తెలివైన తీర్పు

భీమునిపట్నంలో సచ్చిదానంద వర్మ అనే ఊరి పెద్ద ఉండేవాడు. అతను ఊరి ప్రజల వివాదాలకు న్యాయంగా పరిష్కారం చెబుతాడని ప్రతీతి. ఆయన ఒకరోజు బజారుకు వెళ్తుండగా దారిలో ఇద్దరు వ్యక్తులు వాదించుకోవడం గమనించాడు. ఆ ఇద్దరిలో ఒకతను జమీందారు, మరొకతను ధాన్యం బస్తాలు మోసే పనివాడు. వీరిద్దరి మధ్య వాదనకు కారణం... పనివాడు ఒక బరువైన బియ్యపు బస్తా మోస్తుండగా, అది జారి జమీందారు కోడిపై పడితే అది మరణించింది. దాంతో జమీందారు ఆ పనివాడితో "పొరపాటున నా కోడిని చంపేసావు, ఆ కోడి కనీసం ఇంకో సంవత్సరంలో ఎన్ని గుడ్లు పెట్టేదో అంత వెల చెల్లించు" అన్నాడు.

పనివాడు "అయ్యా! నేను బీదవాడిని. అంత డబ్బు చెల్లించలేను, పొరపాటున బస్తా చేజారి కోడి మీద పడింది. క్షమించండి! కోడి వెల మాత్రం కట్టగలను" అన్నాడు. చుట్టూ జనం గుమిగూడారు. ఇంతలో అక్కడికి సచ్చిదానంద వర్మ రావడం చూసి జనం అతను సరైన తీర్పునిస్తాడని ఆశించారు. జమీందారు, పనివాడు సచ్చిదానంద వర్మతో జరిగిన విషయం వివరించారు. కాసేపు ఆలోచించి సచ్చిదానంద వర్మ "జమీందారు వాదన సరైనదే. పనివాడు అతనికి కోడి వెల, సంవత్సరమంతా పెట్టబోయే గుడ్ల వెల కలిపి మొత్తం వంద రూపాయలు చెల్లించవలసిందే" అని చెప్పాడు. అది విని అక్కడున్న వారంతా ఆశ్చర్యపోయారు. వారికి అతని తీర్పు అన్యాయంగా అనిపించింది. పనివాడు ఎంతో నిరాశపడ్డాడు.

సచ్చిదానంద వర్మ "నా తీర్పు ఇంకా ముగించలేదు" అని కొనసాగించి, జమీందారుతో "కోడి గుడ్లు పెట్టాలంటే నువ్వు దానికి ధాన్యం పెట్టాలి, మరి ఒక సంవత్సరంలో నీ కోడి ఎంత ధాన్యం తినేది?" అని అడిగాడు. "రెండు బస్తాలు, స్వామి" అన్నాడు జమీందారు. "అయితే ఆ రెండు బస్తాల ధాన్యం వెలను నువ్వు పనివాడికి ఇవ్వాలి" అన్నాడు సచ్చిదానంద వర్మ.

ఆయన తీర్పు అర్థం కాక జమీందారు అయోమయంగా చూసాడు. "ఏమీ లేదు. రాబోయే సంవత్సరంలో నీ కోడికి ఇవ్వబోయే లాభం నువ్వు ఆశిస్తున్నావు. మరి సంవత్సరాంతం కోడికి నువ్వు పెట్టే ఖర్చు ఏమవుతుంది? కోడి లాభం అతను నీకివ్వాలంటే, ఆ కోడికి అయ్యే ఖర్చును నువ్వు అతనికివ్వాలి కదా!" అంటూ వివరించాడు సచ్చిదానంద వర్మ. రెండు బస్తాల ధాన్యం వెల తనకు రాబోయే వంద రూపాయల కన్నా ఎక్కువ అని గ్రహించాడు జమీందారు. గుమిగూడిన జనమందరు తీర్పు విని సంతోషించారు. పనివాడు పొరపాటున కోడిని చంపాడు కాబట్టి తనకేమీ ఇవ్వనక్కర్లేదని జమీందారు ఒప్పుకున్నాడు.

కథ యొక్క నీతి: న్యాయం ఆలోచనాత్మకంగా ఉండాలి; ప్రతీ విషయం సరైన దృక్కోణం నుంచి చూడాలి.