. మనం మార్గంలో కృషి చేయడం ద్వారా శాంతి, ప్రగతి, శ్రేయస్సు అందించవచ్చు.

మున్చన్‌ రశ్మీన్దినాదౌ దినగమసమయే సంహరంశ్చ స్వతన్త్ర
స్తోత్రప్రఖ్యాతవీర్యోవిరతహరిపదాక్రాన్తిబద్ధాభియోగః
కాలోత్కర్షాల్లఘుత్వం ప్రసభమధిపతౌ యోజయన్యో ద్విజానాం
సేవాప్రీతేన పూష్ణాత్మసమ ఇవ కృతస్త్రాయతాం సోరుణో వః

భావం: ఈ పద్యం సూర్యుని శక్తిని, ప్రకాశాన్ని ప్రతిబింబిస్తుంది. మరియు ఆ ప్రకాశం యాత్రలతో అనేక శక్తుల్ని ఉత్పత్తి చేస్తుంది. ఇక్కడ సూర్యుని ఉత్సాహం, మానవుని సేవా మార్గాన్ని సజీవం చేయడం అనే భావన ఉన్నది.

శాతః శ్యామాలతాయాః పరశురివ తమోరణ్యవహ్నేరివార్చిః
ప్రాచ్యేవాగ్రే గ్రహీతుం గ్రహకుముదవనం ప్రాగుదస్తోగ్రహస్తః
ఏక్యం భిన్దన్య్దుభూమ్యోరవధిరివ విధాతేవ విశ్వప్రబోధం
వాహానాం వో వినేతా వ్యపనయతు విపన్నామ ధామాధిపస్య

భావం: ఈ పద్యం ప్రకృతిలోని అంగీకారం మరియు శాంతి సంకేతాన్ని ప్రకటిస్తుంది. సూర్యుడు, రాత్రి మరియు దినం మధ్య, తమ శక్తిని ప్రతిబింబిస్తూ, సృష్టి యొక్క శాంతిని మరింత పెంచుతుంది. దీనిలో భూతల పరిణామం ప్రకృతి శ్రేయస్సును మరింత పెంచడానికి మనల్ని నడిపించే అనుసరణను చూపిస్తుంది.

పౌరస్య్తస్తోయదర్తోః పవన ఇవ పతత్పావకస్యేవ ధూమో
విశ్వస్యేవాదిసర్గః ప్రణవ ఇవ పరం పావనో వేదరాశైః
సంధ్యానృత్యోత్సవేచ్ఛోరివ మదనరిపోర్నన్దినాన్దీనినాదః
సౌరస్యాగ్రే సుఖం వో వితరతు వినతానన్దనః స్యన్దనో వః

భావం: ఈ పద్యం పునరావృత్తి మరియు శాంతి భావనలను ప్రతిబింబిస్తుంది. గాలి వాతావరణంలో సూర్యుని పరిణామం, తన శక్తిని మరింత పెంచుతూ, జీవితం యొక్క శ్రేయస్సుని పంచుతుంది. ఇది ఒక సాహసిక దారిని సూచిస్తుంది, అయితే అది మనకు స్వాంతన మరియు శాంతిని అందిస్తుంది.

పర్యాప్తం తప్తచామీకరకటకతటే క్లిష్టశీతేతరాంశా
వాసీదత్స్యన్దనాశ్వానుకృతిమరకతే పద్మరాగాయమాణః
యః సోత్కర్షాం విభూషాం కురుత ఇవ కులక్ష్మాభృదీశస్య మేరో
రేనాంస్యహ్నాయ దూరం గమయతు స గురుః కాద్రవేయద్విషో వః

భావం: ఈ పద్యం గమనమును, వాణిజ్య మార్గాన్ని మరియు అనేక కష్టాలను ఎదుర్కొనే శక్తిని సూచిస్తుంది. ఒక వ్యక్తి తపన, శ్రమతో ప్రయాణిస్తున్నాడు. అతనికి శ్రేష్ఠత మరియు విజయాన్ని ప్రసాదించేందుకు ప్రేరణగా ఉండే మార్గం ప్రతిబింబిస్తుంది.

నీత్వాశ్వాన్సప్త కక్షా ఇవ నియమవశం వేత్రకల్పప్రతోద
స్తూర్ణం ధ్వాన్తస్య రాశావితరజన ఇవోత్సారితే దూరభాజి
పూర్వం ప్రష్ఠో రథస్య క్షితిభృదధిపతీన్దర్శయంస్త్రాయతం వ
్తౖస్రెలోక్యాస్థానదానోద్యతదివసపతేః ప్రాక్ప్రతీహారపాలః

భావం: ఈ పద్యం సాధనను, శక్తి క్షేత్రంలో ఉండటాన్ని వ్యక్తం చేస్తుంది. ఇది పరిమితి, వృద్ధి మరియు విజయం అనుభవాలను సూచిస్తుంది. రథం యొక్క ప్రయాణం శక్తిని, మార్గాలను మరియు ప్రతిఘటనలను ప్రతిబింబిస్తుంది.

వజ్రిఙ్జాతం వికాసీక్షణకమలవనం భాసి నాభాసి వహ్నే!
తాతం న్వ్తాశ్వపార్శ్వాన్నయ యమ! మహిషం రాక్షసా వీక్షితాః స్థ
సప్తీన్సిఙ్జ ప్రచేతః! పవన! భజ జవం విత్తపావేదితస్వ్తం
వన్దే శర్వేతి జల్పన్ప్రతిదిశమధిపాన్పాతు పూష్ణోగ్రణీర్వః

భావం: ఈ పద్యం ప్రకృతిలో ఉన్న విశ్వవ్యాప్తి యొక్క శక్తిని మరియు కాంతిని ప్రతిబింబిస్తుంది. వజ్రం (ఇతర పదార్థాలకు సంబంధించి శక్తివంతమైన) అని ఉద్దేశ్యం ఉంటుంది. ఇది ప్రకృతిలో ప్రకాశాన్ని మరియు శక్తిని వ్యక్తం చేస్తుంది, జీవవైవిధ్యాన్ని ఆధారపడి శాంతి పొందేందుకు దారితీయబడుతుంది.

పాశానాశాన్తపాలాదరుణ వరుణతో మా గ్రహీః ప్రగ్రహార్థం
తృష్ణాం కృష్ణస్య చక్రే జహిహి నహి రథో యాతి మే నైకచక్రః
యోక్తుం యుగ్యం కుముచ్చైఃశ్రవసమభిలషస్యష్టమం వృత్రశత్రో
స్య్తక్తాన్యాపేక్షవిశ్వోపకృతిరివ రవిః శాస్తి యం సోవతాద్వః

భావం: ఈ పద్యం శాంతి మరియు శక్తి శక్తిని ప్రతిబింబిస్తుంది. క్రిష్ణుడు, అనేక దారుల్లోని కలగలుపు మరియు శాంతిని సూచిస్తాడు. అతనిది ఒక సమతుల్యత మరియు జీవన నూతన మార్గానికి మార్గనిర్దేశకత.

నో మూర్చ్ఛాచ్ఛిన్నవాన్ఛః శ్రమవివశవపుర్నైవ నాప్యాస్యశోషీ
పాన్థః పథ్యేతరాణి క్షపయతు భవతాం భాస్వతోగ్రేసరః సః
యః సంశ్రిత్య త్రిలోకీమటతి పటుతరైస్తాప్యమానో మయూఖై
రారాదారామలేఖామివ హరితమణిశ్యామలామశ్వపన్క్తిమ్‌

భావం: ఈ పద్యం మానవుని జీవిత యాత్రలో ఉన్న కష్టాలను, మార్గం లేకుండా గడిచే శ్రమను చూపిస్తుంది. అది ప్రేరణ కలిగించే ధ్యానం, శాంతి మరియు శక్తి ద్వారా, మనం అందించగల శ్రేయస్సు మరియు సంకల్పాన్ని ప్రకృతిలో ప్రతిబింబించేది.

సీదన్తోన్తర్నిమజ్జజ్జడఖురముసలాః సైకతే నాకనద్యాః
స్కన్దన్తః కన్దరాళీః కనకశిఖరిణో మేఖలాసు స్ఖలన్తః
దూరం దూర్వాస్థలోత్కా మరకతదృషది స్థాస్నవో యన్న యాతాః
పూష్ణోశ్వాః పూరయ్తౖంసెస్తదవతు జవనైర్హుంకృతేనాగ్రహో వః

భావం: ఈ పద్యం ప్రకృతి శక్తుల సమాహారాన్ని ప్రతిబింబిస్తుంది. సూర్యుడు తన శక్తి వలన మేఘాలు, గాలులు, మేఘాల పరిణామాలను ఉత్పత్తి చేస్తాడు. ఇది దృఢమైన శక్తి కట్టడి అయిన స్థితి, దృష్టి మరియు శ్రేష్ఠత ఆధారంగా జీవించగలగటం యొక్క సంకేతం.

పీనోరఅ హ్ప్రేరితాభ్రైశ్చరమఖురపుటాగ్రస్థితైః ప్రాతరద్రా
వాదీర్ఘాఙ్గైరుదస్తో హరిభిరపగతాసఙ్గనిఃశబ్దచక్రః
ఉత్తానానూరుమూర్ధావనతిహఠభవద్విప్రతీపప్రణామః
ప్రాహ్యే శ్రేయో విధత్తాం సవితురవతరన్వ్యోమవీథీం రథో వః

భావం: ఈ పద్యం సూర్యుని ప్రసాదం మరియు శాంతిని ప్రతిబింబిస్తుంది. సూర్యుడు సాయంకాలంలో తన శక్తిని వ్యాప్తి చేస్తాడు, అది ప్రతిబింబంగా సాధ్యమైన శాంతిని, శ్రేయస్సుని ప్రసాదించేందుకు ఒక మార్గాన్ని ఏర్పరచుతుంది.

ధ్వాన్తౌఘధ్వంసదీక్షావిధిపటు వహతా ప్రాక్సహస్రం కరాణా
మర్యమ్ణా యో గరిమ్ణః పదమతులముపానీయతాధ్యాసనేన
స శ్రాన్తానాం నితాన్తం భరమివ మరుతామక్షమాణాం విసోఢుం
స్కన్ధాత్స్కన్ధం వ్రజన్వో వృజనవిజితయే భాస్వతః స్యన్దనోస్తు

భావం: ఈ పద్యం సూర్యుని శక్తి, వ్యాప్తి మరియు పరిశుద్ధతకు సంబంధించినది. ఉష్ణత, శక్తి మరియు శాంతి దిశగా గమనించు ప్రవృత్తులు ప్రతిబింబిస్తున్నాయి. ఈ పద్యం ప్రకృతిలో ఉన్న విశ్వవ్యాప్తిని, శాంతి దిశగా ప్రయాణాన్ని సూచిస్తుంది.

యోక్త్రీభూతాన్యుగస్యగ్రసితుమివ పురో దన్దశూకాన్దధానో
ద్వేధావ్యస్తామ్బువాహావళివిహితబృహత్పక్షవిక్షేపశోభః
సావిత్రః స్యన్దనోసౌ నిరతిశయరయప్రీణితానూరురేనః
క్షేపీయో వో గరుత్మానివ హరతు హరీచ్ఛావిధేయప్రచారః

భావం: ఈ పద్యం సూర్యుని నిత్యశక్తిని, తన వృద్ధిని, జీవనశక్తి యొక్క ప్రతిబింబంగా ప్రతిపాదిస్తుంది. ఇది కాలములో ఆపరించిన పరిమితులు, శక్తి, దిశలను, ప్రయోజనాలను ప్రతిబింబించు భావన ఉంది.

ఏకాహేనైవ దీర్ఘాం త్రిభువనపదవీం లన్య్ఘన్‌ యో లఘిష్ఠః
పృష్ఠే మేరోర్గరీయాన్‌ దలితమణిదృషత్వ్తింషి పింషచ్శిరాంసి
సర్వస్యైవోపరిష్టాదథ చ పునరధర్తాదివాస్తాద్రిమూర్న్ధి
బ్రధ్నస్యావ్యాత్స ఏవం దురధిగమపరిస్పన్దనః స్యన్దనో వః

భావం: ఈ పద్యం సూర్యుని శక్తిని, దారితీయడమును మరియు ప్రతిష్టిత మార్గాన్ని సూచిస్తుంది. ఇది జీవన మరుగు, విజయాన్ని దిశగా చూపించే ప్రతిబింబముగా ఉంటుంది. ఒకవేళ ఇది ప్రయత్నముతో పరిణామం సృష్టించేందుకు ప్రేరణ అని సూచిస్తుంది.

ధూర్వ్ధస్తాగ్యగ్రహాణి ధ్వజపటపవనాన్దోళితేన్దూని దూరం
రాహౌ గ్రాసాభిలాషాదనుసరతి పునర్దూత్తచక్రవ్యథాని
శ్రాన్తాశ్వశ్వాసహేలాధుతవిబుధధునీనిర్ఝరామ్భాంసి భద్రం
దేయాసుర్వో దవీయో దివి దివసపతేః స్యన్దనప్రస్థితాని

భావం: ఈ పద్యం ప్రాకృతిక శక్తుల శ్రేష్ఠత, శాంతి మరియు విజయాన్ని ప్రతిబింబిస్తుంది. ఇది ధైర్యాన్ని, శక్తిని మరియు నియమాలను ఉంచి, మనం ఎంత శక్తివంతమైన మార్గాన్ని పొందగలమో అర్థం చెప్పుతుంది.

అక్షే రక్షాం నిబధ్య ప్రతిసరవలయైర్యోజయన్య్తో యుగాగ్రం
ధూఃస్తమ్భే దగ్ధధూపాః ప్రహితసుమనసో గోచరే కూబరస్య
చర్చాశ్చక్రే చరన్య్తో మలయజపయసా సిద్ధవధ్వస్త్రిసంధ్యం
వన్దన్తే యం ద్యుమార్గే స నుదతు దురితాన్యంశుమత్స్యన్దనో వః

భావం: ఈ పద్యం చక్కని మార్గాలు, శాంతి, విజయాన్ని ప్రతిబింబిస్తూ, వారి ప్రయాణం కష్టతలు మరియు ఎలాంటి అడ్డంకులను అధిగమించే ప్రేరణను తెలియజేస్తుంది. ఇది ధార్మిక మార్గం, విశ్వవ్యాప్తి మరియు జ్ఞానం కు సంబంధించి ఒక ప్రేరణా పంథాను చూపిస్తుంది.

ఉత్కీర్ణస్వర్ణరేణుద్రుతఖురదళితా పార్శ్వయోః శశ్వదశ్వై
రశ్రాన్తభ్రాన్తచక్రక్రమనిఖిలమిలన్నేమినిమ్నా భరేణ
మేరోర్మూర్ధన్యఘం వో విఘటయతు రవేరేకవీథీ రథస్య
స్వోష్మోదక్తామ్బురిక్తప్రకటితపులనోద్ధూసరా స్వర్ధునీవ

భావం: ఈ పద్యం రథం యొక్క శక్తిని, దారితీయడాన్ని, ప్రకృతిలో ఉన్న అనేక శక్తుల ప్రవాహాన్ని ప్రతిబింబిస్తుంది. ఇది ప్రస్తుత శక్తి యొక్క మార్గాన్ని ఉత్పత్తి చేస్తుంది, ఇది జీవితం యొక్క కష్టాలను అధిగమించి విజయాన్ని సాధించడమునకు అవసరమైన దారినడిపిస్తుంది.

నన్తుం నాకాలయానామనిశమనుయతాం పద్ధతిః పన్క్తిరేవ
క్షోదో నక్షత్రరాశేరదయరయమిలచ్చక్రపిష్టస్య ధూళిః
హేషాహ్వాదో హరీణాం సురశిఖరిదరీః పూరయన్నేమినాదో
యస్యావ్యాత్తీవ్రభానోః స దివి భువి యథా ఒవ్యక్తచిహ్నో రథో వః

భావం: ఈ పద్యం శక్తి, ప్రకృతి మార్పు, ప్రేరణ యొక్క అస్తిత్వాన్ని ప్రతిబింబిస్తుంది. ఇది జీవితం యొక్క పథాన్ని, దృఢత్వాన్ని, మార్గాలను ప్రతిబింబిస్తుంది.

నిఃస్పన్దానాం విమానావళివితతదివాం దేవవృన్దారకాణాం
వృన్దైరానన్దసాన్ద్రోద్యమమపి వహతాం విన్దతాం విన్దతాం వన్దితుం నో
మన్దాకిన్యామమన్దః పులినభృతి మృదుర్మన్దరే మన్దిరాభే
మన్దారైర్మణ్డితారం దధదరి దినకృత్స్యన్దనః స్తాన్ముదే వః

భావం: ఈ పద్యం వేదాంత అనుభూతిని, శక్తి ప్రవాహాన్ని, పూజానందాన్ని వ్యక్తం చేస్తుంది. ఈ పద్యం ఈశ్వరుని మార్గాన్ని, శాంతిని, పూజానందాన్ని వివరించటానికి ఉద్దేశించబడింది.

చక్రీ చక్రారపన్క్తిం హరిరపి చ హరీన్‌ ధూర్జటిర్ధూర్వ్ధజాన్తా
నక్షం నక్షత్రనాథోరుణమపి వరుణః కూబరాగ్రం కుబేరః
రంహః సంఘః సురాణాం జగదుపకృతయే నిత్యయుక్తస్య యస్య
స్తౌతి ప్రీతిప్రసన్నోన్వహమహిమరుచేః సోవతాత్స్యన్దనో వః

భావం: ఈ పద్యం విశ్వంలో ఉన్న అన్ని దేవతల శక్తుల, మంత్రుల మరియు శాంతి ప్రక్రియలను ప్రతిబింబిస్తుంది. ఇది అనేక శక్తుల సమ్మిళిత ప్రక్రియను, దివ్యమైన దృష్టిని మరియు పరమేశ్వరుని మహిమను విస్తరిస్తుంది.

నేత్రాహీనేన మూలే విహితపరికరః సిద్ధసాధ్యైర్మరుద్భిః
పాదోపాన్తే స్తుతోలం బలిహరిరభసాకర్షణాబద్ధవేగః
భ్రామ్యన్‌ వ్యోమామ్బురాశావశిశిరకిరణస్యన్దనః సంతతం వో
దిశ్యాల్లక్ష్మీమపారామతులితమహిమేవాపరో మన్దరాద్రిః

భావం: ఈ పద్యం వేదాంతంలో ఉన్న ప్రయాణం మరియు ప్రభావాల యాత్రను అభివర్ణిస్తుంది. గగనంలో విహరిస్తున్న వాహనాలు, శక్తి మార్గాలు, పరమేశ్వరుని శక్తిని ప్రతిబింబించటం.

యజ్వ్జాయో బీజమహ్నామపహతతిమిరం చన్ద్రుషామన్జనం యద్‌
ద్వారం యన్ముక్తిభాజాం యదఖిలభువనజ్యోతిషామేకమోకః
యద్వృష్య్టమ్భోనిధానం ధరణిరససుధాపానపాత్రం మహద్య
ద్దిశ్యాదీశస్య భాసాం తదవికలమలం మఙ్గళం మణ్డలం వః

భావం: ఈ పద్యం జీవనశక్తి, ప్రకృతి శక్తి మరియు అనేక తత్వాలను, తమకున్న శాంతి, మార్గాలు మరియు అద్భుతాలను విశ్లేషిస్తుంది.

వేలావర్ధిష్ణు సిన్ధోః పయ ఇవ ఖమివార్ధోద్గతాగ్య్రగ్రహోడు
స్తోకోద్భిన్నస్వచిహ్నప్రసవమివ మధోరాస్యమస్యన్మనాంసి
ప్రాతః పూష్ణోశుభాని ప్రశమయతు శిరఃశేఖరీభూతమద్రేః
పౌరస్య్తస్యోద్‌గభస్తిస్తితిమితతమతమఃఖండనం మణ్డలం వః

భావం: ఈ పద్యం ప్రకృతిలోని శక్తి ప్రదర్శన, సముద్ర ప్రవాహం, శాంతి మరియు అనేక సృజనాత్మక శక్తులను ప్రతిబింబిస్తుంది.

ప్రాత్యుప్తస్తప్రహేమోజ్వ్జలరుచిరచలః పద్మరాగేణ యేన
జ్యాయః కింజల్కపున్జో యదలికులశితేరమ్బరేన్దీవరస్య
కాలవ్యాళస్య చిహ్నం మహితతమమహోమూర్న్ధి రత్నం మహద్య
ద్దీప్తాంశోః ప్రాతరవ్యాత్తదవికలజగన్మణ్డనం మణ్డలం వః

భావం: ఈ పద్యం వేదాంత దృష్టి, శక్తి, ప్రకృతి మార్పు, అద్భుతాలను ప్రతిబింబిస్తుంది. అది ప్రకృతిలోని మహిమకు సంబంధించిన చిహ్నాలను, విశ్వవ్యాప్తిని వివరించడానికి ఉపయోగిస్తుంది.

కస్త్రాతా తారకాణాం పతతి తనురవశ్యాయబిన్దుర్యథేన్దు
ర్విద్రాణా దృక్స్మ్రారేరురసి మురరిపోః కౌస్తుభో నోద్‌గభస్తిః
వహ్నేః సాపహ్నవేవ ద్యుతిరుదయగతే యత్ర తన్మణ్డలం వో
మార్తణ్డీయం పునీతాద్దివి భివి చ తమాంసీవ మృష్ణన్మహాంసి

భావం: ఈ పద్యం బ్రహ్మాండంలోని శక్తి, ప్రకృతిలోని ఉత్సాహం, జ్యోతిర్మయ విశ్వంపై చూపించే ఆధారాలను సూచిస్తుంది.

యత్ప్రాచ్యాం ప్రాక్చకాస్తి ప్రభవతి చ యతః ప్రాచ్యసావుజ్జిహానా
దిద్ధిం మధ్యే యదహ్నో భవతి తతరుచా యేన చోత్పాద్యతేహః
యత్పర్యాయేణ లోకానవతి చ జగతాం జీవితం యచ్చ తద్వో
విశ్వానుగ్రాహి విశ్వం సృజదపి చ రవేర్మణ్డలం ముక్తయేస్తు

భావం: ఈ పద్యం విశ్వంలో ఉన్న శక్తి యొక్క పర్యవసానం, అన్ని దేవతల ప్రత్యక్షణాన్ని ప్రతిబింబిస్తుంది. అది ప్రపంచంలోని జీవశక్తిని, దివ్య శక్తి యొక్క సమ్మేళనాన్ని వివరిస్తుంది.

శుష్యన్య్తూఢానుకారా మకరవసతయో మారవీణాం స్థలీనాం
యేనోత్తప్తాః స్ఫుటన్తస్తడితి తిలతులాం యాన్య్తగేన్ద్రా యుగాన్తే
తచ్చణ్డాశోరకాణ్డత్రిభువనదహనాశఙ్కయా ధామ కృచ్ఛాత్‌
సంహృత్యాలోకమాత్రం ప్రలఘు విదధతః స్తాన్ముదే మణ్డలం వః

భావం: ఈ పద్యం వేదాంత విషయాలను, ప్రకృతి శక్తుల సంశ్లేషణను, పునః సృష్టిని మరియు సమగ్రతను వివరిస్తుంది.

ఉద్యద్య్దూద్యానవాప్యాం బహుళతమతమఃపఙ్కపూరం విదార్య
ప్రోద్భిన్నం పత్రపార్శ్వేష్వవిరళమరుణచ్ఛాయయా విస్ఫురన్య్తా
కళ్యాణాని క్రియాద్వః కమలమివ మహన్మణ్డలం చణ్డభానో
రన్వీతం తృప్తిహేతోరసకృదకికులాకారిణా రాహుణా యత్‌

భావం: ఈ పద్యం ప్రకృతి శక్తులను, తమ ఆచారాలను, జ్యోతిర్మయ ప్రణాళికను ప్రతిబింబిస్తుంది. ఇది జీవన ఆశలు, శక్తి, లక్ష్యాలకు సంబంధించినది.

చక్షుర్దక్షద్విషో యన్న తు దహతి పురః పూరయత్యేవ కామం
నాస్తం జుష్టం మరుద్భిర్దదిహ నియమినాం యానపాత్రం భవాబ్ధౌ
యద్వీతశ్రాన్తి శశ్వద్భ్రమదపి జగతాం భ్రాన్తిమభ్రాన్తి హన్తి
బ్రధ్నస్యాఖ్యాద్విరుద్ధక్రియమథ చ హితాధాయి తన్మణ్డలం వః

భావం: ఈ పద్యం ప్రాకృత శక్తుల ప్రతిస్పందన, యాత్ర, మరియు సమ్మేళనాలను విశ్లేషిస్తుంది. జీవితం, ఆశలు, మరియు మనశ్శాంతి దిశగా అనుసరించవలసిన మార్గాన్ని తెలియజేస్తుంది.

సిద్ధైః సిద్ధాన్తమిశ్రం శ్రితవిధి విబుధైశ్చారణైశ్చాటుగర్భం
గీత్యా గన్ధర్వముఖ్యైర్ముహురహిపతిభిర్యాతుధానైర్యతాత్మ
సార్ధం సాధ్యైర్మునీన్ద్రైర్ముదితమతమనో మోక్షిభిః పక్షపాతాత్‌
ప్రాతః ప్రారమ్భమాణస్తుతిరవతు రవిర్విశ్వవన్య్దోదయో వః

భావం: ఈ పద్యం, పరమాత్ముడి శక్తి మరియు దివ్యమైన సాధనలను, సాధకుల వారి కృషి మరియు భక్తి ద్వారా అందించబడే మోక్షం లేదా విముక్తి తత్వాన్ని ప్రతిబింబిస్తుంది. ఇది ఉదయ సమయాన్నీ, దివ్య కృపను పొందడాన్ని విశ్లేషిస్తుంది.

భాసామాసన్నభావాదధికతరపటోశ్చక్రవాళస్య తాపా
చ్ఛేదాదచ్ఛిన్నగచ్ఛత్తురగఖురపుటన్యాసనిఅశఙ్కటఙ్కైః
నిఃసఙ్గస్యన్దనాఙ్గభ్రమణనికషణాప్తాతు వస్త్రిప్రకారం
తప్తాంశుస్తప్తరీక్షాపర ఇవ పరితః పర్యటణాటకాద్రిమ్‌

భావం: ఈ పద్యం అక్షయ శక్తి యొక్క తాపం, శరీర సుఖం లేకపోవడం, మరియు శక్తిని సాధించడానికి నిఃసంగతం, సమర్పణ ద్వారా పునరుద్ధరించే మార్గాలను వివరించగా, వేదాంతం యొక్క విధానాన్ని ప్రతిబింబిస్తుంది.

నో శుష్కం నాకనద్యా వికసితకనకామ్భోజయా భ్రాజితం తు
ప్లుష్టా నైవోపభోగ్యా భవతి భృశతరం నన్దనోద్యానలక్ష్మీః
నో శృఙ్గాణి ద్రుతాని ద్రుతమమరగిరేః కాలధౌతాని ధౌతా
నీద్ధం ధామ ద్యుమార్గే మ్రదయతి దయయా యత్ర సోర్కోవతాద్వః

భావం: ఈ పద్యం భక్తి మార్గంలో విజయం పొందిన వారు ప్రకృతిలోని ఆధ్యాత్మిక ఆనందం మరియు శాంతిని పొందుతారని తెలిపింది. ప్రకృతి మరియు దైవం యొక్క కలయిక మాధుర్యాన్ని మరియు శక్తిని సూచిస్తుంది.

ధ్వాన్తస్యైవాన్తహేతుర్న భవతి మలినైకాత్మనః పాప్మనోపి
ప్రాక్పాదోపాన్తభాజాం జనయతి న పరం పఙ్కజానాం ప్రబోధమ్‌
కర్తా నిఃశ్రేయసానామపి న తు ఖలు యః కేవలం వాసరాణాం
సోవ్యాదేకోద్యమేచ్ఛావిహితబహుబృహద్విశ్వకార్యోర్యమా వః

భావం: ఈ పద్యం, అనేక మార్గాల ద్వారా, పాపాలు, దుఃఖాలు మరియు బాధలను తగ్గించే సిద్ధాంతాలను విస్తరించి వివరిస్తుంది. అది ఆధ్యాత్మిక పరిణామాన్ని మరియు సృష్టిలోని ప్రతికూలతను అధిగమించడం గురించి వివరించుతుంది.

లోటల్లోష్టావిచేష్టః శ్రితశయనతలో నిఃసహీభూతదేహః
సందేహీ ప్రాణితవ్యే సపది దశ డిశః ప్రేక్షమాణోన్ధకారాః
నిఃశ్వాసాయాసనిష్ఠః పరమపరవశో జాయతే జీవలోకః
శోకేనేవాన్యలోకానుదయకృతి గతే యత్ర సోర్కోవతాద్వః

భావం: ఈ పద్యం ప్రాణాలు, శక్తి, శాంతి ద్వారా జీవితం సాగిపోతుందని, మరణం లేదా జీవితాంతరాలు ధార్మిక మార్గంలో శాంతిని అందించనున్నట్లు చెప్పడం. ఒకవేళ ఇది దేవి శక్తి ద్వారా ఉంటుంది.

క్రామల్లోలోపి లోకాస్తదుపకృతికృతావాశ్రితః స్థైర్యకోటిం
నృణాం దృష్టిం విజిహ్నాం విదధదపి కరోత్యన్తరత్యన్తభద్రామ్‌
యస్తాపస్యాపి హేతుర్భవతి నియమినామేకనిర్వాణదాయీ
భూయాత్స ప్రాగవస్థాధికతరపరిణామోదయోర్కః శ్రియే వః

భావం: ఈ పద్యం మానవ కర్మాలపై ఆధారపడి ఉండి, జీవన మార్గం, ప్రశాంతత మరియు వివేకం కోసం ప్రతిస్పందనలు సూచిస్తుంది. ఇది శుభం, ధర్మం మరియు జీవితం యొక్క సాహసాన్ని శిక్షణ తీసుకుంటుంది.

వ్యాపన్నర్తుర్న కాలో వ్యభిచరతి ఫలం నౌషధీర్వృష్టిరిష్టా
నైష్టైస్తుప్యన్తి దేవా నహి వహతి మరున్నిర్మలాభాని భాని
ఆశాః శాన్తా న భిన్దన్య్తవధిముదధయో బిభ్రతి క్ష్మాభూతః క్ష్మాం
యస్మ్తౖింస్రెలోక్యమేవం న చలతి తపతి స్తాత్స సూర్యః శ్రియే వః

భావం: ఈ పద్యం కాలం, ఔషధం, దైవ సేవ మరియు దశలను సంసిద్ధి చెందించి ప్రగతి దిశగా జరుగుతున్న మార్పులను తెలిపేలా ఉంటుంది. అది సూర్యుని ప్రకాశం మరియు మానవ జీవితాన్ని ప్రభావితం చేసే దివ్య శక్తులను సూచిస్తుంది.

కైలాసే కృత్తివాసా విహరతి విరహత్రాసదేహోఢకాన్తః
శ్రాన్తః శేతే మహాహావధిజలధి వినా ఛద్మనా పద్మనాభః
యోగోద్యోగైకతానో గమయతి సకలం వాసరం స్వం స్వయంభూ
ర్భూరిత్రైలోక్యాచిన్తాభృతి భువనవిభౌ యత్ర భాస్వాన్స వోవ్యాత్‌

భావం: ఈ పద్యం శివుని మహిమను, ఆయన ఒంటరిగా ఉంటూ, యోగ స్థితిలో అనుభవించే శాంతిని మరియు ఆధ్యాత్మిక ధ్యానాన్ని సూచిస్తుంది. అంతేకాక, అది అన్ని ఆధ్యాత్మిక మార్గాలను, దివ్య శక్తిని వివరించి జ్ఞానాన్ని పెంచుతుంది.

ఏతద్యన్మణ్డలం ఖే తపతి దినకృతస్తా ఋచోర్చీషి యాని
ద్యోతన్తే తాని సామాన్యయమపి పురుషో మణ్డలేణుర్యజూంషి
ఏవం యం వేద వేదత్రితయమయమయం వేదవేదీ సమగ్రో
వర్గం స్వర్గాపవర్గప్రకృతిరవికృతిః సోస్తు సూర్యః శ్రియే వః

భావం: ఈ పద్యం సూర్యుని మహిమను, సృష్టి ధర్మాన్ని, మానవతా మార్గాన్ని మరియు అన్ని శక్తుల సమ్మేళనాన్ని విశ్లేషిస్తుంది. వేదాలు, అద్భుత ధ్యానం మరియు ప్రపంచంలోని శక్తులను స్పష్టం చేస్తుంది.

నాకౌకఃప్రత్యనీకక్షతిపటుమహసాం వాసావాగ్రేసరాణాం
సర్వేషాం సాధు షాతాం జగదిదమదితేరాత్మజత్వే సమేపి
యేనాదిత్యాభిధానం నిరతిశయగుణైరాత్మని న్యస్తమస్తు
స్తుత్య్తౖస్రెలోక్యవన్ధౌస్త్రిదశమునిగణైః సోంశుమాఙ్‌ శ్రేయసే వః

భావం: ఈ పద్యం సూర్యుని కీర్తన, దివ్యమైన శక్తి, మరియు అన్ని ధర్మాలు అనుసరించడానికి స్ఫూర్తిని కల్పిస్తుంది. ఇది సూర్యుని వెలుగును, శక్తిని మరియు శాంతిని సూచిస్తుంది.

భూమిం ధామ్నోభివృష్య్టా జగతి జలమయీం పావనీం సంస్మృతావ
ప్యాగ్నేయీం దాహశక్య్తా ముహురపి యజమానాం యథాప్రార్థితార్థైః
లీనామాకాశ ఏవామృతకరఘటితాం ధ్వాన్తపక్షస్య పర్వ
ణ్వేవం సూర్యోష్టభేదాం భవ ఇవ భవతః పాతు బిభ్రత్స్వమూర్తిమ్‌

భావం: ఈ పద్యం సూర్యుని సృష్టి, జీవనాధారం మరియు దైవిక ప్రభావాన్ని తెలియజేస్తుంది. అది ప్రకృతి, నీరు, కాలం, మరియు సృష్టి శక్తి యొక్క అనుబంధం మరియు సూర్యుని శక్తిని విశ్లేషిస్తుంది.

ప్రాక్కాలోన్నిద్రపద్మాకరపరిమళనావిర్భవత్పాదశోభో
భక్య్తా త్యక్తోరుఖేదోద్గతి దివి వినతాసూనునా నీయమానః
సప్తాశ్వాప్తాపరాన్తాన్యధిక్రమమధరయన్యో జగన్తి స్తుతోలం
దేవైర్దేవః స పాయాదపర ఇవ మురారాతిరహ్నాం పతిర్వః

భావం: ఈ పద్యం, సూర్యుని శక్తిని వివరిస్తూ, దివ్యమైన కాంతి, భక్తి మార్గం, మరియు శాంతి యొక్క గొప్పతనాన్ని తెలియజేస్తుంది. సూర్యుడు ఆత్మ జ్ఞానం, శక్తి మరియు సంపూర్ణ శాంతిని ప్రదర్శిస్తున్నాడు.

యః స్రష్టాపాం పురస్తాదచలవరసమభ్యున్నతేర్హేతురేకో
లోకానాం యస్త్రయాణాం స్థిత ఉపరి పరం దుర్విలన్య్ఘేన ధామ్నా
సద్యః సిద్య్ధై ప్రసన్నద్యుతిశుభచతురాశాముఖః స్తాద్విభక్తో
ద్వేధా వేధా ఇవావిష్కృతకమలరుచిః సోర్చిషామాకరో వః

భావం: ఈ పద్యం సూర్యుని నిర్మాణ శక్తిని, అందమైన ప్రకృతి మరియు ధర్మం యొక్క పరిణామాలను వివరించాయి. అది అన్ని శక్తుల మూలం మరియు ఆత్మజ్ఞానం పొందే మార్గాన్ని సూచిస్తుంది.

సాద్రిద్యూర్వీనదీశా దిశతి దశ దిశో దర్శయన్ప్రాగ్దృశో యః
సాదృశ్యం దృశ్యతే నో సదశశతదృశి త్రైదశే యస్య దేశే
దీప్తాంశుర్వః స దిశ్యాదశివయుగదశాదర్శితద్వాదశాత్మా
శం శాస్య్తశ్వాంశ్చ యస్యాశయవిదతిశయాద్దన్దశూకాశనాద్యః

భావం: ఈ పద్యం, సూర్యుని వెలుగును, శక్తిని, సముద్రం మరియు దివ్య మూర్తులను ప్రతిబింబిస్తుంది. దివ్య కాంతి మరియు శక్తి ప్రతిభను చాటుతూ, ఇది శాంతి, సౌందర్య మరియు శక్తికి సంబంధించి ప్రాముఖ్యతను తెలుపుతుంది.

తీర్థాని వ్యర్థకాని హృదనదసరసీనిర్ఝరామ్భోజినీనాం
నోదన్వన్తో నుదన్తి ప్రతిభయమశుభశ్వభ్రపాతానుబన్ధి
ఆపో నాకాపగాయా అపి కలుషముషో మజ్జతాం నైవ యత్ర
త్రాతుం యాతోన్యలోకాన్‌ స దిశతు దివసస్యైకహేతుర్హితం వః

భావం: ఈ పద్యం మానవ జీవితంలో శక్తి మరియు శాంతి యొక్క పరిపూర్ణ స్థితిని మరియు సూర్యుని ద్వార అనేక జీవ విధులను వెలుగులోకి తీసుకురావడం ద్వారా ఆశలు, విజ్ఞానం మరియు నిజమైన ప్రగతిని స్పష్టం చేస్తుంది.

ఏతత్పాతాలపఙ్కప్లుతమివ తమసైవైకముద్గాఢమాసీ
దప్రజ్‌ నాతాప్రతర్క్యం నిరవగతి తథాలక్షణం సుప్తమన్తః
యాదృక్సృష్టేః పురస్తాన్నిశి నిశి సకలం జాయతే తాదృగేవ
త్రైలోక్యం యద్వియోగాదవతు రవిరసౌ సర్గతుల్యోదయో వః

భావం: ఈ పద్యం, నిరాకరణ, నిద్ర స్థితి మరియు మానవ జీవితం యొక్క అస్థిరతను ప్రతిబింబిస్తుంది. అది కాంతి మరియు శాంతి యొక్క అమూల్యమైన స్థితిలోని సూర్యుని వైభవాన్ని వివరించడమే.

ద్వీపే యోస్తాచలోస్మిన్భవతి ఖలు స ఏవాపరత్రోదయాద్రి
ర్యా యామిన్యుజ్వ్జలేన్దుద్యుతిరిహ దివసోన్యత్ర తీవ్రాతపః సః
యద్వశ్యౌ దేశకాలావితి నియమయతో నో తు యం దేశకాలా
వవ్యాత్స స్వప్రభుత్వాహితభువనహితో హేతురహ్నామినో వః

భావం: ఈ పద్యం కాలం, ప్రకృతి, మరియు దివ్య శక్తి మధ్య సంబంధాన్ని వివరిస్తుంది. సూర్యుని ప్రభావం మరియు జీవన మార్గం ద్వారా వ్యక్తి జీవితంలోని శక్తి ప్రేరణ పొందడాన్ని సూచిస్తుంది.

వ్యగ్రైరర్య్గగ్రహేన్దుగ్రసనగురు భరైర్నో సమగ్రైరుదగ్రైః
ప్రత్యగ్రైరీషదుగ్రైరుదయగిరిగతో గోగణైర్గౌరయన్‌ గామ్‌
ఉద్గాఢార్చిర్విలీనామరనగరనగగ్రావగర్భామివాహ్నా
మగ్రే శ్రేయో విధత్తే గ్లపయతు గహనం స గ్రహగ్రామణీర్వః

భావం: ఈ పద్యం దివ్య శక్తిని, కాలాన్ని మరియు జీవన మార్గాలను వివరిస్తూ, సూర్యుని దివ్య కాంతిని, ప్రభావాన్ని, మరియు జీవిత దారిని వ్యక్తం చేస్తుంది.

యోనిః సామ్నాం విధాతా మధురిపురజితో ధూర్జటిః శంకరోసౌ
మృత్యుః కాలోలకాయాః పతిరపి ధనదః పావకో జాతవేదాః
ఇత్థం సమ్జ్ఞా ఇవిత్థాదివదమృతభుజాం యా యదృచ్ఛాప్రవృత్తా
స్తాసామేకోభిధేయస్తదనుగుణగుణైర్యః స సూర్యోవతాద్వః

భావం: ఈ పద్యం సూర్యుని ద్వారా జీవన శక్తి, ధర్మం, శాంతి మరియు వేద జ్ఞానాన్ని ప్రతిబింబిస్తుంది. ఇది జీవకాలంలో ఒక దివ్య మార్గాన్ని, శక్తిని స్పష్టం చేస్తుంది.

దివః కిం బాన్ధవః స్యాత్ప్రియసుహృదథవాచార్య ఆహోస్విదర్యో
రక్షా చక్షుర్ను దీపో గురురుత జనకో జీవితం బీజమోజః
ఏవం నిర్ణీయతే యః క ఇవ న జగతాం సర్వథా సర్వదాసౌ
సర్వాకారోపకారీ దిశతు దశశతాభీషురభ్యర్థితం వః

భావం: ఈ పద్యం సూర్యుని దివ్య శక్తిని, ఉపదేశం మరియు దివ్య జ్ఞానాన్ని పంచే గురువుగా వ్యక్తీకరించి, మానవ జీవితం యొక్క ఉద్ధరణాన్ని సూచిస్తుంది.

శ్లోకా లోకస్య భూత్యై శతమితి రచితాః శ్రీమయూరేణ భక్య్తా
యుక్తశ్చైతాన్పఠేద్యః సకృదపి పురుషః సర్వపాపైర్విముక్తః
ఆరోగ్యం సకవిత్వం మతిమతులబలం కాన్తిమాయుఃప్రకర్షం
విద్యామైశ్వర్యమర్థం సుతమపి లభతే సోత్ర సూర్యప్రసాదాత్‌

భావం: ఈ పద్యం శక్తి, శాంతి, మరియు దివ్య కాంతిని అంగీకరించి, సూర్యుని ఆశీర్వాదం ద్వారా అన్ని ధర్మాలు, విద్య, ఆరోగ్యం, మరియు మానవుని శాంతిని పొందడం అవగతం.